Bajardi: mamatqodirov a
Server kompyuterlar uchun operatsion tizimlar
Download 290.65 Kb.
|
mustaqil op
|
2.4Server kompyuterlar uchun operatsion tizimlar
Server kompyuterlar, tarmoqda ma'lumotlarni saqlash, qo'llab-quvvatlash va ularga xizmat ko'rsatish uchun maxsus ravishda ishlatiladigan kompyuterlardir. Ular katta miqdorda ma'lumotlarni to'plash, ishlab chiqish, tarqatish va ma'lumotlarni almashish imkoniyatlarini taqdim etish uchun optimallashtirilgan. Server kompyuterlar, tizim administratorlari, korporativ muassasalar, veb hosting provayderlar, bulut xizmatlarining ta'minlovchilari, internet xizmat ko'rsatuvchilari va boshqa sohalarda keng qo'llaniladi. Server kompyuterlarning quyidagi xususiyatlari mavjud: Kuchli ishlovchi qobiliyat: Serverlar, yuqori qismlarda jarayonlarni bajarish uchun kuchli processorlarga, katta xotiraga (RAM) va tez yozuvli saqlash vositalariga ega bo'ladi. Ular yuqori yukni qabul qilish, ma'lumotlar bazalarini va ilovalarni tez va samarali bajarish imkoniyatlarini taqdim etadi. Xavfsizlik: Server kompyuterlar ma'lumotlarni xavfsiz saqlash va ularga kirishni cheklash uchun muhim xavfsizlik vositalarini o'z ichiga oladi. Ular fayllarni shifrlab saqlash, kirishni tekshirish protokollari va tarmoqni himoya qilish imkoniyatlarini taqdim etishadi. Redundantliq (qayta tiklanuvchanlik): Serverlarda qayta tiklanuvchanlik vositasini o'rnatish mumkin. Bu, serverning ishlash jarayonini to'xtatmasdan boshqa serverga o'tish va xizmatni to'xtatish imkonini beradi. Bu usul serverning ishlab chiqish va xizmatni ko'rsatishning nazoratli va nazoratli bo'lishini ta'minlaydi. Tizim boshqaruvi: Server kompyuterlari, tarmoqni boshqarish va tizim administratorlari uchun maxsus vositalarni taqdim etadi. Ular tarmoqdagi barcha qurilmalar va ularga bog'liq sozlamalarni nazorat qilish uchun boshqaruv paneli, masofaviy boshqaruv tizimlari va monitoring vositalarini o'z ichiga oladi. Virtualizatsiya: Server kompyuterlarda virtualizatsiya texnologiyalari ishlatish mumkin. Bu, bir nechta virtual serverlarni yaratish va boshqarish imkoniyatini beradi. Bunday usul orqali bir nechta ish stendlarini yagona serverda ishlatish va resurslarni samarali boshqarish mumkin. Bulut xizmatlari: Server kompyuterlar, bulut xizmatlari ta'minlovchilari tomonidan ishlatiladi. Bu, ma'lumotlarni internet orqali saqlash, qo'llab-quvvatlash va ularga kirish imkonini beradi. Bulut xizmatlari yordamida foydalanuvchilar ma'lumotlarga istalgan vaqtda va istalgan joyda kirish imkoniyatiga ega bo'ladi. Server kompyuterlarning turli turlari mavjud, shu jumladan: File serverlar: Ma'lumotlarni tarmoqda saqlash va ularga kirish imkonini beradigan serverlar. Web serverlar: Veb sahifalarni tarmoq orqali tarqatish va ularga xizmat ko'rsatish uchun ishlatiladigan serverlar. Database serverlar: Ma'lumotlarni saqlash, qo'llab-quvvatlash va ma'lumotlar bazalariga kirish imkonini beradigan serverlar. E-mail serverlar: Elektron pochta xizmatini ta'minlash uchun ishlatiladigan serverlar. Print serverlar: Tarmoqdagi printerlarga kirish imkonini beradigan serverlar. DNS serverlar: DNS (Domain Name System) protokolini bajarish va domen nomlarini IP manzillarga o'girish imkonini beradigan serverlar. Virtual serverlar: Bir nechta virtual serverlarni yaratish va boshqarish imkonini beradigan serverlar. Proxy serverlar: Foydalanuvchilar va tarmoqdagi resurslar orasida boshqa server sifatida xizmat ko'rsatish va tarmoq trafikini boshqarish imkonini beradigan serverlar. Application serverlar: Ma'lumotlar bazalarini va ilovalarni ishga tushirish, boshqarish va ularga kirish imkonini beradigan serverlar. Server kompyuterlari xavfsizlik, iste'mol samaradorligi va qo'llanishni oshirish uchun katta muhimlikka ega. Ularning yuqori