Axborotning ifodalanish shakllari va uning turlari

Kodlash sistemasida ishlatiluvchi quyidagi ikkita guruh usullarini ko‘rsatish mumkin:

• 
  kodlashning klassifikatsion sistemasi;
  
• 
  kodlashning ro‘yxatga oluvchi sistemasi.
  

Axborotni kompyuterda tasvirlanishi

Kompyuter faqat raqamli ko’rinishdagi axborotni qayta ishlaydi. Barcha boshqa turdagi axborot (ovozlar, tasvirlar va boshq.) komp yuterda qayta ishlanishi uchun raqamli ko’rinishga keltirilishi zarur. Ovozni raqamli ko’rinishga o’zgartirish uchun kichik vaqt oralig’ida ovoz intensivligini o’lchash va har bir o’lchash natijalarini raqam ko’rinishida aks ettirish zarur. Kompyuter dasturi yordamida olingan axborotni qayta ishlab, hosil bo’lgan natijani ovoz shakliga qaytarish mumkin. Kompyuterda matni axborotni qayta ishlash uchun matni kompyuterga kiritilayotganda har bir xarf ma`lum bir raqam bilan kodlanadi.

Baytning qiymati uchun undagi bitlarning joylashgan o’rni muhimdir. Axborotda qatnashgan har qanday belgi 1 bayt hajmli deb hisoblanadi. Masalan, “Sh” harfi – 2 bayt, “Kitob” – 5 bayt hajmga ega. Bir bayt 0 dan 255 qiymatni qabul qilishi mumkin. Axborotning yirik birliklari:

Baytning qiymati uchun undagi bitlarning joylashgan o’rni muhimdir. Axborotda qatnashgan har qanday belgi 1 bayt hajmli deb hisoblanadi. Masalan, “Sh” harfi – 2 bayt, “Kitob” – 5 bayt hajmga ega. Bir bayt 0 dan 255 qiymatni qabul qilishi mumkin. Axborotning yirik birliklari:

• 
  Bayt – ketma-ket yozilgan 8 ta bitdan iborat bo’lib, uning xar birida bittadan belgini ifodalash mumkin. Bunday belgilar soni 28 =256 tadan iborat.
  
• 
  Bundan tashqari axborotlarning hosilaviy o’lchov birliklari xam mavjud bo’lib, ular kilobayt(Kb), megobayt(Mb), Gigobayt(Gb), eksobayt(Eb) lardan iboratdir:
  
• 
  1 Kb = 210 =1024 bayt;
  
• 
  1 Mb = 210=1024 Kb;
  
• 
  1 Gb = 210 = 1024 Mb;
  
• 
  1 Eb = 210 = 1024 Gb;
  

Turli xil kompyuterlar uchun har xil kodlash jadvallaridan foydalaniladi: