Baholash metodologiyasi farrux abdullayev

O‘QUVCHILARNING O‘QUV FAOLIYATI NATIJALARINI
BAHOLASH METODOLOGIYASI
FARRUX ABDULLAYEV,
A.Avloniy nomidagi ilmiy-tadqiqot instituti tayanch doktoranti
TAVSIYA ETILADI !
YAQIN 1 SOAT ICHIDA
BIZ
QANDAY
BAHOLAYAPMIZ?
chorak davomida joriy va oraliq nazoratlarda olingan ballar asosida choraklik baho;
choraklik baholar va bosqichli nazoratda olingan ball asosida yillik baho aniqlanadi.
O‘RTA ARIFMETIK ASOSIGA QURILGAN, BU TO‘G‘RIMI?
5, 4, 5, 4, 5
5, 4, 5, 5, 4, 4, 4, 5, 4
A N V A R
B O B U R
Har bir nazorat turi qanday shaklda o‘tkazilishidan qat’i nazar, besh (5) ballik (“5”, “4”, “3”, “2”, “1”) usulda butun sonlar yordamida baholanadi.
UMUMIY MEZONLAR BOR, LEKIN CHEGARALARI ANIQ EMAS.
QANDAY BAHOLASH
KERAK?

BAHOLASH O‘ZI NIMA VA NEGA KERAK?
Metodika
(jarayon, vositalar)
O‘quv dasturlari, standartlar (maqsad)
Baholash (natija)
Baholash ta’limiy maqsadlarga qay darajada erishganligini namoyish qilish imkonini beradi.
Baholash – o‘lchash jarayoni: bunda bilim, ko‘nikma, kompetensiyalar o‘lchanadi.
Pedagogikada o‘lchashning asosiy xususiyati:

• Bilvositalilik
• Bunda konkret fizik xususiyatlar emas, balki mavhum tushunchalar (bilim, ko‘nikma, kompetensiya) o‘lchanadi.


• Ular maxsus tuzilgan vositalar – nazorat materiallari yordamida o‘lchanadi.

Shakllantiruvchi (formativ) baholash (o‘rganish uchun baholash):

• o‘quvchilar o‘rganish jarayonining qaysi bosqichida ekanliklari, keyingi qadamlari qanday bo‘lishi kerakligi va maqsadga qanday erishishlari mumkinligini aniqlashga yordam beradi.
• o‘quvchilar va o‘qituvchilar tomonidan ishlatiladigan dalillarni yig‘ish va talqin qilish jarayoni hisoblanadi

Shakllantiruvchi (formativ) baholash (o‘rganish uchun baholash):

• uyga berilgan vazifalar
• dars paytida beriladigan topshiriqlar
• savol-javob
• dars paytida o‘tkaziladigan nazorat ishlari
• o‘quvchilarning darsdagi faolligini kuzatish va boshqalar.

Shakllantiruvchi (formativ) baholash (o‘rganish uchun baholash):

• norasmiy
• o‘qitish jarayoniga o‘zgartirish kiritish imkonini beradi
• qayta aloqa mavjud

Samarali qo‘llanilganda, formativ baholash o‘quvchilarning bilim olish jarayonini qo‘llab-quvvatlaydi va o‘quvchilarga:

• ularning rivojlanishini nazorat qilish,
• o‘zining kuchli va kuchsiz tomonlarini aniqlash,
• rivojlanish bo‘yicha harakatlar rejalarini tuzish imkoniyatini beradi.

Xulosalovchi (summativ) baholash – ta’lim dasturi yoki uning bir qismi so‘ngida erishilgan natijani rasmiy baholash.
Xulosalovchi (summativ) baholash:

• baho berish:
• ta’lim oluvchiga baho berish
• ta’lim beruvchiga baho berish
• tanlash:
• belgilangan talabga javob beradiganlarni tanlash
• cheklangan kvota sharoitida tanlash

Baholash vositalari:

• test
• yozma ish
• og‘zaki so‘rov
• loyiha
• portfolio

… … …

Baholash vositalari (instrumentlar) ning fanlar xususiyatlaridan kelib chiqib samaralilarini qo‘llash.
Sho‘balarda ishlanadi
Sho‘balarda ishlanadi
Kontentni baholash asoslangan yondashuvdan ko‘nikmani baholashga asoslangan yondashuvga o‘tish.
Baholash uchun topshiriqlar mezonlari bilan birga ishlab chiqishga o‘tish.
Bunda topshiriqlarning kognitiv darajasiga ko‘ra turlicha ballar berish amaliyoti qo‘llash.
Sho‘balarda ishlanadi
DEB UMID QILAMIZ!
HALI HAM
Umumiy o‘rta ta’limning Milliy o‘quv dasturi: BAHOLASH METODOLOGIYASI
TAYANCH KOMPETENSIYALAR
XXI ASR
KO‘NIKMALARI
FAN BLOKLARI (FANGA OID) KOMPETENSIYALARI
XUSUSIY KO‘NIKMALAR (KOMPETENSIYA ELEMENTLARI)
MALAKA TALABLARI
BLUM TAKSONOMIYASI: 1. Bilish (esda saqlash) 2. Tushunish 3. Amalda qo‘llash 4. Analiz 5. Baholash 6. Yaratish
BAHOLASH INSTRUMENTLARI (VOSITALARI)
TEST TOPSHIRIQLARI
YOPIQ TESTLAR
OCHIQ TESTLAR
Muqobil javobli
To’g’ri/noto’g’ri
Moslashtirish
Ketma-ketlikni topish va h.k.
Qisqa javobli
Kengaytirilgan javobli
Amaliy topshiriqli
Laboratoriya ishi
Loyiha ishi
Portfolio
Og’zaki
Chizish, yasash, masala
Baholash topshiriqlari paketi (jamlanmasi) bir necha balli bo’lishi mumkin.
Summativ baholashda bular 5 ballikka konvertatsiya qilinadi
RAHMAT!