Banklararo global swift tizimi haqida tushuncha

Rossiyani SWIFT tizimidan uzishmaganining sababi va uni O`zbekistonga qiladigan ta`siri

SWIFT - Belgiya yurisdiksiyasi ostidagi korporativ hamjamiyat. Ushbu tizim G‘arb davlatlaridagi o‘ndan ortiq Markaziy banklar tomonidan hamkorlikda boshqariladi. Ya’ni AQShning yolg‘iz o‘zi Rossiyani tizimdan uzib qo‘ya olmaydi. Biror mamlakatni tizimdan chetlatish uchun Yevroparlament qarori kerak, shuningdek, bu qaror Belgiya tomonidan tasdiqlanishi ham zarur.
Bundan tashqari, Yevropa mamlakatlari (ayniqsa, Germaniya, Italiya va Fransiya) Rossiya nefti va gaziga qattiq bog‘langan. Ikki o‘rtadagi to‘lovlar SWIFT orqali amalga oshirilgani bois tizimdan Rossiyani uzib qo‘yish savdo qilishni qiyinlashtirib yuborardi.
AQSh va Germaniya banklari Rossiya banklari bilan eng ko‘p muloqot qiladigan SWIFT foydalanuvchilari hisoblanadi.
Shuningdek, barcha (umumiy 3ta) SWIFT ma’lumotlar markazlari Rossiyadan tashqarida (AQSh, Niderlandiya va Shveytsariyada) joylashgan. Ekspertlarning fikrlariga ko‘ra, bu AQSh razvedkasiga Rossiya banklari tomonidan amalga oshirilayotgan moliyaviy operatsiyalardan xabardor bo‘lib turish imkonini bergan. Rossiyaning soyadagi iqtisodiyotga o‘tishi AQShning strategik manfaatlariga ham to‘g‘ri kelmagan.
Umumiy qilib aytadigan bo‘lsak, Rossiyaning G‘arb davlatlari bilan yuqori darajadagi o‘zaro bog‘liqligi tizimdan chiqib ketishining oldini olishda «qalqon» vazifasini o‘tab kelgan. Rossiyaning chetlashtirilishi natijasida Yevropa mamlakatlarida ham energetik ta’minot yomonlashadi va ularga ham sezilarli ta’sir o‘tkazadi.

Rossiyadan O‘zbekistonga qilinadigan tranzaksiyalar ham SWIFT orqali amalga oshirib kelingan. Agar Rossiya tizimdan chiqarib yuboriladigan bo‘lsa, o‘zbek banklari pul o‘tkazmalarini amalga oshirish uchun Rossiya banklari bilan alohida shartnoma qilishiga to‘g‘ri keladi. Endi shu bo‘yicha ishlar olib borilishi kutilmoqda.

«Yiliga, masalan, Rossiya bilan O‘zbekiston o‘rtasida 10-12 milliard dollarlik tranzaksiyalar o‘tadi. Tranzaksiyalarning 99 foizi dollarda amalga oshiriladi. SWIFT yaratadigan afzallik, masalan, xalqaro pul o‘tkazmalari, depozit operatsiyalari narxini hozirgi darajadagi minimumda ushlab turishga imkon beradi. Afsuski, teletayp orqali moliyaviy axborot almashinishda bunday emas. Qolaversa, axborot almashinishda, identifikatsiyalash va moliyaviy muttahamlik bilan bog‘liq risklar karrasiga ortadi.


Xulosa
SWIFT kabi tizim tufayli o'tkazmalarni yuborish va har qanday ma'lumotlarni uzatish ancha tezlashdi. Shunga ko'ra, tranzaktsiyalar narxi ham kamaydi. Xabarni yetkazish uchun bor-yo‘g‘i yigirma daqiqa vaqt ketadi, qo‘shimcha to‘lov evaziga buni besh daqiqada amalga oshirish mumkin. Taqqoslash uchun: telegraf orqali ma'lumot uzatish uchun ikki soatdan ko'proq vaqt ketadi.
SWIFT eng ko'p katta tarmoq xalqaro Bu tizim orqali xabarlarni, pul o'tkazmalarini mutlaqo ishonchli, samarali, xavfsiz va mukammal uzatishdir. Ushbu tarmoq ishtirokchilariga brokerlik firmalari, banklar, fond birjalari, markaziy depozitariylar, diling markazlari, kompaniyalar kiradi. qimmatli qog'ozlar, Hududda investitsiyalar Rossiya Federatsiyasi deyarli olti yuz foydalanuvchini o'z ichiga olgan "RossSwift" uyushmasi mavjud. Katta kredit tashkilotlari bu raqamning o'ttiz foizini tashkil qiladi va ular barcha hisob-kitoblarning deyarli sakson foizini ushbu tizim yordamida amalga oshiradilar.
Yuqoridagi tizimdan foydalangan holda tranzaktsiyalar, agar summa yuz AQSh dollaridan ortiq bo'lsa, foydali bo'ladi, chunki yuqorida belgilangan komissiya allaqachon boshlanadi. Agar pul o'tkazmasi yuz dollardan kam pulga rejalashtirilgan bo'lsa, unda boshqa variantlardan foydalanish tavsiya etiladi lahzali transferlar Javob: Masalan, MoneyGram yoki Western Union. SWIFT tizimi - bu nima? U qanday imtiyozlar beradi? Bu tarmoq va boshqa muqobil variantlar o'rtasidagi asosiy ajoyib farq eng keng valyuta diapazoni tanlash, transfer maqsadli hisoblanadi. Bularning barchasi sizning moliyaviy ahvolingizni yanada xavfsizroq qilish imkonini beradi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati

1. 
   https://uzreport.news/finance/o-zsanoatqurilishbank-o-zbekistonda-swift-gpi-tizimini-joriy-etgan-ilk-tijorat-bankiga-ayl
   
2. 
   https://ihaednc.ru/uz/blogi/swift-mezhdunarodnaya-mezhbankovskaya-sistema-obzor-sistemy-perevodov/
   
3. 
   https://kun.uz/uz/81660501