Bajardi: Samadov Yo'ldosh


Download 13.35 Kb.
Sana02.12.2023
Hajmi13.35 Kb.
#1780315
Bog'liq
mobil aloqa pptx mus ish


MAVZU: Mobil aloqa tizimlaridagi raqamli amplitudaviy modulyatorlar
Bajardi: Samadov Yo'ldosh
Tekshirdi: Aliyev Ulug‘bek
Reja:
1. Kirish
2. Raqamli modulyatorlar
3. Analog modulyatorlar
4. Amplitudaviy modulyatsiya
5. Xulosa
6. Foydalanilgan adabiyotlar
Modulyatsiya - bu signallarning yangi shaklini yaratish uchun signallarni sinusoid bilan aralashtirish jarayoni. Yangi ishlab chiqarilgan signal modulyatsiyalanmagan signalga nisbatan ma'lum afzalliklarga ega. Past chastotali signalni yuqori chastotali tashuvchi signal bilan aralashtirish modulyatsiya deb ataladi. Boshqacha qilib aytganda, "Modulyatsiya - bu signallarning bir shaklini boshqa signal shakliga aylantirish jarayoni" deb aytishingiz mumkin. Masalan, Analog signallardan Raqamli signallarga yoki Raqamli signallardan Analog signallarga. Modulyatsiya signal modulyatsiyasi deb ham ataladi. Misol: Signal modulyatsiyasi tushunchasini oddiy misol orqali tushunib olaylik. Aytaylik, signallarni uzatish uchun analog uzatish vositasi mavjud, ammo sizda ushbu Analog vosita orqali uzatilishi kerak bo'lgan raqamli signal mavjud. Shunday qilib, ushbu vazifani bajarish uchun siz raqamli signalni analog signalga aylantirishingiz kerak. Signallarni bir shakldan boshqa shaklga o'tkazish jarayoni Modulyatsiya deb ataladi. Asosiy tarmoqli yoki past chastotali signallar to'g'ridan-to'g'ri uzatish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan kuchli va mos signallar emas. Ushbu signallarni uzoqroq masofalarga sayohat qilish uchun biz ularni yuqori chastotali tashuvchi to'lqin bilan modulyatsiya qilish orqali ularning kuchini oshirishimiz kerak. Bu jarayon modulyatsiya qiluvchi signalning parametrlariga ta'sir qilmaydi.
Modulyatsiya xabar tashuvchi signalni uzoq masofalarga uzatish uchun kuchli qilish va ishonchli aloqani o'rnatish uchun ishlatiladi. Yuqori chastotali signal tashqi bezovtaliklarga ta'sir qilmasdan uzoqroq masofani bosib o'tishi mumkin. Modulyatsiyada bu yuqori chastotali signallar xabar signalini uzatish uchun tashuvchi signal sifatida ishlatiladi. Bu jarayon Modulyatsiya deb ataladi. Modulyatsiyada tashuvchi signallarning parametrlari modulyatsiya qiluvchi signalning oniy qiymatlariga muvofiq o'zgartiriladi. Signalni modulyatsiya qilishning yana bir sababi kichikroq antennaga ruxsat berishdir, chunki past chastotali signal uchun katta antenna kerak bo'lishini bilamiz. Antenna samarali bo'lishi uchun signal to'lqin uzunligining 1/10 qismi bo'lishi kerak. Modulyatsiya past chastotali signalni ancha kichikroq to'lqin uzunliklariga ega bo'lgan va kichikroq antennaga imkon beradigan ancha yuqori chastotali signalga aylantiradi.
Quyida aloqa tizimlarida Modulyatsiyani amalga oshirishning ba'zi afzalliklari ro'yxati keltirilgan:
  • Modulyatsiyani amalga oshirish orqali antenna hajmi kamayadi.
  • Modulyatsiya texnologiyasidan oldin uzatish uchun ishlatiladigan antenna juda katta bo'lishi kerak edi.
  • Aloqa diapazoni cheklangan bo'ladi, chunki to'lqin modulyatsiya qilinmasdan masofaga sayohat qila olmaydi.
  • Aloqa doirasi oshdi.
  • Qabul qilish sifati sezilarli darajada yaxshilandi.
  • Qabul qiluvchilarni tarmoqli kengligiga moslashtirishga ruxsat beriladi.
  • Signallarni ko'paytirish sodir bo'ladi.
  • Signal aralashuvi sodir bo'lmaydi.

