Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

ДАМЫҒАН ОРТА ҒАСЫРЛАР 
Орта ғасырлық қалалардың пайда болуы мен дамуы 
Ерте орта ғасырлардағы қала өмірі. Кейінгі құл иеленушілік кезіндегі 
қалалар және Батыс Еуропа мен Византиядағы полистер, олардың рөлі. Сауда 
мен қолөнер. Орта ғасырлық қалалардың пайда болуы мен дамуы. Коммуналдық 
қозғалыс. Тарихнамадағы феодализм тұсындағы тауар өндірісі мәселесі 
(А.Пиренн, А.Допш, Д.М. Петрушевский т.б.).
Ортағасырлық қала түсінігі. Ерте ортағасырларда қала өмірінің құлдырауы. 
Ауыл шаруашылығынан қолөнердің бөлінуі. Сауда және қолөнер. Ортағасырлық 
қалалардың қалыптасу теориялары. Қалалардың пада болуының әртүрлі 
жолдары. Батыс Еуропаның әртүрлі аймақтарында қала дамуының ортақтығы 
мен айырмашылығы.
Қала өмірінің негізгі сипаттамасы. Қала демографиясының, әлеуметтік 
құрылысының және щаруашылық өмірінің ерекшелігі. Ортағасырлық бюргерлік 
бойынша дисскусия. Патрициат. Плебс. Ортағасырлық қалалардың сыртқы 
бейнесі және қала топографиясы. Қаладағы әлеуметтік экономикалық 
қатынастар. Азаматтардың феодалдық сеньорлармен күресі, қалалық өзін 
басқарудың қалыптасуы. Қала қолөнері, оның сипаты және феодалдық ұйым. 
Цехтердің қала өміріндегі рөлі. Цех қолөнершілерінің қала патрициаиымен 
күресі. Цех ішіндегі бөліну және олардың құлдырауының басталуы. Шеберлер, 
подмастерья мен оқушылардың жағдайының өзгеруі. Цех ішіндегі әлеуметтік 
күрес. Батыс Еуропада сауда мен кредиттік істің дамуы. Коммуналдық 
қозғалыстар. Ортағасырлық қала тұрғындарының сословиесі. Тұрмыс, адамилық, 
мәдениет. Ортағасырдың әлеуметтік саяси және рухани өміріндегі қаланың рөлі.
Ортағасырлық сауда. Басты сауда ортпалықтары мен жолдпры. Көрпестердің 
бірігуі (гильдии). Тауар ақша қатынастарының дамуы және әлеуметтік өмідегі 
өзгерістер. 
Нарықтық 
қатынастарға 
щаруалар 
мен 
феодалдардың 
байланыстарының кірісуі. Рента коммутациясы. Капиталистік қатынастардың 
алғышарттары. Проблема «кризиса феодализма» в Европе XIV- XV ғғ. 
Еуропадағы «феодализм дағдарысы» мәселесі медиевистикада.