B variant Ona tili

Biologiya

46.Qoplovchi to’qima uchun tegishli fikr(lar)ni ajrating.

1) po’stloq hujayralari orasida yasmiqchalar shakllanadi 2) po’kak hujayralari orasida yasmiqchalar shakllanadi

3) po’stloq hujayralari cho’zilish xususiyatiga ega emas 4) po’kak hujayralari cho’zilish xususiyatiga ega emas

5) po’kak tashqi tomondan kutikula yoki mum bilan qoplangan bo’lib, suv bug’lanishini kamaytirishga

moslanishni ta’minlaydi. 6) epiderma tashqi tomondan kutikula yoki mum bilan qoplangan bo’lib, suv bug’lanishini kamaytirishga moslanishni ta’minlaydi

A) 1,4,5 B) 2,3,6 C) 2,4,5 D) 1,3,6
47. Ituzumga xos bo’lgan xususiyatlarni aniqlang.
1) ikki yillik o’t; 2) O’zbekistonda 10 ta turi uchridi;

3) gullari shoxlar uchidagi shingil to’pgulda joylashgan; 4) iyun oyi oxiridan tupini sovuq urguncha gullayveradi; 5) generativ organi dorivor; 6) urug’chilari gultojibargning qo’shilishidan hosil bo’lgan

A) 1, 3, 6 B) 2, 4, 5

C) 2, 3, 5 D) 1, 4, 6

48.Tur-turkum-oila sistematik birlik ketma-ketligi to’g’ri berilgan javobni aniqlang.

A) dorivor qoqio’t-qoqio’t-murakkabguldoshlar

B) qora ituzum-kartoshka-ituzumdoshlar

C) zangori sachratqi-suttikandoshchalar-qoqio’tdoshlar

D) qora jusan-moychechakdoshlar-qoqio’tdoshlar
49.Quyidagi keltirilgan o’simliklar nechta turkumga tegishli .

1) oddiy g’oza 2) dorivor gulhayri 3) dorivor sachratqi 4) yantoq 5) jaydari g’o’za 6) yerbag’ir tugmachagul

A) 3 B) 5 C) 4 D) 2
50. Gulli o’simliklarning changchisi (b) va urug’chisi

(a) uchun mos keluvchi javobni aniqlang.

A. a-tangacha qubbalarda yetiladi; b- qora ituzumda gulkosachabargining qo’shilishidan hosil bo’lgan nayga o’rnashgan

B. a-na’matak gulida bitta bo’ladi, b-tok o’simligida bir jinsli gulda joylashgan

C. a-tugunchasida urug’kurtak joylashgan; b-bosh piyozda 6ta bo’ladi.

D a-gulni ichkaridagi muhim qismi; b- oqqurayda 10ta, 9 tasi qo’shilgan

51. Bargi uzun bandli bir yillik (a) va ko‘p yillik (b) o‘tlarni aniqlang.

A) a - tugmachagul; b - sebarga;

B) a - ituzum; b - qashqarbeda;

C) a - ismaloq; b – zuxrasoch

D) a - gulxayri; b - boychechak
52. Sachratqining qaysi fasildagi poyasidan dori olinadi.

A) yoz faslidagi

B) kuz faslidagi

C) baxor oxridagi

D) poyasidan dori olinmaydi

53. Qaysi o‘simliklarni guli o‘xshaydi, mevasi o‘xshamaydi.

A) olma va nok

B) tok va liftok

C) lola va boychechak

D) partenotsissus va tok

54. Gullari toʻgʻri, bir jinsli(a), gullari qiyshiq, ikki jinsli(b) gullari, toʻgʻri ikki jinsli(c) boʻlgan oʻsimliklar qaysi javobda toʻgʻri juftlangan.

1) soya; 2) itqovun; 3) oloy xiyoli; 4) chayir ajiriq; 5) mosh; 6) sorbarya; 7) sachratqi; 8) shuvoq;

A) a - 2; b - 1; c - 7;

B) a - 2; b - 5; c - 8;

C) a - 4; b - 3; c - 5;

D) a - 2; b - 6; c - 7

55. Qaysi oilalarni barcha vakillarida mevasi chatnaydigan(a) va chatnamaydigan(b) bo‘ladi.

A) a - dukkakdoshlar; b - ituzumdoshlar;

B) a - bug‘doydoshlar; b - loladoshlar;

C) a - piyozdoshlar; b - karamdoshlar;

D) a - piyozdoshlar; b - ra'nodoshlar
56. O’simliklar haqidagi to’g’ri malumotlarni aniqlang
A) Shirinmiya murakkab bargi bilan yeryong’oqqa o’xshaydi
B) Lola mevasi bir necha mevabargdan tashkil topgani bilan karamga o’xshaydi
C) Sabzi murakkab to’pgul soyaboni bilan piyozga o’xshaydi
D) No’xat mevasi bitta mevabargdan tashkil topgani bilan qurttanaga o’xshaydi
57. Gulkosasi(a) va gultojisi(b) yarmigacha qoʻshilgan oʻsimliklarni aniqlang.

A) a - afsonak; b – tamaki

B) a - oly xiyoli; b - astragal

C) a - kanop; b - boʻznoch

D) a - liftok; b - baqlajon
58.O’simliklarning o’xshash organlari to’g’ri berilgan javoblarni toping.

1) na’matak sohta meva hosil qilishi bilan qovoqqa o’xshaydi; 2) zuhrasoch tuxum hujayrasi arxegoniyda yetilishi bilan sharq sauriga o’xshaydi; 3) dala qirqbo’g’imining gometafiti rizoidli o’simta bo’ishi bilan qirquloqqa o’xshaydi; 4) yerbag’ir tugmachagul hayotiy shakli bilan dorivor gulxayriga o’xshaydi; 5) tuxumak chatnaydigan meva hosil qilishi bilan kamxastakka o’xshaydi ; 6) Ulotriks chuchuk suvda o’sishi bilan kladoforaga o’xshaydi; 7) nimaliyon qizil suv o’tlariga kirishi bilan porfiraga o’xshaydi; 8) besh yaproqli partenasissus bargi murakkab panjasimon bo’lishi bilan yeryong’oqnikiga o’xshaydi

A. 1,2,4,6 B. 2,3,6,8

C. 1,3,5,8 D. 1,2,6,7
59. O’simliklarning qaysi xususiyatiga ko’ra bir va ikki urug’pallalilarga ajratish mumkin (a), qaysi xususiyatlariga ko’ra mumkin emas (b).

1.poyasining yog’onlashishi 2.ildiz tizimining hosil bo’lishi 3.barglarining bandli va bandsiz bo’lishiga qarab 4.bargining tomirlanishi 5.barglarining tukli va tuksizligi 6.gulqo’rg’oni oddiy va murakkabligi 7.endospermning hosil bo’lishi 8.gullarining oddiy va to’pgul hosil qilib o’rnashishi

A) a-1.3.6 b-5.7

B) a-1.2.4 b-3.6.8

C) a-2.4.6 b-3.5.7.8

D) a-1.2.5.7 b-3.4.8

60. Funariya yo’sinining dala qiriqbo’g’imining umumiy o’xshashlik jihatlarini aniqlang.

1) sporali yuksak o’simlik;

2) o’takuzuvchi sistemaga ega emas;

3) rizoidlar turpoqqa birikishiga yordam beradi;

4) poya, barg va ildiz kabi vegetativ organlarga ega; 5) sporofillar bargning o’zgarishidan hosil bo’lgan;

6) jinsiy hujayralari anteridiy va arxegoniyda yetiladi.

A. 1, 6; B. 2, 3; C. 4, 5 D. 1, 4
61.Sekvoyedendron 1kg urug’i nechta qubbada joylashadi.

A)200 B)1960 C)980 D)960

62. Bug’doydoshlarda (a) va lolasimonlarda (b) qanday barg shaklari uchraydi?

1-nashtarsimon, 2-tasmasimon,

3-ipsimon, 4-bigizsimon,

5-tuxumsimon, 6-ellipssimon,

7-qayishsimon

A) a – 1,6; b – 5,6,7,4

B) a – 4,5; b – 1,2,3,5

C) a – 2,3,4; b – 1,6,4,5

D) a – 2,5,6; b – 7,8,5,6
63.Quyidagi suv o’t uchun xos bo’lgan ma’lumotlarni ko’rsating.

1.Chorva mollari mahsuldorligini oshiradi.2.fotosintez qiladi 3.Algalogiya fani o’rganadi.4.Xlorelladoshlar oilasiga mansub.5.Tallomga ega.6.Ayrim infuzoriyalar bilan simbioz yashaydi.7.Hujayra po’sti orqali organic moddani shimib oziqlanadi.8.Noqulay sharoitda sista hosil qiladi.

A)4,6,7 B)1,4,5 C)2,3,4 D)2,6,8

64. Quyudagi qaysi o’simlik bir yillik,bir uyli va bir jinsli gulga ega lekin to’p gulga ega emas?

A) gazanda B) oshqovoq C) qora ituzum

D) makkajo’xori

65. Dala qirqbo’gimining sporafillari quydagi qaysi o’simliknig shakl o’zgarishi bilan bir xil?

A) tokning gajaklari B) qulpunay jingalagi

C) do’lana tikani D) zirk tikani
66. Gul qo`rg`oni oddiy kosachasimon- a), oddiy gultojisimon- b) o`ssmliklarni ko`rasting.

1) oddiy lavlagi 2) karam 3) lola

4) xolmon 5) saksovul 6) jag`-jag`

7) boychechak 8) olg`i 9) matur piyoz 10) cherkez

A) a –1,2,9 b –3,7,8

B) a –2,6,10 b – 1,5,10

C) a –1,5,10 b – 3,4,9

D) a – 3,4,9 b – 1,5,10

67. Changchilar gultojibarglarining qo`shilishidan xosil bo`lgan nayda joylashgan o`simliklarni aniqlang.

1) shuvoq 2) sachratqi 3) bangidevona

4) bo`yimadaron 5) ituzum 6) bo`znoch

7) tamaki

A) 1,2,5 B) 3,4,6 C) 3,5,7 D) 2,5,7
68. Lola o`simligini guliga bir nechta chang donachasi kelib tushdi va urug`lanishdan so`ng bir nechta urug` hosil bo`ldi.Hosil bo`lgan urug`lar chang donasidan hosil bo`lgan spermalar soniga nisbatan 11 barobar kam bo`lib,urug`lanishda ishtirok etmagan spermalar soni urug`lanishda qatnashgan spermalarga nisbatan 315 taga

ko`p bo`lsa u holda ishtirok etgan spermalar sonini aniqlang.

A.130 B.120

C.100 D.90

69. Quyidagi o’simlik jinssiz bo`g`inida hosil bo`ladigan a`zolarni aniqlang.

1.rizoid 2.arxegoniy 3.sporangiy 4.yashil ip 5.spora 6.sporangiy band

A)3,5,6 B)1,3,4 C)3,4,1 D)1,2,4
70. Oddiy qarag’ayning urug’chili-(1) va changchili-(2) qubbalari yosh novdalarining qaysi qismlarida hosil bo’ladi?

a) novdalarining uchki qismida

b) novdalarining pastki qismida c) barglari asosida

d) barglari ostida

A) 1-d; 2-a B) 1-b; 2-a;

C) 1-c; 2-d; D) 1-a; 2-b;

71. Sachratqiga xos bo’lgan xususiyatlarni aniqlang.
1) ko’p yillik o’t; 2) O’zbekistonda ikkita turi uchridi;

3) suttikandoshchalar oilasi vakili; 4) gulllari ikki jinsli naysimon; 5) generativ organlari dorivor; 6) sachratqi turkumiga kiradi, 7)bir yillik o’t

A) 1, 3, 6 B) 2, 4, 7 C) 7, 3, 6 D) 1, 4, 5
72. Kladafora uchun xos bo‘lmagan belgilarni aniqlang.

1) bir hujayrali suvo‘t; 2) ko‘p hujayrali suvo‘t;

3) xromatoforga ega; 4) xloroplastlarga ega;

5) tallomi shoxlangan; 6) tallomi shoxlanmagan

A) 1, 3, 6 B) 2, 3, 5 C) 2, 4, 5 D) 1, 4, 6
73. Sholg’omning guli...

1) turlicha uzunlikdagi gulbandlarga ega;

2) kalta gulpoyada joylashadi;

3) uzun gulpoyada gulbandlari yordamida joylashadi;

4) bir xil uzunlikdagi bandi bilan shoxlangan gulpoyaning uchki qismida joylashadi;

5) gultоjbarglari qo‘shilmagan, ikkita halqada joylashgan; 6) kosachabarglari to‘rtta

A) 4, 5 В) 1,2 С) 3, 6 D) 2, 4
74. Ulotriks zoosporalari va izogametalari yig’indisi 384, ular xivchinlari ayirmasi 0 ga teng bo’lsa, jinsiy va jinssiz ko’payishda hosil bo’lgan ulotriks iplari yig’indisi nechaga teng.

