Baholash ishi va investitsiyalar

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-rasm. Riskni funktsiyalari

16

 

 

Lekin,  asossiz  yuqori  riskka  borish,  huddi  riskdan  butanlay  voz  kechilishi 

kabi  zarardir.  Yuqoridagilarni  mujassamlashtiradigan  bo’lsak,  risk  qilishdan 

oldin  uni  iloji  boricha  o’rganish,  baholash  va  boshqarishga  intilish  lozim.  Uni 

boshqarishda  esa  albatta  risk  tamoyillarini  (o’z  kapitali  imkoniyatlaridan  ortiq 

riskka bormaslik, risk oqibatlarini har doim hisobga olish zarur, kam miqdordagi 

foyda  uchun  ko’p  miqdordagi  mablag’lar  bilan  risk qilish  kerak  emas)  hisobga 

olish kerak. 

Riskning  mohiyatiga  berilgan  ko’plab  ta’riflarning  tahlili  risk  vaziyatini 

keltirib  chiqaruvchi  asosiy  jihatlarni  ajratib  ko’rsatish  imkonini  beradi:  yuzaga 

kelgan  holatning  tasodifiy  xususiyati;  muqobil  qarorlarning  mavjudligi; 

kutilajak natijaning ma’lumligi yoki aniqlash ehtimolining mumkinligi; zararlar 

yuzaga kelish ehtimoli; qo’shimcha daromad olish ehtimoli. 

Yuqoridagi  riskka  berilgan  ta’rif-tavsiflarning  mazmun-mohiyatidan  kelib 

chiqib, 

ta’kidlash  joizki,  investitsiya  loyihalarini  amalga  oshirishda 

investitsiyalardan  kutilgan  yoki  rejalashtirilgan  foydaning  olinmasligi, 

zahiralarning  yo’qotilishi,  kutilmagan  harajatlarning  kelib  chiqishi  yoki  ortib 

ketishi bilan bog’liq hodisalar, ularning yuz berish ehtimolliklari riskni namoyon 

etadi.  Boshqacha  ifodalaganda,  risk  -  bu  kutilishi  mumkin  bo’lgan  omad  yoki 

xatar,  ya’ni  ko’zlangan  foydani  olish  jarayoniga  xos  bo’lgan  umidsizlik  yoki 

ko’p  mablag’larning  yo’qotilishi  va  shu  bilan  birga  ortib  ketishi  ehtimolliklari 

                         

16

 Tadqiqot natijalari asosida tuzildi.