ishlovchi qobiliyatiga, xavfsizlik vositalariga, redundansiya imkoniyatlariga, boshqarish tizimlariga va tarmoq xizmatlariga e'tibor qilish kerak. Server kompyuterlardan foydalanish, korporativ tarmoq infrastrukturini samarali va barqaror qilishga yordam beradi va ma'lumotlar bilan ishlashni osonlashtiradi. Server kompyuterlar, ma'lumotlarni saqlash va ularga murojaat qilishni ta'minlaydigan muhim komponentlardir. Ularning operatsion tizimi, tizimni ishlatish shakl va maqsadiga qarab mos keladigan qandaydir. Quyidagi turli server kompyuterlar uchun mashhur operatsion tizimlarni ko'rib chiqamiz: Windows Server: Microsoft tomonidan yaratilgan va server kompyuterlar uchun mo'ljallangan operatsion tizim. Biznes tizimlarni boshqarish, Active Directoryni boshqarish, fayllarni o'zaro almashish va boshqalar kabi vazifalarni bajarish imkonini beradi. Linux Server: Linux operatsion tizimi server kompyuterlar uchun keng foydalaniladi. Turli distributivlar mavjud, masalan, Ubuntu Server, CentOS, Red Hat Enterprise Linux (RHEL) va boshqalar. Xususiyati ochiq manba kodi bo'lishi va iste'molchilarga ozodlik berishi. FreeBSD: Ochiq manba operatsion tizim, xususan serverlarda ishlatiladi. U yuqori xavfsizlik va iste'molchilar uchun mo'ljallangan yuqori qattiqlikdagi operatsion tizimlardan biridir. VMware vSphere/ESXi: Bu tizim server san'ati uchun mo'ljallangan xususiy operatsion tizimdir. Virtual moshinlar yaratish va boshqarishga mo'ljallangan tizimdir. Bu, xususiy serverlarni o'z ichiga olgan holatda yaratish va boshqarishga imkon beradi. Unix: Ochiq manba operatsion tizim, klassik Unix tizimining turli variantlaridan paydo bo'ldi. Ko'plab tizimlar (masalan, AIX, HP-UX, Solaris) turli xil Unix variantlari asosida ishlaydi. Server operatsion tizimlari, boshqaruv, xavfsizlik, tarmoq ishlab chiqish, virtualizatsiya va boshqa serverlar bilan aloqani boshqarish imkoniyatlarini ta'minlash uchun optimallashtirilgan. Tizimni tanlashda serverlar va ularga kerakli vazifalar bo'yicha qo'yiladigan talablarni yaxshi tushunish va qo'llash kerak. 2.5 Super kompyuterlar uchun operatsion tizimlar Superkompyuterlar, eng yuqori ishlovchi qobiliyatga ega bo'lgan va katta miqdordagi ma'lumotlarni tez va samarali tarzda ishlab chiqish, hisoblash va analiz qilish uchun optimallashtirilgan kompyuterlardir. Ular massiv paralell ishlovchi kuchiga, katta xotiraga (RAM) va tezkor yozuvli saqlash vositalariga ega bo'ladi. Superkompyuterlar, ilmiy tadqiqotlar, kompleks modellashtirish, meteorologiya, kriptografiya, nafsiy tashkilotlarni tahlil qilish, klimatologiya, astrofizika, genetika, nuklearga fizika va boshqa sohalarda ma'lumotlar analizi va hisoblash uchun ishlatiladi. Superkompyuterlarning quyidagi xususiyatlari mavjud: Ishlovchi kuch va tezlik: Superkompyuterlarning katta sonli ishlovchi modullari mavjud bo'lib, ulardagi processorlar bir-biriga bog'liq ravishda ishlaydi. Bu, katta miqdordagi ma'lumotlar bilan ishlash va ularni samarali hisoblash uchun muhimdir. Superkompyuterlar, minglab processorlarga ega bo'lib, kundan bir necha kvadrillion hisoblanadigan ishlarini tez va paralell tarzda bajarishadi. Paralell ishlov: Superkompyuterlarning eng asosiy xususiyatlari - paralell ishlovchi kuch. Ular bir nechta vazifalarni bir vaqtning o'zida bajarish imkonini beradi. Bu, ma'lumotlar bilan ishlovchi modullar orasida ma'lumot almashish va hisoblash jarayonini tezlashtiradi. Katta xotira: Superkompyuterlarning katta miqdordagi xotirasi (RAM) va tezkor yozuvli saqlash vositalari mavjud bo'ladi. Bu, katta ma'lumotlarni saqlash va ularga tezkor kirish imkonini ta'minlaydi. Katta xotira, ishlovchi modullarning ma'lumotlarga tez va samarali kirishini ta'minlaydi. Spetsifik arxitektura: Superkompyuterlar, ma'lumotlar