B. S. Axrarov

42. 
    rasm. Berilgan ma’lumotlar namunasi.
    

3. 
   E3 yacheykasiga ixtiyoriy son kiriting (ushbu son x o‘zga- ruvchisining qiymati).
   
4. 
   Xodimlaming oylik maoshlarini hisoblang. D6 yacheykasiga quyidagi formulani kiriting:
   

5. 
   Formulani D7:D13 yacheykalar diapazoniga joriy etib, ko‘chiring.
   
6. 
   Muayyan lavozimga tegishli barcha xodimlaming oylik maoshlarini hisoblang (F ustuni).
   
7. 
   F14 yacheykasida jami 1 oylik maosh miqdorini hisoblang.
   
8. 
   Natijada quyidagi shtatlar jadvaliga ega bo‘lamiz:
   

42. 
    rasm. Hisoblangan shtatlar jadvali.
    

9. 
   Endi korxona uchun 1 oylik maosh fondi 40000000 so‘mga mos keladigan lavozimlaming oylik maoshlarini parametr tanlash
   

6. 
   mashq. Tenglamalar yechish
   

1. 
   Excel dasturini ishga tushiring va oldindan hosil qilingan ishchi kitobni oching.
   
2. 
   Yangi ishchi varaqni hosil qiling , unga “Tenglama” deb nom bering.
   
3. 
   Tenglamani yechish uchun uning ildizlari yotgan oraliqlami aniqlab olishimiz zarur. Buning uchun [-юдо] oraliq uchun h=l qadam bilan tenglama funksiyasi /(x)=x³-3x²+x+l qiymatlarini hisoblaymiz. Al yacheykasiga tenglama ko'rinishini kiriting. DI, El va Fl yacheykalarini birlashtiring va unga “tenglamaning ildizlarini aniqlang” jumlasini kiriting.
   
4. 
   A2 va B2 yacheykalariga mos ravishda “x” va “y” belgilarini kiriting.
   
5. 
   A3 yacheykasiga -10 qiymatini kiriting.
   
6. 
   A3 yacheykasini belgilab, menyuning Главная bandi Редактирование panelida joylashgan Заполнить tugmasini bosing va pastlab chiquvchi ro'yxatdan Прогрессия rejimini tanlang. Natijada Прогрессия muloqot oynasi ochiladi. Ushbu oynaning Расположение sohasida По столбцам rejimini belgilab, Шаг maydoniga 1, Предельное значение maydoniga 10 qiyma­tini kiritib, OK tugmasini bosing. Natijada A3:A23 diapazonida x argumentning [-io;io] oraliq uchun h=l qadam bilan o‘zgargan qiymatlari hosil qilinadi.
   
7. 
   B3 yacheykasiga =A3^A3-3*A3^A2+A3+1 formulani kiriting.
   
8. 
   Avtoto'ldirish usulini qo‘Hagan holda B3 yacheykasidagi formulani B23 yacheykasigacha joriy eting. Natijada B3:B23 diapazonida f(x)=x³ -Зх² +x+l funksiya qiymatlari hosil qilinadi.
   
9. 
   Hosil qilingan funksiya qiymatlarining ishoralari o‘zgarishini tahlil qilamiz. x=-l bo‘lganda y=-4, x=0 bo'lganda y= 1 bo‘lishi tenglama ildizlaridan biri ле[-1;о] oraliqda yotishini ko‘rsatadi. Shuningdek, x=l bo'lganda y=0. x=2 bo‘lganda y=-l bo'lishi tenglama ildizlaridan biri xe [-1;2] oraliqda yotishini ko‘rsatsa, x=3 bo‘lganda y=4 bo‘lishi ildizlaridan bin ле[гз] oraliqda yotishini ko'rsatadi (6.47-rasm) .
   
10. 
    Demak, tahlillarga asoslangan holda ле [-1,3] uchun h=0.1 qadam bilan tenglama funksiyasi qiymatlarini hosil qilib ildizlar yotgan oraliqlarni ajratib olishga harakat qilamiz. Buning uchun D2 va E2 yacheykalariga mos ravishda “x” va “y” belgiiarini kiriting.
    
11. 
    D3 yacheykasiga -1 qiymatini kiritib, 6,7 va 8 - ko‘rsatmalmi mos ravishda xs [-y] uchun h=0.1 qadam bilan tenglama flinksiyasi qiymatlarini hosil qilish uchun bajaring.
    
12. 
    Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, tenglama itdizlari mos ravishda же[-о,5;-о.4], _Xg[i;o], va xe[2,4;2.5] oraliqlarda yotibdi (6.47- rasm).
    
13. 
    Tenglama ildizlarini yuqoridagi oraliqlarda yotishiga ishonch hosil qilish uchun D2:E43 diapazonini belgilab, nuqtali (точечная с гладкими кривыми) diagramma yarating.
    

14. 
    G2 yacheykasiga -0.5 qiymatini kiriting (bunda tenglama ildizi -0.5 qiymatiga yaqin yotibdi, deb faraz qilinadi).
    
15. 
    Н2 yacheykasiga tenglamani chap qismini kiriting, mustaqil o'zgaruvchi sifatida esa G2 ga havolani ishlating:
    

16. 
    Данные ->Анализ «что если» tugmasi o‘ng tomonidagi « tugmasini bosing. Ochilgan pastlab chiquvchi rejimlar ro'yxatidan Подбор параметра rejimini tanlang (6.48-rasm).