Bajardi: asilbek geldiyorov tekshirdi: asror abduvaliyev

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI
KOMPYUTER INJENERINGI FAKULTETI DI-12-21 GURUH TALABASINING KOMPYUTERNI TASHKIL ETISH FANIDAN
4-MUSTAQIL ISH
BAJARDI: ASILBEK GELDIYOROV
TEKSHIRDI: ASROR ABDUVALIYEV

Mustaqil ish mavzulari

• Assembler dasturlash tili va uning imkoniyatlari;
• Assembler tili operatorlari va ularni qo’llash;
• Tashqi qurilmalarning turlari va vazifalari;
• Intel protsessorlari va ularning xususiyatlari;
• O’rnatilgan tizimlarda qo’llaniladigan protsessorlar;
• Superkompyuterlar va ularning xususiyatlari
• Parallel hisoblashlarga asoslangan kompyuterlar va kompyuter tizimlari
• Zamonaviy multiprotsessorlar va multikompyuterlar
• AMD protsessorlari xususiyatlari va ularning xususiyatlari

Assembler dasturlash tili va uning imkoniyatlari

• Assembler tushunchasi va uning vazifalari Yuqori sath tillari hisoblangan C, C+ va Java kabi dasturlash tillari- da yozilgan bitta operatorni amalga oshirish uchun, bir nechta mashina buyruqlarini bajarish kerak bo‘ladi. Har bir operatorga bittadan mashina buyrng‘i to‘g‘ri keladigan til esa - assembler tili deb ataladi. Har bir assembler tili yoki assemblerlar, mashina buyruqlarining nomlari qisqartirib yozilgan - mnemonikalarga, ya’ni ma’noga ega qiskartirilgan so‘zlarga asoslanadi. Masalan: qo‘shish - ADD, ayrish - SUB, ko‘chirib yozish - MOV, bir qiymatga orttirish - INC va boshqa mashina buyruqlari kabi. Assembler tilida ham - konstantalarni, o‘zgaruvchilarni, xotira adreslarini ifodalovchi metkalarni tavsiflash uchun, simvollardan iborat nomlar qo‘llaniladi. Assembler tilida yozilgan dasturni assembler- lash yoki translyasiya (kompilyasiya) qilish natijasida, real apparat mu- hitda - Pentium 4, Motorola, UltraSPARC yoki 8051 protsessorlaridan bi- ri o‘rnatilgan kompyuterda bajarilishga tayyor ikkilik sonlarda ifodalangan dastur hosil bo‘ladi. Ushbu holatni UMK80 o‘quv mikroprotsessorli komplekti uchun yozilgan, keltirilgan dastur yordamida tushuntirish mumkin. Bu dastur tezkor xotira qurilmasining 0B00 adresi bo‘yicha yozilgan sonni o‘qiydi, uning inkorini aniqlaydi hamda natijani 0B01 adresi bo‘yicha tezkor xotira qurilmasiga qaytib yozib qo‘yadi.

• Dasturlashda, Assembler dasturlash tili ( yoki Assembly tili[1], yoki belgili mashina kodi[2]), binar( ya'ni ikkilik) tilga eng yaqin til bo'lib, unda tildagi koʻrsatmalar va arxitektura koʻrsatmalari oʻrtasida juda kuchli muvofiqlik mavjud. Assembler dasturlash tilida odatda bitta mashina ko'rsatmasi bo'ladi, lekin konstantalar, izohlar, assembler yo'naltirmalari, belgili teglar, xotira joylari, registerlar va makroslarni ham qo'llab-quvvatlaydi.
• Assemblerda yozilgan kod assembler deb ataladigan yordamchi dastur tomonidan, mashina kodiga aylantiriladi. “Assembler” atamasi odatda Uilks, Uiler va Gillning 1951-yilda chop etilgan “Elektron raqamli kompyuter uchun dasturlarni tayyorlash” kitobida berilgan, ammo ular bu atamani “bir nechta dasturlardan iborat boshqa dasturni yig‘uvchi dastur” degan ma’noda ishlatgan. Bo'limlarni bitta dasturda o'zgartirish jarayoni, manba kodini yig'ishda bo'lgani kabi, yig'ish deb ataladi. Assembler dasturni qayta ishlayotgandagi hisoblash bosqichi montaj vaqti deb ataladi.