Raqamli modulyatsiyaga o'tish ko'proq ma'lumot sig'imi, raqamli ma'lumotlar xizmatlari bilan moslik, yuqori ma'lumotlar xavfsizligi, sifatli aloqa va tizimning tezroq mavjudligini ta'minlaydi. Aloqa tizimlarini ishlab chiquvchilar quyidagi cheklovlarga duch kelishadi:
  • mavjud tarmoqli kengligi
  • ruxsat etilgan quvvat
  • tizimning o'ziga xos shovqin darajasi

  • RF spektri umumiy bo'lishi kerak, lekin har kuni aloqa xizmatlariga talab ortib borayotganligi sababli ushbu spektrdan foydalanuvchilar soni ko'paymoqda. Raqamli modulyatsiya sxemalari analog modulyatsiya sxemalariga qaraganda katta hajmdagi ma'lumotlarni uzatish qobiliyatiga ega.
    Raqamli modulyatsiya raqamli signallarni/ma'lumotlarni analog signallarga aylantirish mumkin bo'lgan texnikadir. Masalan, asosiy tarmoqli signallari.
    Raqamli modulyatsiyani to'rt turga bo'lish mumkin:
  • Amplituda o'zgartirish tugmasi (ASK) modulyatsiyasi
  • Minimal Shift tugmasi (MSK) modulyatsiyasi
  • Frequency Shift Key (FSK) modulyatsiyasi
  • Fazani o'zgartirish tugmasi (PSK) modulyatsiyasi

Minimum Shift Key (MSK) modulyatsiyasi
Minimal Shift tugmasi yoki MSK modulyatsiyasi modulyatsiyaning eng samarali usuli bo'lib, deyarli har bir bit oqimi uchun qo'llanilishi mumkin. Bu amplitudani o'zgartirish tugmasi, chastotani o'zgartirish tugmasi va fazani o'zgartirish tugmasidan oson va samarali.
MSK asosan ikkilik bitlarning "Bir (1)" va "Nol (0)" o'tishlarini boshqarish qobiliyati va moslashuvchanligi tufayli ishlatiladi.
Frequency Shift Key (FSK) modulyatsiyasi
Frequency Shift Key yoki FSK Modulation-da turli chastotalar uchun f1 va f2 turli belgilar ishlatiladi.
Bu yerda f1 “1” bitini, f2 esa “0” bitini ifodalash uchun ishlatiladi.
Bu, shuningdek, oddiy modulyatsiya texnikasi, lekin turli bitlar uchun turli chastotalardan foydalanadi; tarmoqli kengligi talabi yuqori bo'ladi.
Phase Shift Key (PSK) modulyatsiyasi
Phase Shift Key yoki PSK Modulyatsiyasida fazalar farqi "1" va "0" bitlarini farqlash uchun ishlatiladi.
Agar bit "1" bo'lsa, oddiy to'lqin chiziladi, agar bit "0" bo'lsa, to'lqinning fazasi "180 yoki p" ga siljiydi.
PSK modulyatsiyasi ASK va FSK modulyatsiyasiga qaraganda ancha murakkab, ammo u ham mustahkam.
Analog aloqa tizimiga misol sifatida odatiy AM yoki FM radio eshittirishini keltirish mumkin. Mikrofon ovozni doimiy o'zgaruvchan elektr signaliga aylantiradi. Bu signal kuchaytiriladi va radiochastota tashuvchisini modulyatsiya qiladigan modulyatorga uzatiladi. Buning uchun chastota modulyatsiyasi (FM) yoki amplituda modulyatsiyasi (AM) ishlatiladi. Modulyatsiyalangan radiochastota signali kuchaytiriladi va radioto'lqinlar yordamida simsiz uzatish uchun stansiya antennasiga yetkaziladi. Qabul qiluvchida radio to'lqin qabul qiluvchi antenna tomonidan tanlanadi va radiochastota signaliga qaytariladi. Signal kuchaytiriladi va demodulyatsiya tashuvchidan asl ovozli signalni chiqaradi. Bu kuchaytiriladi va karnayga beriladi.Analog modulyatsiya - bu audio yoki televizor signali kabi past chastotali asosiy tarmoqli analog signalni radio chastota diapazoni kabi yuqori chastotali tashuvchi signali orqali uzatish jarayoni. Asosiy tarmoqli signallar har doim ushbu modulyatsiyaga analogdir. Boshqacha qilib aytganda, "Analog modulyatsiya - bu analog ma'lumotlar signallarini raqamli signallarga uzatishda qo'llaniladigan usul" deb aytishingiz mumkin. Analog modulyatsiyaga misol keng polosali signallardir.
Analog modulyatsiyada tashuvchi signalning uchta xususiyati mavjud: amplituda, chastota va faza. Shunday qilib, analog modulyatsiyani quyidagicha tasniflash mumkin:
Amplituda modulyatsiyasi (AM)
Chastotani modulyatsiya qilish (FM)
Fazali modulyatsiya (PM)
Raqamli va analog modulyatsiya signallarni biridan ikkinchisiga o'zgartirish yoki o'zgartirish uchun ishlatiladi, ammo farq shundaki, analog modulyatsiyalangan signal analog asosiy tarmoqli to'lqin shakliga demodulyatsiya qilinadi. Boshqa tomondan, raqamli modulyatsiyada raqamli modulyatsiyalangan signal raqamli ma'lumotlar sifatida talqin qilinadigan belgilar deb ataladigan diskret modulyatsiya birliklarini o'z ichiga oladi.
Amplituda modulyatsiyasi yoki AM - bu elektron aloqada qo'llaniladigan modulyatsiya usuli. Ko'pincha radio tashuvchisi to'lqini bilan xabarlarni uzatish uchun ishlatiladi. U tashuvchi signalining lahzali amplitudasini yoki xabar signalining oniy amplitudasiga ko'ra to'lqinlarni o'zgartiradi.
Agar xabar signalini m(t) va c(t)= Acoswct deb belgilasak, amplitudali modulyatsiya signali F(t) quyidagicha yoziladi:
F(t)= Acoswct+m(t) coswct
F(t)=[A+m(t)] coswct
Amplituda modulyatsiyasi tarixi
Amplituda modulyatsiyasi radioeshittirishda ovozni uzatish uchun ishlatiladigan eng qadimgi modulyatsiya usuli edi. U 20-asrning birinchi choragida ishlab chiqilgan va Roberto Landell De Moura va Reginald Fessendenning 1900 yilda taklif qilingan radiotelefon tajribalariga asoslangan edi.
Amplitudali modulyatsiyaning afzalliklari
  • Amplituda modulyatsiyasini amalga oshirish oson. Bu modulyatsiyaning eng oddiy turi.
  • Amplitudali modulyatsiya, biz bir nechta komponentlar va kontaktlarning zanglashiga olib, osongina demodulyatsiya qilishimiz mumkin.
  • Transmitter va qabul qiluvchining apparat dizayni juda oddiy, shuning uchun ham tejamkor.
  • Amplituda modulyatsiyasi uchun ishlatiladigan qabul qilgich juda arzon.

Amplitudali modulyatsiyaning kamchiliklari
  • Amplituda modulyatsiyasi unchalik samarali emas.
  • Amplituda modulyatsiyasi eng yuqori ovoz chastotasiga teng bo'lgan juda yuqori tarmoqli kengligini talab qiladi.
  • Amplituda modulyatsiyasi shovqinga juda sezgir. Siz shovqinni osongina sezishingiz mumkin.

