Bajardi: Shoxjaxon Komilov qabul qildi: Yorqin Odilov tatu qarshi filiali

3.Transformatorlar.
Transformator (lotincha: transformo — oʻzgartiraman) — bu pas kuchlanishniyuqorikuchlanishgayuqorikuchlanish pas kuchlanishgaaylantiribberuvchielektrostatik apparat(chastotasinio'zgartirmaganholda). Texnikada —. energiyayokiobʼyektlarningbironbirmuhimxossasi (mas., tokkuchi, kuchlanishvaboshqalar)nioʻzgartirishuchunmoʻljallanganqurilma. Elektr T., gidrotransformator, fototransformator, OʻYUCH (oʻtayuqorichastota) T.ivaboshqaxillargaboʻlinadi. Elektr T. oʻzgaruvchantokkuchlanishinioʻzgartirish (kuchaytirishyokipasaytirish) uchunmoʻljallanadi. Uningishielektromagnitinduksiyahodisasigaasoslanadi. U bittabirlamchichulgam, bittayokibirnechakoʻpikkilamchichulgʻamvaasosan berk tipdagiferromagnitoʻzak (magnitoʻtkazgich) dan iborat. Barchachulgʻamlarferromagnitoʻzakkaoʻraladivabirbirigainduktivbogʻlanganboʻladi. Birlamchichulgamuchlari (T. kirishi) oʻzgaruvchantokkuchlanishmanbaiga, ikkilamchichulgam (yokichulgʻamlar) uchlari (T. chiqishi) isteʼmolchilargaulanadi. Elektr T.ni birinchimarta P. N. Yablochkov 1876-yil elektryoritishtarmogidaishlatgan. M. O. DolivoDobrovolskiy 1890-yil uchfazalielektr T.ni yaratgan. Keyinchalikboshqaolimvaixtirochilar T. nitakomillashtirish, quvvativa f.i.k.ni oshirish, izolyatsiyaniyaxshilash, ixchamlashtirishvaboshqalargadoyrishlarolibborishgan.

ElektrT.ningengkengtarqalganturikuchT.laridir. Ularelektruzatishliniyalari (EUL)gaoʻrnatiladi. BundayT.larelektrstyalarninggeneratorlariishlabchiqargantokkuchlanishini 10—15 kV dan 220—750 kV gachakuchaytiribberadi. T.larningchulgʻamlarimisdan, magnitoʻtkazgichlarisovuklayinprokatlabishlabchiqarilganelektrotexnikapoʻlatidantayyorlanadi. ElektrT.ningquruqvamoyliturlari bor. Quruq T. havodamoysizsovitiladi. MoyliT.ningmagnitoʻtkazgichivachulgʻamlari mineral moytoʻldirilganbakkajoylashtiriladi. Moy izolyatsiyavasovituvchivazifasinioʻtaydi.
KuchT.laridantashqarioʻlchashT.i, kuchlanishT.i, tokT.i, impulyeli T., radiochastotali T. kabiT.lar ham mavjud.
Oʻzgaruvchantoktarmogʻidakuchlanishnikuchaytirishyokipasaytirishhamdaelektrenergiyaniisteʼmolchilargataqsimlashuchunmoʻljallanganmajmuakichik T. styasi (podstansiyasi) deb ataladi. Undakuch T. i, taqsimlashqurilmalari, avtomatikboshqarishvahimoyaqurilmasi, qoʻshimchainshootlarboʻladi. Yuqoriquvvatlibaʼzipasaytirish T. podstansiyalaridakuchli, lab.dauyroʻzgʻordaixchamavtotransformatorlarishlatiladi.