Baland zonalarning ijtimoiy-iqtisodiy funktsiyalari / shimoliy kavkaz misolida
Download 30.6 Kb.
|
Kaganskiy V. L.
BALAND ZONALARNING IJTIMOIY-IQTISODIY FUNKTSIYALARI / SHIMOLIY KAVKAZ MISOLIDA/ Yuqori balandlikdagi CHFni iqtisodiy va geografik deb hisoblash an'anaviy ravishda qo'llaniladigan birliklar, shunga qaramay, uchrashadi asosiy xarakterdagi bir qator qiyinchiliklar. Asosan ular bular. Iqtisodiy geografiyani o'rganishning asosiy usullari ular ancha yuqori bo'lgan tekis hududlar uchun mo'ljallangan iqtisodiy hayotning zichligi / jismoniy va iqtisodiy relyef bir-birini to'ldiruvchi munosabatlarda bn kabi/ va emas ularni maxsus hududlardan tog ' hududlariga to'g'ridan-to'g'ri o'tkazish mumkin- ficoy. Tog ' territosining fizik-geografik ko'rinishi- umuman olganda, RIA va baland zonalar ekonomako-Ge bilan mos kelmaydi- ografik; iqtisodiy balandlik zonalligi / zonalligi/ - tabiatning oddiy izi emas va tugatish ishlab chiqilmoqda maxsus / shuningdek, " tog 'terratolari" iqtisodiy tushunchasi-rii"/. Tabiiy balandlik zonalarini IVF birliklari sifatida talqin qilish- nomaik asoslarga muhtoj. Ivfda ustunlik qiladi- nomik rayonlashtirish ajratish tendentsiyasi bilan bog'liq- terratoriyalar, ulanish joylari bo'linishga olib keladi- bir xil balandlikdagi kamarlarni turli qismlarga tortadigan qismlarga ajratish odatda tekislikda katta bo'lgan tuman hosil qiluvchi tugunlar. Nakoned, iqtisodiy mutaxassislikning odatiy identifikatsiyasi- tog'li hududlar uchun zayomlar va iqtisodiy funktsiyalar oddiy "o'tmaydi". Funkt iyalarni tahlil qili h uchun har doim- funktsiyalar amalga oshiriladigan kontekstni moslashtirish uchun- funktsiya JST bo'lgani uchun mendu territorining ma'lum bir munosabati- yami / tumanlar/. Asosiy savol bo'lgan ixtisoslashuv uchun - hudud nima ishlab chiqaradi - bu shart emas; bundan mustasno bundan tashqari, ular ijtimoiy-ekonsmik funktsiyalarga ega- egalari haqida gapirishning ma'nosi yo'q bo'lgan terratoriyalar- ajratilgan opeksializatsiya. Hududiy o'ziga xos tizim ijtimoiy-iqtisodiy funktsiyalar va ixtisoslashgan tarmoqlar to'plami- tion, razishe, biz quyida hududning "yuzlari" ni ko'rib chiqamiz. Xususiyatlari ular hududiy sifatida, otve ixtisosligi uchun amalga oshiriladi- .
