B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

2.3. Ftoroplastlar
Plastmassalarni eng qiziqarli xillaridan va noyob xossalarga ega-
laridan biri ftoroplastlardir. Ftoroplastlarni olishda ilk monomerlar:
tetraftoretilen, uni polimerlab ftoroplast–4 yoki teflon nomi bilan
ma’lum bo‘lgan politetraftor etilen olinadi:
uchftorxloretilen, uni polimerlab ftoroplast–3 deb nomlanuvchi poli-
uchftorxloretilen olinadi:
Polimerlar, odatda, emulsion usul bilan suvda kaliy persulfat yoki
vodorod peroksid initsiatorlari ishtirokida olinadi.
Ftoroplast–4 xira oq material bo‘lib, mumsimon yuzaga ega.
O‘zining tanho sifatlari: hech bir polimerda mavjud bo‘lmagan
yuqori dielektrik xossalari, yuqori kimyoviy chidamlilik va yuqo-
ri (300ºC gacha) hamda quyi (–250ºC gacha) haroratlarda ish qo-
biliyatlarini saqlab qolishi turli-tuman qo‘llanishlarga olib keladi;
ftoroplast–4 ni ijobiy xususiyatlariga o‘ta quyi ishqalanish koeffitsi-
entiga ega ekanligi, ayniqsa, po‘lat yuzada. Bu ftoroplast–4 ni moy-
lash talab qilinmaydigan podshipnik vkladishlarini tayyorlash imko-
niyatini beradi.
Ftoroplast–4 ni o‘ta jiddiy kamchiligi sifatida yuk ta’sirida, hatto-
ki odatdagi haroratda (sovuqda oquvchanlik) ko‘tarilib ketgan plas-
tiklikni hamda uni qayta ishlash qiyinligini ko‘rsatish mumkin.
Ftoroplast–3 ftoroplast–4 ga nisbatan kimyoviy chidamliligi bi-
lan, yuqori va past haroratda ish qobiliyati bilan bir qancha past
keladi. Biroq ftoroplast–3 ayrim afzalliklarga ham ega, ulardan eng
boshi –250–275ºC da yopishqoq–oquvchanlik holatga o‘tish qobi-
liyati bo‘lib, undan bosim va presslab quyish yo‘li bilan buyumlar
yasash imkoniyatini beradi.
Ftoroplast–3, shu bilan birga, ikki marta ortiq mexanik mustah-
kamlik va qattiqlikka ham ega bo‘ladi.
nCF CF
CF CF
n
2
2
2
2
=
→ −
−
−
[
]
nCF CFCl
CF CFCl
n
2
2
=
→ −
−
−
[
]

---

137