Axborotni maxfiylik darajasiga qarab toifalash

Axborotni maxfiylik darajasiga qarab toifalash

• Jamiyatni ma’lumot va bilimlar bilan ta’minlash borasidagi muhim vazifalarni bajarish bilan birga, axborot unga ma’lum darajada zarar yetkazishi ham mumkin. Bu axborot xavfsizligi muammosini vujudga keltiradi. Mazkur muammoning ikki jihati farq qilinadi: salbiy axborotlaming yo'lini to'sish; axborotlaming o'zini himoya qilish

Axborotlashtirish salbiy oqibatlami ham keltirib chiqardi — axborotlardan ruxsatsiz va g'ayriqonuniy foydalanish bilan bog'liq yangi jinoyat turlari (kompyuter jinoyatlari) paydo bo'ldi. Kompyuter viruslari, «mantiqiy bombalar», axborot tarmoqlariga «elektron pul o‘g‘irligi»ni sodir etish maqsadida kirish imkonini beruvchi dasturlar, pornografiyani tarqatish, «elektron» josuslik shular jumlasidandir. Sifatli va shubhasiz to'g'ri axborotlarni tanlab olish, ya’ni axborotlar muhitini «ifloslanish»dan saqlash muammosi ham mavjud

• Axborotlashtirish salbiy oqibatlami ham keltirib chiqardi — axborotlardan ruxsatsiz va g'ayriqonuniy foydalanish bilan bog'liq yangi jinoyat turlari (kompyuter jinoyatlari) paydo bo'ldi. Kompyuter viruslari, «mantiqiy bombalar», axborot tarmoqlariga «elektron pul o‘g‘irligi»ni sodir etish maqsadida kirish imkonini beruvchi dasturlar, pornografiyani tarqatish, «elektron» josuslik shular jumlasidandir. Sifatli va shubhasiz to'g'ri axborotlarni tanlab olish, ya’ni axborotlar muhitini «ifloslanish»dan saqlash muammosi ham mavjud

. Umumiy xavfsizlikning huquqiy masalalari O'zbekiston Respublikasining «Xavfsizlik to'g'risida»gi Qonunida ko'rib chiqilgan1. Qonunda shaxs, jamiyat va davlatning xavfsizligini ta’minlashning huquqiy asoslari mustahkamlangan, xavfsizlik tizimi va uning funksiyalari belgilangan, xavfsizlikni ta’minlash organlarini tashkil etish va ularning faoliyatini moddiy ta’minlash, shuningdek bu organlar faoliyatining qonuniyligini nazorat qilish tartibi o'rnatilgan.

• . Umumiy xavfsizlikning huquqiy masalalari O'zbekiston Respublikasining «Xavfsizlik to'g'risida»gi Qonunida ko'rib chiqilgan1. Qonunda shaxs, jamiyat va davlatning xavfsizligini ta’minlashning huquqiy asoslari mustahkamlangan, xavfsizlik tizimi va uning funksiyalari belgilangan, xavfsizlikni ta’minlash organlarini tashkil etish va ularning faoliyatini moddiy ta’minlash, shuningdek bu organlar faoliyatining qonuniyligini nazorat qilish tartibi o'rnatilgan.

Informatsion-psixologik xavfsizlik - bu axborotlar ta’sirida vujudga keladigan xavf-xatarlarning oldini olish yoki ularni qaytarishdir. Yoxud, ta’bir joiz bo'lsa, bu tavakkalchilikning informatsionpsixologik omillarini minimallashtirishdir. Axborotlarni himoya qilish deganda qonunda obyekt xavfsizligining ma’lum holati yoki darajasiga erishishga qaratilgan har qanday aktiv yoki passiv harakat nazarda tutilgan.

• Informatsion-psixologik xavfsizlik - bu axborotlar ta’sirida vujudga keladigan xavf-xatarlarning oldini olish yoki ularni qaytarishdir. Yoxud, ta’bir joiz bo'lsa, bu tavakkalchilikning informatsionpsixologik omillarini minimallashtirishdir. Axborotlarni himoya qilish deganda qonunda obyekt xavfsizligining ma’lum holati yoki darajasiga erishishga qaratilgan har qanday aktiv yoki passiv harakat nazarda tutilgan.

O'zbekiston Respublikasining qonun chiqarish amaliyotida birinchi marta axborotlarni himoya qilishning shaxs, jamiyat va davlat xavfsizligini ta’minlashni nazarda tutuvchi maqsadlari belgilangan. Kriptografik himoya choralari axborotlarni shunday shifrlash imkonini beradiki, ularning mazmuni bilan faqat maxsus axborot (kalit) yordamida tanishish mumkin bo'ladi. Mutaxassislarning fikricha, axborotlarni kriptografik shifrlash ularni himoya qilishning eng samarali va ishonchli vositasidir.

• O'zbekiston Respublikasining qonun chiqarish amaliyotida birinchi marta axborotlarni himoya qilishning shaxs, jamiyat va davlat xavfsizligini ta’minlashni nazarda tutuvchi maqsadlari belgilangan. Kriptografik himoya choralari axborotlarni shunday shifrlash imkonini beradiki, ularning mazmuni bilan faqat maxsus axborot (kalit) yordamida tanishish mumkin bo'ladi. Mutaxassislarning fikricha, axborotlarni kriptografik shifrlash ularni himoya qilishning eng samarali va ishonchli vositasidir.

Hozirgi zamon sharoitlarida xalqaro munosabatlarda axborot urushi tushunchasi vujudga kelgan. Axborot urushi deganda axborotdan qurol sifatida faol foydalanuvchi ikki yoki undan ortiq davlatlarning bir-biriga dushmanona qarshi turishi tushuniladi.

• Hozirgi zamon sharoitlarida xalqaro munosabatlarda axborot urushi tushunchasi vujudga kelgan. Axborot urushi deganda axborotdan qurol sifatida faol foydalanuvchi ikki yoki undan ortiq davlatlarning bir-biriga dushmanona qarshi turishi tushuniladi.
•  

E’tiboringiz uchun rahmat