Axmamat jumayev, surayyo sharipova

Ijtimoiy pedagogning reabilitasion xizmati

modeli va mexanizmi
Maxsus statistika va sosiologik tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, ko‘plab mamlakatlarda bolalar va o‘smirlar nochor ahvolda yashamoqdalar. Bu nochorlik ularning:

• psixologik va fiziologik sog‘ligining susayishida;

  
  

• haq-huquqlarining buzilishida;

  
  

• ularga nisbatan kuch ishlatilishida;

  
  

• alohida pedagogik faoliyat talab etiladigan hamda ijtimoiy kelib chiqishi past oila farzandlarining maktablardan siqib chiqarilishida;

  
  

• ishga joylashtirishda umumdavlat tizimining ish olib bormasligida;

  
  

• defekti bor, aqliy yoki jismonan zaif yoshlarni ish bilan ta’minlash muammolarining nazardan chetda qolganligida namoyon bo‘lmoqda.

  
  

Bu masalalar balog‘atga yetmagan bolalar orasidagi jinoyatchilik sonining ortib borishiga sabab bo‘lmoqda. Shuning uchun ham:

1. Bolalar va yoshlarning ijtimoiy hayotini sog‘lomlashtirishga;
2. Ularning ichki ma’naviy dunyosini sog‘lomlashtirishga doir chora-tadbirlar kerak bo‘ladi. Buning uchun:

• bolalar va o‘smirlar rivojlanishining buzilish sabablarini aniqlash, ularni hal etish usul va vositalarini aniqlash;

  
  

• normal shaxsni rivojlantirishga qaratilgan tarbiya jarayonini adekvat tahlil etish.

  
  

Voyaga yetmagan yoshlarning psixologik krizisini bartaraf etish faqatgina jamiyatni (iqtisodiy, ma’naviy va siyosiy) sog‘lomlashtirish va umuminsoniy qadriyatlar asosida shaxsni rivojlantirishni ta’minlaydigan tarbiya tizimini yaratish asosida amalga oshiriladi. Yordam ko‘rsatishning reabilitasion xizmati bolalar va o‘smirlarga ijtimoiy-huquqiy, psixologik, tibbiy va pedagogik jihatdan qo‘llab-quvvatlashni ta’minlashga qaratilgandir.

Ijtimoiy huquqiy, psixologik-tibbiy va pedagogik yordam quyidagi tamoyillarga asoslanadi:

• qonunga muvofiqlik;

  
  

• insonparvarlik;

  
  

• adolatparvarlik;

  
  

• demokratiya;

  
  

• tashkilotchilik va nazorat;

  
  

• differensial va individual yondashish;

  
  

• o‘z vaqtida yordam berish;

  
  

• yordamning yetarli va kompleksli bo‘lishi;

  
  

• ilmiy asoslanganlik va xizmat ko‘rsatishda hududni hisobga olish.

  
  

Bunda eng asosiy vazifalardan biri bolalar va o‘smirlarga yordam ko‘rsatish tizimini tubdan isloh qilishdir. Bu tizim bolalar va o‘smirlarning ma’naviy-axloqiy sog‘ligini, konstitusion haq-huquqlarini himoya qilishga qaratiladi. Bulardan biri bolalar huquqini himoya qilish haqidagi Konvensiyadir.