Banklar va ularning roli. Bank operatsiyalari

Kredit - bank tizimining shakllanishi va rivojlanishi - iqtisodiy isloxatlarni amalga oshirilishining ajralmas belgilaridan (xususiyatlaridan) biridir. Bu shu bilan ta`kidlanadiki, bank tizimi har qanday turdagi iqtisodiyotning markaziy tizimini tashkil qiluvchi unsurlaridan hisoblanadi. Bank tizimi vaqtinchalik bo`sh turgan pul mablag’larini akkumulyatsiya qilish funktsiyasini amalga oshiradi. Bank tizimining muvoffaqiyatli ishidan iqtisodiyotni samarali faoliyat ko`rsatishi, umuman olganda mamlakatdagi iqtisodiy o`sish bog’liq bo`ladi. Bank deb pul mablag’larini yig’uvchi, saklab beruvchi, kredit-xisob va boshqa har xil vositachilik operatsiyalarini bajaruvchi muassasalarga aytiladi.

Agar mamlakatda etarli darajadi bank faoliyatini ko`rsatayotgan banklar, kredit tashkilotlar hamda iqtisodiy tashkilotlar mavjud bo`lsa u holda bank tizimi mavjudligi to`g’risida gap yuritsa bo`ladi. Ushbu sharoitda banklar va kredit tashkilotlari turli shakllarida hamda doimo o`z mijozlari-iqtisodiyot sub`ektlari, Markaziy bank, boshka organlar, davlat xokimiyatlari va davlat boshqaruv organlari, o`zaro yoki yordamchi tashkilotlar bilan muloqotda (munosabatda) bo`lib turadilar.

Agar mamlakatda etarli darajadi bank faoliyatini ko`rsatayotgan banklar, kredit tashkilotlar hamda iqtisodiy tashkilotlar mavjud bo`lsa u holda bank tizimi mavjudligi to`g’risida gap yuritsa bo`ladi. Ushbu sharoitda banklar va kredit tashkilotlari turli shakllarida hamda doimo o`z mijozlari-iqtisodiyot sub`ektlari, Markaziy bank, boshka organlar, davlat xokimiyatlari va davlat boshqaruv organlari, o`zaro yoki yordamchi tashkilotlar bilan muloqotda (munosabatda) bo`lib turadilar.

Bank tizimi - tashkiliy to`zilma sifatida yirik tizim bo`lib – mamlakatning iqtisodiy tizimiga kiradi. Bu shuni bildiradiki, banklarning faoliyati va rivojlanishini moddiy va nomoddiy ne`matlarni ishlab chiqarish, muomala va iste`mol qilish bilan bog’liq xolda ko`rib chiqish zarurdir. O`zining amaliy faoliyatida banklar xo`jalik xayotini tartibga solish mexanizmi bilan uzviy ravishda bog’liq.