B. Hydyrow, D. Rejepow TÜrkmen çagalar edebiýaty

Müstezat – köp bogunly uzyn setirler az bogunly gysga setirler 
bilen gezekleşýärler. Uzyn setirler nähili görnüşde sazlaşsa, gysga se-
tirler hem öz aralarynda şonuň ýaly sazlaşýar: 
Asmanda bulutlar süýşýän bolsalar
Ýagyş ýagjakdyr. 
Guşlar topar-topar üýşýän bolsalar,
Ýagyş ýagjakdyr. 
Garynjalar hinleriniň daşyna 
Gum üýşürýän bolsalar,
Ýagyş ýagjakdyr. 
Dik durup uklan agaçlar 
Düýşürgeýän bolsalar 
Ýagyş ýagjakdyr. 
Ýöne welin ýagjak ýagyş
Ýyljakdyr. 
«Ýagyşdan öň»
Bu hili görnüşde ýazylan goşgular türkmen poeziýasynda seýrek 
duş gelýär.
Şahyryň çagalar poeziýasynda ulanan dil çeperçilik serişdeleri: 
1. Omograf. A.Atabaýew çagalar poeziýasynda meňzeş ýazylyp, 
aýdylýan, emma aňladýan manysy başga bolan omograflary örän us-
satlyk bilen peýdalanypdyr:
Kiçijik Aýna,
Alyp eline
Kiçijik aýna, 
Diýýär: – Aýnada 
Aýna bar eken – 

---

131
Şo mahal dogany 
Garagol Esen,
Aýnanyň elinden 
Alyp aýnany,
Agladyp gitdi 
Jigsi Aýnany. 
Goý, alsa alsyn 
Aýnaňy Esen. 
Aglama, Aýna gyz, 
Özüň aýna sen. 
«Aýna»
Şu goşguda Aýna sözi 10 gezek gaýtalanýar. 5 gezek has at, 5 
gezek jyns at görnüşinde gaýtalanýar. Ýöne sözler köp gaýtalanyp 
goşgynyň çeperçiligini peseltmän, gaýtam, şahyrana öwüşgin berýär, 
akgynly okalýar. Şuňa meňzeş «Kömek» goşgusy hem bar :
Jigim Kömek,
Jigim Kömek 
Ejesine edýär kömek.
Başky setirlerdäki «kömek» sözi has at bolup gelse, soňkusy 
goşma işlik manysynda. 
2. Omoforma – daşky görnüşi taýdan meňzeş, birine dürli go-
şulma goşulyp, meňzeş görnüş ýasalýar, emma manysy başga. 
Hat ýazmasyn derwezä,
Hat ýazmasyn işige
Çek yşgabyň çekmesin, 
Gapa surat çekmesin. 
Üçünji setirdäki «çekmesin» ýeňiş düşüminde gelen at bolsa 
dördünji setirdäki «çekmesin» işligiň buýruk şekilinde gelipdir. 

---

132
3. Omofon – aýdylyşy hem eşidilişi meňzeş, ýazylyşy hem 
aňladýan manysy başga-başga bolan sözlerdir.
Goňşymyzyň uly ogly
Gezýär mydam ulagly.
A.Atabaýewiň ýygynda ýerleşdirilen ähli goşgularynda hem ça-
galar edebiýatynyň ýaş meselesi, dil meselesi, tema hem sýužet mese-
lesi, žanr meseleleri göz öňünde tutulypdyr. Ýygyndydaky goşgularyň 
aglabasy degişgenlik äheňinde ýazylypdyr.
Görşümiz ýaly, A.Atabaýewiň çagalar şygryýeti köp taraply çe-
perçilik öwüşginlerine baýdyr.