Ovkat maksulotlaridan namuna olish - Ovkat maksulotlaridan namuna olish odatdagi sanitar -kimyoviy tekshirishlar uchun olinadigan usullar bo'yicha amalga oshiriladi. Birok, ovkat maksulotlarining kajmi bo'yicha radionukleidlarning bir meyorda tarkalmasligini kisobga olish zarur, shuning uchun taxlangan maxsulotlar yoki to'kilib sochiladigan maxsulotlarning turli joylaridan, sungri albatta aralashtirilganidan so'ng go'sht namunasidan go'sht-suyak kilib, baliklardan namuna olishda ularniig mushaklari umurtka pogonasi jabra ichki organlari ko'zg'algan kolatda olinishi talab etiladi olinadigan namunaning ogirliga 1000 gr bo'lishi kerak.
Ovkat maksulotlaridan namuna olish - Namunani toza kuruk idishga (banka, shisha, tselofan kopcha) joylashtirib, ogzi berkataladi, mukrlanadi va laboratoriyaga jo'nataladi namunani jo'natishda albatta kuzatish xati tuldirilib unda maksulotning nomi kim tomonidan va kachon, kaerdan olingan (sana, soat), maxsulotnint mikdori namuna olgan shaxsning inzosi kuyilgan xolda jo'natiladi.
Tekseriw usilin tanlaw - Ovkat maxsulotlarini radionukleidlar bilan ifloslanganligiga shubxa tugilgan xolda (atomli obektlardagi avariya radioaktiv bulutlardan radioaktiv a'zolarning yogilishi yoki boshka xolatlar) ovkat maxsulotlarning solishtirma aktivligining umumiy darajasini xisobga olib, bu maxsulotlarni iste'mol kilishi mumkinligi xakida shoshilinch karor kabul kilish kerak bo'ladi. Сhernobil Aes da ro'y bergan avariyadan olingan tajriba shuni ko'rsatdi-ki, bunday xollarda solishtirma va kajmiy aktivlikni ommaviy aniklash ko'p kavatli preparatlar dagi beta aktivlikning yigindisinio'lchash mumkin.
Tekseriw usilin tanlaw - Bunday usul uchun namunalar olishning xojati yo'k. Bu usul maksulotlardagi aktivlik 1.85-102Bk.kg1 dam yukori bo'lganda juda ko'l keladi. Bumdan kam bo'lgan kiymatlarda majsulotlarni kumirga aylantirish orkali radioaktiv moddalarni kontsetstratsiyalashda va keyinchalik ko'mirga aylantirilgan namunalarni kulga aylantiradi Olingan kul so'ngra radiometrik va spektrometrik tekshirishdan o'tkazilib, radionukleidlarning tarkibi va ularning kontsentratsiyasi xakida anik ma'lumot olinadi.
Maxsulot namunalarini ishlovdan to'kazish. - Ovkat maksulotlari maydalanadi va go¬mogenizatsiyalanadi. aralashtirilgan va gomogenalniing 2-3 kismini tortib olinib, uni alyuminli idishtga solinadi. Nammani tekislab zichlashtiriladi. Preparat tekshirish uchu tayyor deb xisoblanadi.
- Radionukleidlarni kontsentratsiyalash tekshirish uchun yuborilgan ovkat namu¬nasidan 1000 g mikdorda olib, o'rtacha namuna tayyorlanadi, uni naydalanadi va yaxshilab aralashtiriladi. Analiz uchun 200-750 gr tortib olinadi. Olingan namunani chinni tigel'ga joylashtirib eltektr plitkasida ko'mir xoliga keltiriladi Bajarilayotgan xamma ishlar xavosi so'rilirib olinadigan maxsus shkaflarda amalga oshiriladi. Sut maxsulotlaridan esa 500 ml mikdorida olib, bo'g'latilgan, sungra kuruk koldik shisha tayokcha yordamida kukunga aylantiri lib keyin tekshirilishi mumkin.
Maxsulot namunalarini ishlovdan to'kazish. - Ko'mirga aylantirilgash boshka maxilsulotlarni keyinchalik kulga aylantiriladi buning uchun namuna solingan kosacha yoki tigel'ni mufel' o'chogiga (400-5000S) joy¬lashtirib, ok, ok-ko'kish rangdagi kul kosil bulguncha ushlanadi. Analiz o'tkazish uchun tekshirishga olinadigan kulning vaznini bilish kerak. Buning uchun toza kosachaning vazni va kul solingandan keyingi vaziyatda aniq, o'lchab, so'ngra kul vazni xisoblanadi. Go'sht va go'sht maxsulotlarini tekshirishga tayyorlash uchun kulga aylavtiriladigan namuna tarkibiga fakat go'shtning mushaklari emas, balki suyak, jigar kabilarni ko'shish kerak Balikdan olingan namuna tarkibiga esa balik mushaklari, jabrasi va ichki organlari xam ko'shilishi kerak Tayyorlangan kul massasidan 200-300 mg tortib olinadi, toza alyumin idishga solinadi, tekislanadi, zichlanadi. Tayyorlangan preparat tekshirishga tayyor deb xisoblanadi.
Preparatni tekshirish. - Preparatni tekshirish.
- Solishtirma beta-aktivlikni xisoblash-aniklash. Sanash moslamasida toza alyuminiy idishning beta foni kiymati (Mfon) aniklanadi, so'ngra preparatdan kela¬digan impul'slar soni sanaladi. Beta aktivlikni kisoblash kuymdagi formula asosida bajariladi:
- (Nprep - Nfon) x R
- S = ------------------ Bk.kg1; bu yerda
- 250 x K x 60
- S - maksulotning aktivligi Bk kg yoki Bk.l1
- Nprep -preparatnint impul'slarini xisoblash tezligi pmp/min
- Nfon toza alyumin idishdan keladigan impul'slarni sanash tezligi R - 1 kg maxsulotga nisbatan olingaan kulning vazni mg
- K 3ff - moslamaning sanash samaradorligi
- 60 - Bk ga aylantirish kiymati yoki imp.min1ni imp.sek(1 ga o'tkazish.
Kalin kavatli preparatlarni tekshirishda xisoblash kuyidagi formula yordamida amalga oshiriladi: (Nprep - Nfon) x 1000 - S = --------------------- Bk.kg1; bu yerda
- R x K x 6O
- 1000 - 1 kg ga o'tkazish kiymati, gr
- R - gomogenatning vazni (tajribaga olingan gomogenat).
Do'stlaringiz bilan baham: |
