Bank auditi

Pul tushumlari va amaliyotlari nazoratini jarayonlari: 
 
  Audit maqsadlari              Aniq teshiruv jarayonlari 
1.  Xodisalar  
  Kassa kitoblaridan tushgan pul mablag’lardan 
bazilarini misol tariqasida olib, pul o’tkazmalari kirim 
orderlariga to’g’ri kelishini va bank xisobotlarini 
tekshirish. 
 Kassa kitobidan pul o’tkazmalari misollarni va to’lov 
cheklarini (tasdiqlovchi xujjatlar bilan birga) tanlab olib va 
bank xisobvarag’i pul mablag’lar bilan solishtirish. 
 Xujjatlar va to’lov qog’ozlari orqali bazi holatlarda  
tafsilotlarni tekshirish, masalan bazi to’lovlarni 
to’xtatilganligi, to’langan cheklar, avtorizatsiya va boshqa 
xujjatlar. 
2.  Tugallanganlik 
 Kassa chekini kirim,chiqim jurnallarida aks ettirilgan 
to’lovlarini tekshirish. 
 Kassa kitobidagi to’lov xujjatlarini tekshirish 
(tasdiqlovchi xujjatlar bilan) 
3.  Aniqlik 
 Umumiy pul tushumlari va to’lovarni umumiy 
buxgalteriya kitobida qayd qilmoq 

---

4.  Baxolash 

 Kassa kitobida ro’yxatga olingan avizo misolini 
tushgan pul mablag’larini ko’rsatgan xolda taqqoslash 
  Chek nusxasini (bekor qilingan cheklar) kassa kitobida 
qayd etilgan pul tushumlari bilan taqqoslash 
5.  Bekor qilmoq 
 Kassa amaliyotlari yozilgan sanalarni naqd pul tushgan 
sanalar bilan taqqoslamoq (bankka qo’yilgan ki cheklar 
bo’yicha) 
6.  Klassifikatsiya 
 Pul tushumlari , to’lovlari va amaliyotlarini misollarini 
to’g’ri klassifikatsiya maqsadida taqqoslash 
Bankdan  olingan  mablag’lar  kirimga  to’liq,  kiritilgani  bank  bergan 
ko’chirmalar va bankdan pul olish uchun yozib berilgan cheklar aosida tekshiriladi. 
2-sonli jurnal-order bilan debet “Kassa” va kredit “Bank” summalariga mos kelishi 
kerak,  agarda  fark  borligi  aniqlansa,  chek  milki,  kassa  kirim  orderi  bank 
ko’chirmalari  bilan  solishtiriladi,  shubx;a  tug’ilgan  taqdirda  bevosita  bank 
bo’limida ham tekshirilishi mumkin. 
Pul  mablag’lari  belgilangan  maqsadda,  ish  haqki  to’lash,  xizmat  safari 
xarajatlari,  ishga  vaqtinchalik  layokatsizlik  uchun  to’lanadigan  nafaqalarga 
ajratilgan xo’jalik xarajatlari va hokazolar uchun ishlatilgani tekshiriladi. 
Bankdan olingan pul summalari ish haqi uchun to’g’ri ishlatilganini aniqlash 
maqsadida uni yozilgan ish haqi to’g’risida bankka taqdim etilgan ma’lumotnoma 
bilan qiyoslash kerak. 
Barcha  kirim-chiqim  pul  hujjatlarini  hujjatlar  asosida  tekshirishda  ularning 
ishonchliligini  sinchiklab  nazardan  o’tkazish  kerak.  Hisob-kitob  to’lov 
qaydnomalari yozilgan ish haqi summasi bo’yicha ham, uni berish bo’yicha ham 
tekshiriladi.  Bunda  hujjatlar,  kassa  chiqim  orderlari,  to’lov  qaydnomalaridagi 
imzolar  ishonchli  ekaniga  alohida  e’tibor  beriladi,  "berilsin"  degan  holatda 
chiqarilgan yakunlarning to’g’riligini yalpi tekshirish shular asosida olib boriladi, 
undan  tashqari  kassa  kirim  va  chiqim  hujjatlarini  qayd  qilish  kitobi  mavjudligi 
hamda kim tomonidan qayd qilib borilayottanligi tekshiriladi. 
Imzolarning  ishonchliligi  (haqiqiyligi)  aynan  shu  shaxslarning  imzolarini 
boshqa  hujjatlar,  qaydnomalar,  hisobvaraqlardagi  imzolariga  qiyoslash  orqali 
aniqlanadi. 
To’langan hujjatlar yoki xususiy shaxslar bajargan ishlar uchun to’ldirilgan 
naryadlar  ayniksa  sinchiklab  tekshirilishi  kerak.  Bu  hisobvaraqlarga  qo’yiladigan 
oddiy  talablar,  shaxslarning  familiyasi,  ismi,  otasining  ismi,  manzili  (pasportiga 
doir to’liq  ma’lumotlar) ko’rsatilishidan  tashqari  shu  ishlar bajarilgani  to’g’risida 
tasdiqnoma bo’lishi kerak. 
Alohida  olingan  har  bir  holda  bajargan  ishlarning  asosli  ekanligi,  zarurligi, 
qonuniyligi va maqsadga muvofiqligi aniq belgilanadi. 
Kassir  to’lov  qaydnomalarida  summani  olmagan  shaxslarning  familiyasi 
ruparasiga "deponentga o’tkazildi" deb qayd etgani, shuningdek, amalda to’langan 
va 
qaydnomalar 
bo’yicha  umuman  to’lanmagan  summalar  to’g’risida 

---

qaydnomalarda  qayd  etgani,  deponentdagi  summalar  ro’yhatini  tuzgani  va  kassa 

hisobotini topshirishda to’lov hujjatlariga ilova kilgani auditdan o’tkaziladi. 
Auditor  undan  tashqari,  tekshirilayotgan  muassasa  ma’muriyati  buyrug’i 
bilan komissiya xay’ati tasdiqlanganligini va ushbu komissiya tomonidan oy yoki 
chorak  oxirida  xazina  qoldiqdarini  tusatdan  tekshirishdan  o’tkazgan  yoki 
o’tkazmaganligini tekshirishi lozim.  
 
O’z bilimini tekshirish bo’yicha savollar 
1. Naqd pullarni audit qilish. 
2. Bank auditi deganda nimani tushunasiz? 
3. Naqd pullarni audit qilishda kassadagi pullarni sanalish tartibi. 
4. Naqd pul va boyliklarni saqalashda binolarga qo’yiladigan talablar. 
5. Naqd pullarni qo’riqlash tartibi.