Baholash ishi va investitsiyalar

 

 

6-rasm. Risklarning umumiy tasnifi

21

 

 

Ta’kidlash  joizki,  sof  risklar  ostida  biz  zarar  ko’rish  yoki  hech  qanday 

natijaga erishmaslik xavfini tushunamiz. Spekulyativ (moliyaviy) risklar esa bu, 

bir  tomondan  resurslarni  yo’qotish  ehtimolligi  yoki  faoliyatining  mazkur 

sohasida  resurslardan  oqilona  foydalanishga  qaratilgan  variant  bo’yicha 

daromadlarni oxirigacha ololmaslik havfidir. 

                         

21

 Tadqiqot natijalari asosida tuzildi. 

Risklar tasnifi 

Tashqi muhit bilan bog’liq 

risklar 

- siyosiy risklar; 

- milliylashtirish va 

ekspropriatsiya bilan bog’liq 

risklar; 

- mamlakat Hukumati ta’sirida 

shartnomalarning bekor 

qilinishi riski; 

- harbiy harakatlar va fuqarolar 

tartibsizligi bilan bog’liq 

risklar; 

- tadbirkorlik faoliyatini 

huquqiy tartibga solish bilan 

bog’liq risklar;  

- korxona obro’sining 

yo’qotilish riski. 

Xo’jalik faoliyati bilan 

bog’liq risklar 

Tijorat risklari 

Moliyaviy 

risklar 

- texnik risklar; 

- ishlab chiqarish riski; 

- tovar va 

xizmatlar 

realizatsiyasi 

jarayonida 

yuzaga keluvchi 

risklar; 

- yuklarni 

jo’natish bilan 

bog’liq risklar; 

 

- soliq riski; 

- valyuta 

riski; 

- inflyatsiya 

riski; 

Mol-mulk bilan bog’liq 

risklar 

- mulkning zararlanish 

riski; 

- mol-mulkning yo’q 

qilinishi riski; 

- mol-mulkni o’g’irlash 

bilan bog’liq risklar 

Kadrlar bilan 

bog’liq risklar 

- kadrlar malakasining pastligi riski; 

- tashkiliy masalalar bilan bog’liq risklar 

Investitsion  

risklar 

- loyihaning o’z 

muddatida 

moliyalashtirilmasligi 

riski; 

- depozit riski; 

- investitsion loyihani o’z 

muddatida 

tayyorlanmasligi riski  

---

 

 

24 

Boshqarish imkoniyatiga ko’ra investitsiya risklari ochiq va yopiq bo’ladi. 

Ochiq risklarni tartibga solib bo’lmaydi. Yopiq risklarni esa boshqarish mumkin. 

Tadbirkorlik  faoliyati  natijalariga  ta’sir  etish  darajasiga  ko’ra  tadbirkorlik 

risklarini  bir  nechta  toifalarga  ajratish  mumkin.  Tadbirkorlik  riskining  darajasi 

tadbirkor yo’qotishlariga olib boruvchi voqealar ehtimoli bilan tavsiflanadi. Ular 

foiz yoki koeffitsientlarda ifodalanadi. 

Moliyaviy  xizmatlarni  amalga  oshirish  bilan  bog’liq  risklar  operatsion, 

texnologik,  investitsion,  innovatsiya,  xavfsizlik  kabi  risklarni  o’z  ichiga  oladi. 

Innovatsion faoliyat bilan shug’ullanuvchi investor garchand o’zining faoliyatini 

ma’lum risk ostiga qo’ysa-da, u asosan belgilangan daromad olishni ta’minlaydi. 

Risklarni  iqtisodiy,  siyosiy,  ijtimoiy,  ma’naviy  shakllarga  ham  bo’lish 

mumkin.