A)490 B)730 C)512 D)640

75. O’simliklarning rivojlanishiga oid to’g’ri ma’lumotni aniqlang.

A) zuxrasochning poya-barglari zigotaning, rizoidi sporaning rivojlanishidan hosil bo’ladi

B) funariyaning rizoidi zigotani, sporangiybandi sporaning rivojlanishidan hosil bo’ladi

C) Dala qirqbo’g’imining ildizpoyasi sporaning, erkak o’simtasi zigotaning rivojlanishidan hosil bo’ladi

D) archa ikki uyli o’simlik bo’lib, tuxum hujayra anteridiyda yetiladi.

Kimyo

76. X⁺² kationidagi elektronlar soni C^-2 ionidagidan 3 marta ko’p bo’lsa, X elementni aniqlang. A) Cr B) Fe C) Ca D) Mg

77. X^3-, Y²⁺, Z⁴⁺ ionlaridagi elektronlar soni teng. Z elementning protonlari soni 22 ta bo’lsa, X va Y ning neytronlari yig’indisini aniqlang.

A) 51 B) 62 C) 35 D) 36

78. Ushbu rasmda kislorodning qaysi ionini tuzilish modeli keltirilgan?

A) O^2- B) O²⁺ C) O^- D) O⁺

79. Atom yadrosi elektron yutib, pozitron ajratib chiqarsa, qanday o‘zgarish sodir bo‘ladi?

A) yadro zaryadi 2 birlikka kamayadi

B) yadro zaryadi 2 birlikka ortadi

C) yadro zaryadi o‘zgarmaydi

D) yadro zaryadi va atom massa o‘zgarmaydi
80. Ikkita pog’onaning bosh kvant sonlari qiymatlari o’rtasidagi farq 3 ga teng, ularning maksimal elektronlar soni va orbitallar soni yig’indisi 135 ga teng bo’lsa, bosh kvant soni qiymati katta bo’lgan pog’onani toping.
A)3 B)4 C)5 D)6

81. Berilgan tartibda elementlarning oxirgi elektroni uchun magnit kvant sonining qiymati qanday o`zgaradi? (elementlarning tartib raqamlari berilgan).

a) ortadi; b) kamayadi; c) o`zgarmaydi.

A) 1-b; 2-a; 3-b B) 1-b; 2-c; 3-a

C) 1-b; 2-c; 3-b D) 1-c; 2-b; 3-a

82. Marganesning ikkita ioni tarkibida s- va p- elektronlar soni o`zaro teng, d-elektronlari esa 1:4 nisbatda. Ularning zaryadlari yig`indisini toping.

A) 8 B) 10 C) 9 D) 11

83. ioni ioniga 1 ta elektron bersa, ularning zaryadlari tenglashadi. ioni tarkibidagi proton va elektronlar soni o’zaro nisbatda bo’lsa, element atomidagi oxirgi elektronning magnit kvant sonini ko’rsating.

84. Berilgan yo’nalishda moddalar tarkibidagi elektron, proton va neytronlar yig’indisi qanday o’zgarishini aniqlang.

(X – H₂S, Y – PH₃, Z – SiH₄, T – CO₂)

a) ortadi; b) kamayadi; c) o’zgarmaydi

A)1 c, 2 a, 3 b, 4 a, 5 b, 6 b

B)1 c, 2 b, 3 b, 4 b, 5 b, 6 b

C)1 c, 2 b, 3 b, 4 a, 5 a, 6 b

D)1 c, 2 a, 3 c, 4 a, 5 b, 6 b
85. Noma’lum II valentli metal sulfidi tarkibidagi elektronlar soni 1:1,8 nisbatda bo’lsa metalni aniqlang.

A) Fe B) Li C) Mg D) Ca

86. X⁺⁴, Y⁺³ va Z⁺²ionlar davriy sisitemada, davrda ketama-ket joylashgan bo’lib ularda elektronlari birgalikda 66 ga teng Y elementni toping.

A) Cr B) Mn C) Fe D) Co

87. Berilgan tartibda elementlarning valent elektronlar soni qanday o’zgaradi? (elementlarning tartib raqamlari berilgan)

a)ortadi; b) kamayadi; c) o’zgarmaydi;

------

------
88. 5 litr (n.sh.) CO va CO₂ gazlari aralashmasida uglerodning massasi kislorodning massasidan 2 marta kichik bo`lsa, gazlar aralashmasining hajmiy (l, n.sh.) tarkibini mos ravishda aniqlang.

A) 2; 3 B) 3; 2 C) 1; 4 D) 2,5; 2,5

89. Karbonat angidirid va azotdan iborat aralashmaning o’rtacha molyar massasi (M) qiymatiga mos tushadigan holatni ko’rsating.