Bizga tanish bo'lgan materialdan voz kechishni taklif qilamiz- sodiq Kavkaz, yuqori balandlikdagi ijtimoiy-iqtisodiy sxema- tog'larning o'zi bilan birgalikda ko'rib chiqadigan rayonlashtirish va tekisliklarning tog'li hududlar bilan aloqasi bo'lgan qismlari qanday muhim? Odatda tog'lar pozitsiyadan o'rganiladi teng-vorislik harakatini topshiring. Oldindan til biriktiramiz, bu aniq hududlarni emas, balki zonalarni ajratib turadi prancinial sxema; funktsional sifatida ular hatto pozalar- kuchli birlashish va kesish /bu ularni qiyinlashtiradi xaritalash/. I. aholi yashamaydigan Alp tog'laridan tashqari tog'lar. Iqtisodiy faoliyat deyarli yo'q. Tanlangan foydalanish- atrof-muhitni o'rganish: ilmiy va axborot / astronomiya va astrofi- zika, glaciologiya va boshqalar/, dam olish / mavsumiy vlish- nizm va tog ' turizmi/, tabiatni muhofaza qilish / territo amri- riy, kuchli iqtisodiy ta'sirlar/. Iqtisodiy vazifalar-yog'ingarchilikni suv / muzliklar/ va energiya sifatida to'plash- Tic resurssv. 2. Mavsumiy yashash mumkin bo'lgan baland tog'lar. Foydalanish rurial- restavratsiya resurslari / tog ' o'rmonlari, tabiiy yillar- pastdan haydalgan chorva mollari uchun yaylov/. Muhim tabiatni muhofaza qilish bilan birgalikda dam olish, vaqt istiqbollari- milliy bog'lar tarmog'ining burilishlari. Atrof muhitni shakllantirish muhim ahamiyatga ega va tog ' o'rmonlarining suvni boshqarish funktsiyalari, ular tomonidan buzilgan- kesish. Ushbu zonaning akonomik ahamiyati keskin bilvosita va ijtimoiy tushadi. Maxsus ekzotik funktsiya madaniy ahamiyatga ega va tobora ko'proq tog ' manzarasini "yaratish" qadrli. 3. Mahalliy aholi yashaydigan o'rta tog'lar / qisman qo'shimcha tog'lar/. An'anaviy, asosan chorvachilik- qishloq xo'jaligi markazlari bo'lgan CFU iqtisodiyoti. Di ning muhim manbalari- korastush meva va yong'oq mevali o'simliklar; imkoniyatlar naslchilik ishlarida genetik potentsialdan foydalanish- Qishloq xo'jaligi xaritalarini ishlab chiqish jarayonida ishlab chiqilgan atlaslar uchun tuman / Atlas..., 1984, Atlas..., 1986/. ala madaniy va dorivor o'simliklarning mahalliy navlari. Bo mahalliy nasening an'anaviy madaniyatining xilma-xilligi va xilma-xilligi- leniya / ushbu zona tog'li Dog'istonning asosiy qismini o'z ichiga oladi/ uni o'rganish va dam olishda foydalanishni muhim qiladi maqsadlar. Mahalliy aholi-noyob ko'nikmalarni saqlovchi- ia tomonidan tashkil etilgan noyob va qimmatbaho hunarmandchilik mahsulotlarini ishlab chiqarish sanoat-takrorlanmaydigan texnologiyalar; qayta ishlashga ega edi- tog'da yashash qobiliyatlari bilan avloddan-avlodga daccimisia, ushbu va yuqoridagi zonalarning rivojlanishini ta'minlaydi / masalan, ekspeditsiya rahbarlari/. To'g'ridan-to'g'ri iqtisodiy ish- ushbu zonaning resurslaridan foydalanish allaqachon sezilarli darajada yuqori, ammo past ijtimoiy-madaniy ma'noga ko'ra. Asosiy ijtimoiy-iqtisodiy- potentsial-qishloq xo'jaligi uchun er emas- zoviya / ularning qiymati nisbatan pasayadi / va mehnat resurslari- tarqalgan sanoat uchun sy-lekin o'zi- qo'llab-quvvatlaydigan aholining madaniyati va turmush tarzi tasviri zonada iqtisodiy faoliyat o'rtasidagi muvozanat va- eko-mos iqtisodiyotni boshqarish orqali mahalliy muhit". Dan zonasi- muayyan miqdordagi qishloq xo'jaligini boshqaradi mahsulotlar va pastdan etishmayotgan narsalarni oladi. Aholining bir qismi- pastga tushdi, ammo undan keyingi "demograflar"- suv ombori " biz uchun nomaqbul ko'rinadi. Uchta yuqori- chana zonalari o'ziga xos vazifani bajaradi-funktsiya - oldin emas- quyidagi zonalarning ifloslanishiga yo'l qo'ying; ularda ku hosil bo'ladi- rort-rekreatsion jihatdan mineral suvlar va "tog '" oqimlari muhim ahamiyatga ega- havo". 4. Zich joylashgan va rivojlangan past tog'lar va tog ' etaklari. Yog'ingarchilikning katta miqdori / tog'larning ta'siri / va etarli issiqlik ta'minoti ko'p tarmoqli qishloq xo tomonidan shakllantiriladi- bilim va tegishli sanoat / pererabning bir qismi- yuqoridagi zonalarning xom ashyosi, shu jumladan o'rmon/. Yuqori iqtisodiy osvosna / qishloq xo'jaligi erlari egallaydi zonaning butun hududining yarmidan ko'pi/. Talaffuz qilingan mutaxassislik- tion / agrosanoat sanoat ishlab chiqarishida / asoslarga mos kelmaydi- NY funktsiyalari. Bu - Aximinov va boshqalar, 1986/, gidroelektrostantsiyalar qurilishi, raguliaya- arrigatsi do ateresidagi suvli daryolarning re- ergetihi, - t tranoforaa iedga kirish TVV suvi asalarichilik noni.Sotish bilangem n zvachenie graneport- vo-tranzitlar va tashkiliy funktsiyalar hamma narsa amalga oshadi; bu erda SiO une etarli darajada Veli. Asosiy umumiy funktsiya zonalari -deschesno-resortnogo tossa kask dam olish / hamma joyda tuman- kadolga asoslangan qiymat vyaleaih-maneral suvlardan tog ' jsstiga- ruh / maxsus mikroiqlim / va landshaft, qishloq xo'jaligi, Pro- fikrlash qurilish, rekreatsion iqtisodiyot, qaqshatqich tartibsizlik va siyosatdan oldingi ishtirokchilardir atrof-muhitdan foydalanish uchun keskin ziddiyat. Iqtisodiy jihatdan yuqori ishlab chiqarish tarmoqlarining qiziqishi bor, ijtimoiy jihatdan- darodejniy Men uning orqa fonini maxsus jilolash uchun chiqardim Ultra sirolik sunitsich, chunki tog'lar toshib ketadi- keling, Kai "rodan prodnov" aholisi tekisligiga qaytaylik 5. Oldingi zokaning og'rig'i umumiy an'analarda ajralib turardi, ushbu eta, "pragorsm" deb nomlangan, faqat ajratilgan funcionale, terratoriyalarni hosil qiladi, turli xil va fizik- geografik va iqtisodiy jihatdan / temir yo'l, xosiyotni murakkablashtirmaydi- venla faoliyati/, intensiv sanoat tomonidan ishlab chiqilgan va salskam iqtisodiyoti / agrosanoat pronining terlashi- bu erda vodiylar mamlakatda eng yuqori ko'rsatkichlardan biri/, ammo ishlab chiqarish- ushbu zonaning stvennaya ixtisoslashuvi takkyo bilan yaxshi ishlamaydi szlalno-ekovomik funktsiyalar, Sni bo ga asoslangan- tog'larning tutashgan joyi bo'ylab joylashgan zonalar /chiziqlar teng/ va resurslarning kontsentratsiyasi va tranoformitsidan iborat tog ' terratoriyalari, ularning xom ashyosi va mahsulotlari. Tog ' daryolari tekisligiga chiqishda asosiy daryolar joylashgan sug'orish uchun suv bilan ta'minlaydigan suv ombori / va / yoki- Liva / Traisformatsiya tumanining deyarli butun tekislik qismi lib resursining keng ko'lami tekis taxtalarni talab qiladi - va shuning uchun bu erda pasayish, perorabatlar siljiydi- yuqori hududlarning qishloq xo'jaligi xom ashyosini yuvish va shunday qilib, u erda ishlab chiqarishni mazmunli qiladi. Bu erda infratuzilma va transport bazasi joylashgan, obes- tog'li hududlarning bir-biri bilan aloqalarini va tekislik bilan; va ikkalasi birgalikda - butun mamlakat bilan. Tog'li hududlarning transport aloqalari davom etayotgan Pa tomonidan ta'minlanadi- ular bog'langan polimagistral tomonidan tog ' zanjirlariga parallel ravishda tashkiliy tugunlarni amalga oshiradigan asosiy shahar