Bajardi: Shoxjaxon Komilov qabul qildi: Yorqin Odilov tatu qarshi filiali

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI
“FIZIKA” FANIDAN

4-MUSTAQIL ISHI

BAJARDI: Shoxjaxon Komilov

QABUL QILDI: Yorqin Odilov

TATU QARSHI FILIALI
2023


Mustaqilishmavzulari:

1. 
   Vakuumdaelektrtoki.Termoelektronemmissiya.
   
2. 
   O’tao’tkazuvchanlikvauningkvantomexanikaviytalqini.
   
3. 
   Transformatorlar.
   

1.Vakuumda elektrtoki.Termoelektronemmissiya.
Zaryadlizarrachalarningma’lumbirtomongatartibliharakatiga “elektrtoki” deyiladi . zaryadlarikkiturgabo’linib ,”+” va ”-” moduli jihatidantengdir. Boshqachaaytgandaneytraljismdagimusbatvamanfiyzarralarningmiqdorihammavaqto’zarotengbo’ladi. Nechtamusbatzarrabo’lsa , manfiyzarralarsoni ham shunchabo’ladi. Yakkalangansistemadagizaryadlarmiqdorivaqto’tishibilano’zgarmaydi. Bu hol zaryadlarningsaqlanishqonuni deb yuritiladi. Biz elektrtokiningturlimuhitlardanamoyonbo’lishiniko’ribchiqmoqchimiz. Gazningzichligibiroryo’lbilankamaytirilgandamolekulalarningo’rtachaerkinyugirishyo’liuzunligi u joylashganidishningo’lchamlarigayaqinbo’lsa bundaysiyraklashgangaz vakuum deyiladi

Hozirgipaytdamavjudbo’lganvakuumtexnikasigazningzichligini 10⁹ martakamaytirishimkoniniberadi. Yuqorivakuumdaidishichidaqolganmolekulalarsoni – 10¹⁰ sm³ bo’lib, havouchunmolekulalarningtartibsizharakatitezligi 500m/s nitashkiletadi.Yuqorivakuumdatoktashuvchiyo’qvauninguchun u izalyatordir. Lekinvakuumdaelektrtokihosilqilishmumkun. Elektronlarningjismdanchiqishhodisasi elektronlaremissiyasi deyiladi. Jism qizdirilgandaelektronlarning undanchiqishhodisasi termoelektronemissiyasi deyiladi. Bu hodisa Edison tomonidankashfetilgan. Vakuumdatokhosilqilishdazaryadtashuvchizarralarniyuzagakeltirishdatermoelektronemissiyadanfoydalngan. Bu hodisanitajribaasosidako’ribchiqadiganbo’lsak nay ichigakatodsifatida ingichka sim kavsharlab, uninguchlarinitashqarigachiqaribqo’yamiz. Termoelektronemissiyahodisasielektrontayyorlashda, elektronemissiyahodisasigaasosanishlaydiganasboblarnichiqarishdatayyorlaniladi. Elektronlampaichidahavosiso’ribolingan l vabirnechaelektronlarkavsharlangan shisha yoki metal balondaniborat.