A) 28 ≥ M ≤ 32 B) 28 > M < 32

C) 28 < M > 32 D) 28 < M < 44
90. ²⁵⁴₉₈Cf→Cm+x⁴₂α+y⁰_-1e. 12,7 mg kaliforniy parchalanganda 12,04 _* 10¹⁹ dona elektron hosil bo'lsa, reaksiya natijasida olingan kyuriy izotopidagi neytronlar sonini aniqlang.

A) 242 B) 245 C) 149 D) 146

91. Pog’anachalardagi elektronlarning maksimal soni qanday formula bilan aniqlanadi?

A) 2n² B) 2(2l+1 ) C) n² D) 2l+1

92. Alyuminiy digidrofosfat malekulasida nechta (H) atomi mavjud?

A) 8 B) 10 C) 6 D) 9

93. ionida ,

ulsa, X ni aniqlang?

A) C B) Sn C) Si D) S

94. Quyidagi keltirilgan qatorda elementlar atomining radiusi qanday o’zgaradi?

Li, Na, K, I, Br, Cl, F

A) I gacha kamayadi; so’ng ortadi

B) ortadi

C) I gacha ortadi; song kamayadi

D) kamayadi

95. Qaysi olimlar

1-triadalar nazariyasini taklif etdi

2-oktavalar qonunini taklif etdi

3-ekasilitsiy elementini kashf etdi

4-α-nurlar ustida ish olib bordi?

A) 1 -Shankurtua 2-Meyer 3-Buabadron 4-Rezarford

B) 1-Debereyner 2-Nyulends 3-Vinkler 4-Rezarford

C) 1-Debereyner 2-Nyulends 3-Nilsen 4-Rezarford

D) 1-Nyulends 2-Debereyner 3-Vinkler 4-Rezarford
96. Quydagi rasmdagi nomalum (x₁, x₂, x₃) zarrachalarni aniqlang?

A) x₁=β, x₂=γ, x₃=α

B) x₁=α, x₂=β, x₃=γ

C) x₁=γ, x₂=α, x₃=β

D) x₁=β, x₂=α, x₃=γ
97. ₉₄Po → xα +y^-β + ₉₀Th. Ushbu yardo reaksiasida 123 g Pu yemirilishidan 115 g Th izotopi hosil bo’ldi. Agar x ning qiymati y ning qiymatiga teng bo’lsa, Th izotopining nisbiy atom massasini toping

A) 258 B) 230

C) 246 D) 256
98. ³⁹K yadrosidagi neytronlar soni:

A) 19 B) 20 C) 39 D) 58

99.ioni tarkibidagi elektron va neytron sonini mos ravishda aniqlang.

A) 2; 1 B) 1;2 C) 2;0 D) 2;2

100. atomlarini mos ravishda

a) izotop b) izoton c) izobarlarga ajrating.

A) a – 1,3; b – 1,3; c – 2, 3

B) a – 1,3; b – 2,3; c – 1,2

C) a – 2,3; b - 1,2; c – 1, 3

D) a – 1, 3; b – 2,3; c – 1,2

101. Pog’onada 16 ta orbital bo’lsa, ushbu pog’onaning bosh kvant soni qiymatini harf bilan belgilanishini aniqlang?

A) M B) N C) K D) O

102. Quyida keltirilgan holatlarning qaysilari mavjud emas?

A) n=3, l=2, m_l=+2, m_s=-1/2

B) n=3, l=1, m_l=-1, m_s=-1/2

C) n=1, l=1, m_l=-2, m_s=+1/2

D) n=4, l=3, m_l=0, m_s=-1/2
103. Tashqi pog’onaning bosh kvant soni qiymati qaysi kattalik bilan bir xil bo’ladi?

1) guruh tartib raqami;

2) davr tartib raqami;

3) qator tartib raqami;

4) pog’onalar soni;

5) tashqi pog’onadagi elektronlar soni;

A) 1,2 B) 2,4 C) 1,4 D) 2,3
104. Oltingugurtning 2 ta ioni tarkibida s elektronlar soni o’zaro teng, p elektronlari esa 1:2 nisbatda. Ularning zaryadalar qiymati nisbatini toping

A) 1:2 B) 2:5 C) 1:5 D) 1:4

105. Qaysi elementlarda elektron ko’chish “sakrash” kuzatiladi?

1) xrom; 2) marganes; 3) mis; 4) vanadiy;

5) titan; 6) temir; 7) azot; 8) rux

A) 1,3 B) 3,5 C) 1,2 D) 4,6