markazlari vazifalari / Krasnodardan Maxachkalagacha/ / polyan, 1992/. Ushbu hududning funksionalligi uning chegaralarini i- u aniq va aniq belgilangan; u Qi man u- tozalash zonasi, ammo uning funktsional o'ziga xosligi /va shu bilan birlik / aniq. Tepalik zonasi - hududiy Integra- tog ' va pasttekislik hududlarining torusi, chegara chizig'i- kontakt-integral funktsiyalarni yoqish. Ushbu ijtimoiy zonasiz- tog ' zonalarining iqtisodiy va iqtisodiy hayoti amalga oshirilmaydi- yo'q, tahlil qilinmaydi. Bu erda bizda qiziqarli- tabiiy to'siqqa tutash zonani qanday ajratish bo'yicha chora-tadbirlar- iqtisodiy jihatdan qarama-qarshi funktsiyalarni yo'q qiladi. "Tabiiy chegaralar iqtisodiyotni rivojlantirish va uning hududini shakllantirish jarayonida- yangi tuzilmalar "iqtisodiy tikuvlar"rolini egallaydi… jarayonlar geografik jihatdan eng katta ahamiyatga ega- stvennaya integratsiyasi " / Lapio, 1978, p. 63/ 6. Keyingi zona o'z-o'zidan yaxlitlikni hosil qilmaydi, ammo tog ' bilan aloqalarning tabiati bo'yicha aniq birlikni anglatadi- mi hududlari /va ularning iqtisodiyoti uchun ahamiyati/ va poto- muni tog'li tekisliklar deb atash mumkin. Chunki bu sof tekis hududlar, keyin biz ularning tavsifini qoldiramiz- qishki o'ziga xoslik; rivojlangan Agro haqida gapirish kifoya- sanoat ishlab chiqarishi. Tog'li tekisliklar yoki- tog ' zonalarining resurslari va hududlari, yoki aksincha,- ular tog'li hududlarning iqtisodiyoti tomonidan boshqariladi. Asosiysi, suv tog'lardan sug'orish-suv havzalarida to'plangan suv havzalari oldingi zona, elektr energiyasi ham ba'zi bir ma'nolarga ega, Gidroelektrostantsiyada ishlab chiqarilgan. Va nihoyat, ushbu hududning chorvachiligi qisman / ilgari-ko'proq / foydalanishga asoslangan- 2-zonaning yozgi yaylov ilmiy-tadqiqot instituti. Teskari aloqa-Sharqda zonaning qismlari 3 va 4 zonalarning qishki yaylovlari, uchastkalari joylashgan etishmayotgan miqdorni ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan haydaladigan erlar ozuqa. Ilgari chorva mollari ushbu hududga olib borilgan, endi qo'ylar tog'lar aholisining bir qismi qisman transport vositalarida tashiladi- NY zonalari bu erda ko'p vaqt sarflaydi, qishloq xo'jaligi bu erda korxonalar o'zlarining er uchastkalari va aholi punktlariga ega. Zo- tog'li tekisliklarda u aniq sektorlarga bo'linadi: uchun- padny / sug'orishning asosiy ahamiyati / va Sharqiy / lekin- gay dashtlari va boshqalar - tog ' va Ravdan o'zaro foydalanish- mavsumiy yaylovlarning Nina hududlari/. Ushbu snab zonasi- tog'larni etishmayotgan tayyor mahsulotlar bilan chaynaydi. Ammo ijtimoiy aloqa aksincha yo'naltirilgan-zich aholi uchun- o'rmon tekisliklari tog'lar-asosiy dam olish maskani / bilan birga Primorye bilan/. Ushbu hududning tog ' zonalariga bog'liqligi siz o'ylaganingizdan ham ko'proq-barcha sug'orish, bu holda emas ittifoq ahamiyatiga ega ixtisoslashuvning quyidagi tarmoqlari olib borilmoqda sabzavot etishtirish va guruch ekish, tog ' daryolarining suvidan foydalanadi. Kon- ushbu zonaning sayohatlari sug'orish kanallarining iplari bilan belgilanadi, tekislik bo'ylab taqsimlanadigan, aslida unga berilgan tog'li hududlarning suv resurslari. Boshqa aloqalar mavjud, belgilangan qiymatdan past. Ushbu zonani funktsional yaxlit tizimga kiritish Shimoliy Kavkaz sinovlarining iqtisodiy balandlik zonalligi- lematic; ancha oldin, shunga o'xshash qiyinchiliklar Fi-da paydo bo'lgan- muammoni hal qilishda Ziko-geografik rayonlashtirish ularga tutash tog'li mamlakatlarning tarkibiga quyidagilar kiradi va hokazo o'zaro bog'liq bo'lmagan tekis hududlar. Savol qoladi ochiq, lekin uni rayonlashtirishda hisobga olish kerak- yaxshi hududlar. 