bilan ishlash uchun spetsifik arxitekturaga ega bo'ladi. Ular parallel ishlovchi kuchini oshirish uchun optimallashtirilgan va ilg'or hisoblash uchun maxsus instruksiyalar qo'llaydi. Soha bo'yicha maxsuslik: Superkompyuterlar, ma'lumotlar bilan ishlash uchun foydalanuvchi talablari va sohaning maxsus xususiyatlariga moslashtiriladi. Bu, ularni fizikadan genetikaga, meteorologiyadan astrofizikaga, kriptografiyadan nuklearga fizikaga va boshqa sohalarga moslashtiradi. Energiya sarflashini oshirish: Superkompyuterlarning katta ishlovchi kuchi va xotirasi yuqori energiya talab qiladi. Bu esa ularga kuchli energiya ta'minlash tizimlarini talab qiladi. Superkompyuterlarning energiya israfini minimalizatsiyalash uchun energiya samaradorligi muhimdir. Superkompyuterlar, ilmiy tadqiqotlar, sifatli analiz va hisoblash, ma'lumotlar bazalarini optimallashtirish, modellashtirish va boshqa kompleks hisoblash vazifalarini bajarish uchun juda muhimdir. Ular katta miqdordagi ma'lumotlarni tezkor ishlash va analiz qilish imkonini beradigan yuqori ishlovchi kuchga ega bo'lgan va bir nechta sohalarda foydalaniladi. Ularning rivojlanishi bilan birlikda ishlab chiqiladigan superkompyuterlar miqdori va kuchining o'sishi o'zgarib ketmoqda. Yangi texnologiyalar va arxitekturalar bu sohadagi rivojlanishni davom ettiradi va superkompyuterlarimizning ishlovchi kuchi va ishlab chiqarish kuchini yanada oshiradi. Superkompyuterlarning kayfiyatli tashkil etilishi va qurilishiga qo'shimcha muhim muammo bo'lib, ularning energiya sarflashi, issiqlash va sovutish tizimlari ham muhimdir. Bu tizimlar superkompyuterlarning ishlab chiqarish va ishga tushirish jarayonida optimallashtirilishi kerak. Bugungi kunda superkompyuterlar dunyoda yirik tadqiqot markazlarida, akademik institutlarda, sergak universitetlarda, tijorat va sanoat sohalarida, hukumat tashkilotlarida va boshqa sohalarda foydalaniladi. Ularning foydalanish sohalariga misollar quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin: Ilmiy tadqiqotlar: Superkompyuterlar fizikadan kimyo va biologiyaga, astronomiyadan klimatologiyaga, genetikadan nuklearga fizikaga, matematikadan ma'lumotlar analiziga qadar turli sohalarda ilmiy tadqiqotlar uchun ishlatiladi. Ularning katta ishlovchi kuchi va tarqalishi ilmiy tadqiqotlarni samarali va tezkor bajarish imkonini beradi. Sifatli hisoblash va analiz: Superkompyuterlar kompleks modellashtirish va hisoblash uchun ishlatiladi. Ularda samarali algoritmlar va hisoblash usullari yordamida ma'lumotlar tahlil qilinadi, statistik ma'lumotlar, matematik modellar, simulatsiyalar va boshqa hisoblash vazifalarini bajarish uchun ishlatiladi. Kriptografiya: Superkompyuterlar kriptoanaliz maqsadida ishlatiladi. Ular parol kirmoq, shifrni yechish, kriptografiya protokollari va boshqa kriptografiya vazifalarini bajarishda foydalaniladi. Soha tahlili: Superkompyuterlar sanoat, iqtisodiyot, kasb-hunar, transport va boshqa sohalarda ma'lumotlar tahlili uchun ishlatiladi. Ular katta miqdordagi ma'lumotlarni tezkor ishlash va tahlil qilish imkonini beradi, bu esa qaror qabul qilish va ushbu sohalarda rivojlanishga olib keladi. Superkompyuterlar rivojlanishini davom ettirayotgan texnologiyalar, kichiklashgan o'lchamlar va kuchining o'sishi bilan dunyoda rivojlanib kelmoqda. Bu esa katta ma'lumotlar bilan ishlashning yanada samarali va tezkor bo'lishiga imkon beradi. Superkompyuterlar, murakkab va katta hisobotlarni yechish, ilmiy tadqiqotlarni bajarish, kriptoanaliz, astrofizika simulatsiyalari kabi yuqori ishlab chiqilgan hisobotlarni amalga oshirish uchun mo'ljallangan kompyuterlar bo'lib, ularning operatsion tizimlari ham ularga mos kelgan shaklda yaratilgan. Bunday tizimlar katta ishlovchanlik va murakkablik darajalariga ega bo'lishi kerak, chunki ular bir nechta hisobotni bir vaqtda bajarish va ko'p nuqtalar orasidagi ma'lumot almashishni ta'minlaydigan muhim qurilmalardir. Superkompyuterlar uchun operatsion tizimlar o'ziga xos va superkompyuterlarning zarur talablari va qobiliyatlariga qarab optimallashtirilgan bo'lishi kerak. Ba'zi superkompyuterlar o'z tizimlarini o'zlashtirishadi, va ularni murakkablik darajasiga mos kelgan operatsion tizimlarga aylantirish mumkin. Ayniqsa, quyidagi turli xil tizimlarni superkompyuterlar uchun ko'rib chiqish mumkin: 1. Custom Linux Distributions: - Turli xil Linux distributivlari superkompyuterlarda o'rnatilishi mumkin. - Maxsus paralell ishlash, katta ma'lumotlar almashish va murakkab hisobotlar uchun o'zlashtirilgan. 2. Cray Linux Environment (CLE): - Cray superkompyuterlari uchun xususiy operatsion tizim. - Murakkab paralell kompilyatsiya va ishlash imkoniyatlari bilan ta'minlaydi. 3. AIX (IBM's Advanced Interactive eXecutive): - IBM superkompyuterlari uchun yaratilgan operatsion tizim. - Boshqarish, ishlash va paralell hisobotlar uchun optimallashtirilgan. Superkompyuterlar umumiy kompyuterlarga nisbatan murakkab va katta hisobotlarni bajarish imkonini ta'minlaydi. Ular ilmiy tadqiqot, texnikaviy ishlar va ilmiy simulatsiyalar kabi ko'plab sohalarda ishlatiladi. Operatsion tizimlar esa superkompyuterlarni o'z vaqtida va o'z maqsadiga qarab yaxshi bajarish uchun ta'lim etilgan tizimlardir. Xulosa: Kompyuterlar turli xil usullarda tartibga solinadi va ularning har biri o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lgan operatsion tizimlar bilan ishlaydi. Bu operatsion tizimlar, kompyuterlarga boshqarish, dasturlarni bajarish, resurslarni boshqarish, foydalanuvchi interfeysi taqdim etish, xavfsizlikni ta'minlash va tarmoq bilan aloqani boshqarish kabi vazifalarni bajarishda muhim ahamiyatga ega. Bu tur kompyuterlar oddiy foydalanuvchilar tomonidan ishlatiladi va shaxsiy xizmatlarni o'zlashtiradi. Ular odatda "Microsoft Windows", "Mac OS", "Linux" va "Chrome OS" kabi operatsion tizimlar bilan ishlaydi. Serverlar tarmoq ustida ma'lumotlarni o'zaro almashish, xizmatlarni taqdim etish va fayllarni saqlash uchun mo'ljallangan kompyuterlardir. Ularning operatsion tizimlari odatda "Windows Server", "Linux" (masalan, Ubuntu Server, CentOS) va "Unix" (masalan, FreeBSD, Solaris) kabi tizimlar bo'lishi mumkin. Har bir operatsion tizimning o'zining xususiyatlari va interfeysi mavjud bo'lib, ularni foydalanuvchilarning talablari va kompyuter turi asosida tanlash kerak. Ular kompyuter resurslarini boshqarish, dasturlarni ishga tushirish, foydalanuvchilar bilan interfeysda muloqot qilish va xavfsizlikni ta'minlash imkonini beradi.Barcha operatsion tizimlar, kompyuterlarning qo'llanishiga yordam beradi va ulardan foydalanish, kompyuterlarda turli sohalarda ish qilishni osonlashtiradi. Har bir tizimning o'zining afzalliklari va chegaralari mavjud bo'lib, o'zining maqsad va talablari bo'yicha tanlangan. Operatsion tizimlar, kompyuterlar va ulardagi dasturlar orasidagi aloqani boshqarish uchun kerak bo'lgan asosiy vositalardir. Ular kompyuter resurslarini boshqarish, dasturlarni ishga tushirish va foydalanuvchilar bilan interfeys orqali aloqani boshqarish imkonini beradi. Har bir operatsion tizimning o'z xususiyatlari va interfeysi mavjud bo'lib, ularni foydalanuvchilarning talablari va kompyuter turi asosida tanlash kerak. Har bir kompyuter turiga mos keladigan operatsion tizimlar, ularning vazifalar va talablari uchun yaratilgan va optimallashtirilgan. Tizimni tanlashda foydalanuvchi kerakli vazifalarni va maqsadlarni yaxshi tushunish va natijada yaxshi ishlaydigan tizimni tanlash juda muhimdir. Download 290.65 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|