Iste′molchIste′molchi tanlovning asosiy postulatlariIste′molchi tanlovning asosiy postulatlariIste′molchi tanlovning asosiy postulatlarii tanlovning asosiy postulatlariIste′molchi tanlovning asosiy postulatlari
| - Iste′molchi tanlovning asosiy postulatlari
- Ne′matning nafliligi - ne′matning insonning bir yoki bir nechta ehtiyojini qondira olish xususiyatidir. Iste′mol nazariyasida ne′mat - bu iste′molchining ehtiyojini qondira oladigan har qanday iste′mol ob′ektidir. Ko`p hollarda ne′matlar yakka tartibda emas, balki majmua tartibda yoki ―iste′mol savati‖ bilan iste′mol qilinadi.
- Iste′mol nazariyasida: iste′molchilar ma′lum didga, xohishga ega va ular bu xohish va didlarini qanoatlantirishda byudjetlari (daromadlari) bilan chegaralangan; ular ne′matlar majmualaridan, maksimal naf keltiradigan majmuani tanlashga harakat qiladi;
Tavakkalchilik darajasi va ularni kamaytirish yo`llari - Tadbirkorlik faoliyatidagi yutuqlar va yo‘qotishlar moddiy (material), mehnat, moliyaviy, vaqt va oqibatlar: kishilar salomatligi va hayoti, atrof muhit, obro‘-e'tibor va boshqalarga ijobiy va salbiy ta'sir ko‘rsatuvchi omillar oqibatlarga tayyor turish maqsadga muvofiqdir. Bu barcha xavf – xatar manbalariva ular ichidagi eng muximlarini to‘laroq aniqlash imkonini beradi. Ko‘rsatilgan xar bir yutuq yoki yo‘qotishlar turlicha o‘lchov birliklarga ega bo‘lganligi uchun xavf-xatar va tavakkalchilikka baxo berishda ularni narx shakliga keltirish kerak bo‘ladi. Ularning yuzaga kelish imkoniyati va miqdorlariga dastlabki baxo berishni bir oy, yil, ya'ni tadbirkorlik ishini amalga oshirishining aniq muddatini o‘z ichiga olgan aniq muddatlarda o‘tkazish kerak. Yuzaga kelish ehtimoli bo‘lgan yutuq va yo‘qotishlarning kompleks taxlilini o‘tkazishda xavf – xatar tavakkalchilik baxolash uchun tavakkalchilik faoliyatining barcha manbalarini va ular ichida eng kuchlilarini aniqlash muxim axamyatga ega. Kutilayotgan natijalarni aniqlovchi (asosiy) va yondosh (ikkinchi darajali) turlarga bo‘lish kerak.
- Yangi ko‘rilayotgan yutuq yoki yo‘qotishlar ichida yoki miqdor, yoki yuzaga kelish ehtimoli bo‘yicha boshqalarga qaraganda eng katta solishtirma og‘irlikka ega bo‘lgan bitta turdagisi ajralib chiqsa, u xolda xavf-xatar darajasini miqdor bo‘yicha baxolashda yutuq yoki yo‘qotishning faqat shu turini qabul qilish mumkin bo‘ladi. Umuman olganda, faqat tadbirkorlik loyihalarini tuzishda bashorat qilib bo‘lmaydigan tasodifiy yutuq va yo‘qotishlarnigina xisobga olish kerak. Agar, daromad yoki zararni oldindan ko‘rish imkoni bo‘lsa, ularga ehtimollik emas, balki rejali ko‘rsatkichlar sifatida qaralishi kerak. Ko‘zlangan maqsadga erishishni asoslangan ehtimolini nazarda tutadi. Xo‘jalik faoliyatining aniq yo‘nalishini tanlashda eng qulay masalalar xal qiluvchi ko‘rsatkichni ajratib olish xamda ko‘rsatkichlarni oxirgi natijaga ko‘rsatadigan ta'sirini muloxaza qilish orkali amalga oshiriladi. Shunday qilib, ishbilarmon o‘zini xo‘jalik faoliyatini amalga oshirishda tutiladigan narx navo va soliq to‘lovlarini o‘zgarishini o‘zining biznes rejasida xisobga olishi zarur.
Do'stlaringiz bilan baham: |