7. Va nihoyat, pic bitta zona / aslida zona emas: yo'q har bir qismi uchun bi bo'lgan doimiy hudud tog'lar bilan muhim aloqalar / - bu hududlar, aholining bir qismi- ularning niyasi tog'larda ma'lum vaqtni amalga oshiradi ushbu guruhlar uchun ijtimoiy zarur funktsiyalar. Birinchi ko'z bilan- Red, bular kogs tog'lari uchun-asosiy dam olish maskani va / Ali davolash / bu guruh tez o'sib bormoqda/. Ammo bundan tashqari, tog hududlar tadqiqot va tajriba sifatida ishlatiladi- ammo-ilmiy-tadqiqot institutlari va universitetlarning o'quv maydonchalari. Keyin ko'proq gapirish kerak- ularning hayoti bilan bog'liq bo'lgan maxsus populyatsiyalar haqida gapiring- tog'li hududlar bilan ishlash; bu asosan krup aholisi- yangi shaharlar biroq, bu boshqa turdagi aloqani talab qiladi maxsus tahlil va to'liqlik uchun eslatib o'tilgan Shunday qilib, C-dagi o'zaro bog'liqlik va" o'zaro faoliyat"- ta'riflangan zonalar to'plami juda katta; va tog ' terrilari- ishlab chiqarishni umuman e'tiborsiz qoldirish mumkin bo'lgan torii muhim ahamiyatga ega pastki zonalarning ishlashi uchun. Tog'lar / zonalar i-4 / - manba- nik resurslari va iqtisodiyot va sotsioning ishlash asoslari- tekisliklarning madaniy hayoti, maydoni kamida sopos- tog'lar bilan tavimii. Foydalanish alternativasi sifatida- dy tog ' daryolari-bu uning juda uzoq yo'l harakati, ammo uny- tabiiy muhit va rekreatsiyaning kalligi ularni amalda qiladi qarama-qarshi bo'lmagan holda, vaziyat, hatto faqat iqtisodiy jihatdan, 'L'f nodejed iwe barqaror ko'rinadi. Bundan tashqari, faoliyat turlari- urajaemnoram o'zining tabiiy landshaftlari bilan, stano- ular ijtimoiy jihatdan tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Ta'sir qilinmagan styuardessa- territo tog'li hududlarning jadal rivojlanishi bo'lishi mumkin- hali rasmiylashtirilmagan ish turlari uchun Rizl zaxirasi- taelity, bu printsipial jihatdan ularning funktsional imkoniyatlarini oshiradi- O'zku. Taklif etilgan sxemaning umumiyligi haqida savol tug'iladi; u bu juda katta ko'rinadi. To'g'ridan-to'g'ri shunga o'xshash sxema- qon ketish hamma narsaga Zaqafqaziya bilan bog'liq / bundan mustasno, mumkin bolmoq, botqoqlangan Kolxid/, shuningdek asosiy qism Markaziy Osiyo / bu erda tog ' ekstrergetikasi va sug'orish yanada katta znyachimy / va pgo-Sharqiy Qozog'iston. Umuman olganda, Wade sche- ma, gravigacion zaxiralarining balandligi bilan o'sishga asoslangan- energiya, atmosferaning shaffofligi, tabiiy ravishda ekzotiklik- landshaft, drenaj havzasi va batareya xususiyatlari suv, dam olish maskani va ilmiy poligon, ya'ni zako- ijtimoiy-iqtisodiy shart-sharoitlarning raqamli o'zgarishi balandligi bo'lgan funktsiyalar quyidagi qiymatlarni saqlab turishi kerak pasttekisliklari rivojlangan tog ' tizmalari. VPro- nima uchun, biron bir tarzda, sxema Janubiy Sibirning tog'lariga ham tegishli /keyin Sibir magistral yo'li bo'ylab chiziq COO vetivet fushcional- lekin 5-zona/. metodikasi sport tarbiyoniy ish Bo Mudiri kafedrasi F. T. Rajabov Yuqori funktsional rayonlashtirish yo'l bo'lib chiqadi bir-birining iqtisodiy va qo'shimcha hududiy bo'linmalarining tarkibi- iqtisodiy jihatdan imkon beradigan birliklar-rolni zaif hisobga