  • Amplitudali modulyatsiyadan foydalanish
    Amplituda modulyatsiyasi AM radio aloqasida qo'llaniladi. AM radio eshittirishi amplituda modulyatsiyasiga misoldir. Analog modulyatsiya maqolasida biz amplituda modulyatsiyasi yoki AM haqida gapirdik. Radio to'lqin tashuvchisining amplitudasini bizning xabar signalimiz bilan o'zgartirib, m (t) biz ovozli signal kabi analog ma'lumotlarni uzatishimiz mumkin. Natijada radioto'lqin tashuvchisi, s(t) amplituda tebranishlari bilan.Agar uzluksiz signal o'rniga biz bit oqimini kiritadigan bo'lsak, natijada signalimizdagi "HIGH (1)" va "LOW (0)" darajasiga mos keladigan amplituda o'zgarishlarga ega bo'lgan radio to'lqin tashuvchisi paydo bo'ladi. Bu Amplitude Shift Anahtaring yoki ASK deb nomlanadi.Agar uzluksiz signal o'rniga biz bit oqimini kiritadigan bo'lsak, natijada signalimizdagi "HIGH (1)" va "LOW (0)" darajasiga mos keladigan amplituda o'zgarishlarga ega bo'lgan radio to'lqin tashuvchisi paydo bo'ladi. Bu Amplitude Shift Anahtaring yoki ASK deb nomlanadi.

Uskunani amalga oshirish oson bo'lsa-da, u AM bilan bir xil zaif tomonlarini meros qilib oladi - ayniqsa, amplituda o'zgarishi bilan bog'liq ma'lumotlar uni shovqinga juda sezgir qiladi. Raqamli tizimlarda qabul qiluvchi faqat YUQORI va PAST darajasini aniqlaganligi sababli, bu shovqin tebranishlarini (agar juda katta bo'lmasa) filtrlash mumkin.
ASK variantlari
LOW darajadagi namoyish uchun radio to'lqin tashuvchisi shunchaki o'chirilishi mumkin (ya'ni nol amplituda). Bu usul ma'lum On-Off tugmalari yoki OOK. Ushbu turdagi modulyatsiya asosan Morse va CW tizimlarida qo'llaniladi.
Xulosa
Men bu mustaqil ishni bajarish jarayonida Mobil aloqa tizimlarida modulyatsiya nima, uning turlari bo'lmish raqamli, analog va amplitudaviy modulyatsiyalar haqida ma'lumotlrni qisqacha qilib yoritib berdim va o'zim uchun ham muhim bo'lgan bazi narsalar haqida xulosalarga ega bo'ldim. Raqamli modulyatsiya bu 0 va 1 lardan tashkil topgan malumot tashuvchi hisoblanar ekan bunda malumotlar xavfsizligi yuqori darajada taminlangan hisoblanadi. Analog signallar bu oynayi jahon orqali ya'ni televizor, radio va ikki kishi o'rtasidagi suhbatlar hisolnadi. Amplitudaviy modulyatsiya bu elektron aloqada qo'llaniladigan modulyatsiya usuli. Ko'pincha radio tashuvchisi to'lqini bilan xabarlarni uzatish uchun ishlatiladi. U tashuvchi signalining lahzali amplitudasini yoki xabar signalining oniy amplitudasiga ko'ra to'lqinlarni o'zgartiradi. Men bu ishni bajarish jarayonida o'zimga kerakli xulosalar oldim va bu men uchun foydali ma'lumotlar bo'lib qoldi.
Foydalanilgan internet saytlari
1. https://www.javatpoint.com/modulation-in-mobile-computing
2. https://www.cdt21.com/design_guide/digital-modulation/
3. https://www.sciencedirect.com/topics/computer-science/digital-modulation
4. http://ece564web.groups.et.byu.net/59657160E.pdf
Download 13.35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling