Б. А. Сулаймонов, Б. С. Болтаев, Р. Ш. Тиллаев, Ш. Х. Абдуалимов кузги буғдой ва ғЎЗА

8-жадвал 
Ўсимликларни зараркунанда, касаллик ва бегона ўтлардан 
уйғунлашган ҳимоя қилиш
Амалга ошириладиган тадбирлар 
Бажариш 
муддати 
Экинзорлар ва яйловларда кузги ҳамда баҳорги назорат 
ишларини ўтказиш, тупроқ намуналарини олиш ва 
уларни таҳлил қилиш натижаларига асосланиб, 
зараркунандаларнинг пайдо бўлиши, ривожланиши ва 
тарқалиши бўйича кўп йиллик маълумотлар ва кузги-
баҳорги кузатув-назорат натижалари асосида жорий йил 
ва узоқ муддатли башоратларни тайѐрлаб жойларга 
етказиш. 
Ҳар ойда кузатувлар ва об-ҳаво шароитидан келиб 
чиқиб зараркунандалар, касалликлар ҳамда бегона 
ўтларни ривожланиши ва тарқалиши бўйича қисқа 
муддатли башоратлар тайѐрлаш ва жойларга етказиш.
Февраль ойида 
узоқ муддатли 
ва март-август 
ойлари учун ҳар 
ойга қисқа 
муддатли 
Қишлоқ хўжалиги экинларини бегона ўтлардан, 
касалликлардан ва зараркунандалардан кимѐвий ва 
биологик усулда ҳимоя қилиш бўйича фермер 
Февраль 

---

132 
хўжаликлари, агрофирмалар ва бошқа қишлоқ хўжалиги 
маҳсулотларини етиштирувчилар билан туман 
отрядлари ҳамда биолабораториялар ўртасида 
шартномалар тузиш. 
Биолабораториялардаги жиҳоз ва ускуналарни 
таъмирлаш, етишмаган ускуна ва жиҳозлар билан 
таъминлаш, бино ва омборхоналарни дезинфекция ва 
дезинсекция қилиш. 
Февраль 
Ҳар бир туманда сифатли “оналик” биомаҳсулотларни 
кўпайтириш учун махсус биолабораторияларни 
белгилаш, уларни жиҳозлаб, иссиқлик ва электр 
энергияси билан таъминлаб, қиш ойларида узлуксиз 
фаолият олиб бориши учун шароит яратиш; 
Биомаҳсулотларни янгилаш: 
- 
Трихограммани тунламлар ва мум куяси тухумларида; 
- 
Ситотрогани маккажўхори донида; 
- 
Браконни маккажўхори парвонаси қуртида янгилаш; 
- 
Олтинкўзни табиатдан йиғиш ва янгилаш, уларни 
кўпайтириш учун белгиланган меъѐрларда ҳаво 
ҳарорати ва нисбий намликни таъминлаш. 
Мавсум 
давомида 
Биолабораторияларда кўпайтирилаѐтган 
биомаҳсулотларнинг сифатини аниқлаш, “Ўзстандарт” 
агентлиги томонидан тасдиқланган техник шартлар 
асосида биолабораторияларга техник паспорт, уларда 
кўпайтирилаѐтган биомаҳсулотларга сифат сертификати 
беришни ташкил этиш. 
Мавсум 
давомида 
Тут дарахтлари, мевали боғлар, манзарали дарахтлар, 
ариқ-зовурлар ва экин далаларининг уватларида қишлоқ 
хўжалиги экинлари зараркунандалари ва 
касалликларининг қишловдаги “ўчоқ”ларини бартараф 
этиш мақсадида: 
-профилактик ишловлар ҳажмини аниқлаш, ишлов 
графикларини тузиш; 
-бегона ўтлар ва ўсимликлар қолдиқларини йўқотиш 
бўйича механик ва агротехник тадбирларни ўтказиш; 
Февраль-март 

---

133 
-5
о
ли ИСО қайнатмаси, олтингугуртли ва мис асосли 
препаратлар билан профилактик ишловлар ўтказиш; 
-ишловлар ўтказиш бўйича мониторинг юритиш.