olish- rivojlangan hududlar. Bunday rayonlashtirish qarama-qarshi emas- iqtisodiy mezo va mikrorayonlashtirish bilan bog'liq, ammo- ularni hududiy trimaning qo'shimcha vakili sifatida taqdim etadi- ijtimoiy-iqtisodiy hayotning o'zgarishi, chunki prednolag sxemasi- deyarli barcha zonalarni funktsional deb hisoblash- ishlaydigan, keyin, ehtimol, uni nafaqat qo'llash mumkin tog'li hududlarga. Barcha iqtisodiy va geografik tushunchalar- tionia tekislikda "tug'ilgan", ammo bu material ekanligini anglatadimi tog'li hududlarning paydo bo'lishi uchun asos bo'lib xizmat qila olmaydi- yangi tushunchalar? Zona muhim ahamiyatga ega sugory, mavjud bo'lgan Rossiya fanlar akademiyasining funktsional vositachiligi- nin va gor. An'anaviy tushunchada o'tish davri vakili ikki xil elementlar aralashgan va bir-biriga bog'langan zona makroxo'jalik tizimlari, u oobn dunkzi bilan qoplangan- snalnna terratoriya tashkilotining qabilasi-kontsentratlar- ruya, to'plash, uzatish, qayta ishlash va qayta ishlash- tog'li va tekis hududlarning resurslari va mahsulotlarini bo'lishish / zo- 5 va qisman zona 4/. Uning uchun Kalkaz misolida transport va infratuzilma ramkasining funktsiyalari ajratilgan /dasturiy ta'minot- Liang, 1982/. Integratsiya funktsiyalari va fazoviy morfo- ushbu zonaning logiyasi uni dengiz /chiziqlilikka o'xshatadi, polimagistraldan o'tish, aholi punktlarini aniq joylashtirish muayyan ritm va boshqalar./. Ko'rinishidan, dengiz bo'yidagi, tog'li va h. k. zonalar hududning universal tarkibiy qismi bo'lib chiqadi- tashkil etish /iqtisodiy va madaniy landshaft/. Ularning asosiy vazifasi vositachilikni amalga oshirish ekanligini hisobga olsak- chesty, aloqalar, aloqalar /orasidagi alohida tog ' zonalari sifatida biz o'zimiz va ularning qolgan hududlari bilan tizimlari/, deymiz mediator /yoki mediativ zonalar bilan bel shakllanishi zona- mi/ Ularning qiymati birinchi navbatda in funktsiyalari bilan belgilanadi- hududlarni teglash va tashkil etish, natijasiz emas- suv faoliyati / ko'p jihatdan ponksiyonlar natijasida hosil bo'lgan/. Bunday integrativ-mekansal funktsiyalar juda katta iqtisodiy, ammo sifat jihatidan muhim ahamiyatga ega- NY. Axir, mintaqaviy tizimlarning ishlashi, va umuman" yagona milliy iqtisodiy kompleks"- u transport va infratuzilma bilan faqat panjara bilan pishiriladi- ammo-enigning tarmoq nuqtasi; geografik jihatdan yaxlitlik bunday shakllanishlar funktsional prignannosda mujassamlangan- ti qismlari / tumanlar, zonalar va boshqalar./ va "qistirmalar"ning buzilishi va uzatish zanjirlari /mediator zonalari/. Barcha makroiqtisodiy funktsiyalarni shartli ravishda ajratish uchun ijodiy / innovatsiyalarni yaratish, namunalar, texnolog, bilim, yangi Navik va stereotiplarni shakllantirish/, ishlab chiqarish- TIV / aytilganlardan foydalani h, i h va i h uchun re ur- Mudiri kafedrasi tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish / va kommunikativ / amalga oshirish keng ma'noda aloqalar va almashinuvlar/, keyin ular topiladi- teres parallellari. Shunday qilib, ijodiy funktsiyalar krupni ochib beradi- eng qadimgi shahar aglomeratsiyalari-va baland tog'lar. Samarali funktsiyalar tog ' etaklarining qishloq xo'jaligi hududlarini birlashtiradi, tekisliklar-va sanoat hududlari. Kommunikativ funktsiyalar ular mediatorlarga xos va tavsiflangan zonalarga teng bo'ladi-va shahar markazlariga/ Download 30.6 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling