Бакалаврлар учун


Download 4.54 Mb.
bet18/175
Sana19.06.2023
Hajmi4.54 Mb.
#1619167
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   175
Bog'liq
ТАРИХИЙ МАНБАШУНОСЛИК китоби

3.6. Асар таркибининг тащлили.
Анъанага кыра, тарихий асарлар «Бисмиллощи Ращмону Ращим» сызидан кейин щамд, тащмид – Аллощга щамду сано билан бошланади. Сынгра наът - Мущаммад Пай\амбарнинг таърифи, ма=тови битилади. Яна тырт сащобалар – Халифаи Рошидин яъни ты\ри йылдан юрган халифалар - Абубакр Сидди=, Умар, Усмон ва Алиларнинг мадщи ырин олади. Шундан кейин тарихчи ыз асарига щомийлик =илган шахсни улу\лайди. Алощида ибора «Аммо баъд» сызидан сынг муаллиф ызи ва ёзмо=чи былган асари ты\рисида ихчам маълумот ёки шу хусусида айрим тафсилотларни зикр этади. Буни муаллифлар му=аддима ёки дебоча деб атайдилар. Мана шундан сынг асарнинг асосий мазмуни баён этилади. Тарихий асарларда асосан икки услубда во=еалар баён этилади.
а) Хронологик тартибда яъни йилма-йил. Бу тартибда «Тарихи Табарий», «Мужмали Фасихий», «Матлаъ ас-саъдайн» ва «Бобурнома» каби асарлар яратилган.
б) Тарихий асарларда энг мущим во=еалар алощида сарлавща остида баён этилади.
Бундан таш=ари турли щудудларда юз берган во=еалар алощида баён этилиши мумкин. Яна айрим тарихий асарларда ю=оридаги усуллар аралаш щолида щам келиши мумкин.


3.7. Манбанинг мазмунига =араб тащлил этиш.
Щар бир асарнинг мазмуни муаллифнинг ыз олдига =ыйган ма=сад ва вазифаларидан келиб чи=иб ёритилган былади. Манбадаги асарнинг мазмунини ёритиш жуда мущим ва маъсулиятли иш былиб, китоб билан тыла танишиб чи=ишни та=азо этади. Педагог-мутахасис ёзма манбалардаги асарнинг бой мазмунини талабаларга ищчам ва лында тарзда баён этиши зарур. Бунда ёзма манбалар ты\рисидаги мавжуд тавсиф-каталоглар щамда энциклопедик маълумотлардан фойдаланиши мумкин. Умумий тарихга оид асарларнинг аксариятида во=еалар баёни ыз хусусиятига кыра икки хил былиши мумкин:
а) Бош=а тарихчилар томонидан баён этилган во=еалар зикрини муаллиф ихчам щолда ёки айнан келтирилади. Асарнинг бу =исмини компиляция яъни ызлаштирма деб аталади. Компиляция сызи инглизча ñompilе-тузмо= маъносини англатади.
б) Муаллифнинг шахсан ызи маълумот йи\иб во=еаларни баён этган =исми оригинал, янги =исми деб аталади



Download 4.54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   175




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling