Banklarining

Tijorat banklarning aktivi va uning turlari⁴⁴

jadval

№	Aktivlar	%
1.	Kassadagi naqd va unga tenglashtirilgan pullar	0,2 - 12,9
2.	Kreditlar (ssudalar)	19,9 - 83,2
3.	Investitsiya va qimmatli qog‘ozlar	2,1 - 23,9
4.	Boshqa turli aktivlar	0,2 – 7,8
	Jami aktivlar	100

Jadvaldagi ma’lumotlardan quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin:

• 
  bank aktivining eng asosiy qismini ssudalar, ya’ni bank kreditlari tashkil qiladi – 19,9 dan to 83,2 foizgacha;
  
• 
  ikkinchi o‘rinda investitsiya va qimmatli qog‘ozlar bilan bo‘ladigan operatsiyalar tashkil qiladi – 2,1 foizdan to 23,9 foizgacha;
  
• 
  uchinchi o‘rinda kassadagi naqd pullar – 0,2 dan 12,9 foizgacha;
  
• 
  boshqa turli aktivlar, ya’ni asosiy fondlarga qo‘yilmalardan tortib, to bankning turli hisob operatsiyalarigacha – 0.2 foizdan to 7,8 foizgachani tashkil qiladi.
  

⁴⁴ Ё.Абдуллаев “Банк иши” Ўқув қўлланма, 2010 йил, 532 бет

Tijorat bank aktivlari daromadliligiga karab

daromad keltiradigan aktivlar

daromad keltirmaydigan aktivlar

• 
  berilgan kreditlar; - asosiy vositalar
  
• 
  qimmatli qog‘ozlar; - nomoddiy aktivlar
  
• 
  turli investitsiyalar. - pul mablag‘lari
  
• 
  kapital xarajatlar
  

Ikkinchi guruh aktivlariga bank faoliyatida katta e’tibor berilishi lozim, chunki bu guruhda aktivlar sifatini pasaytiruvchi aktivlar, muddati kechiktirilgan, foizsiz ssudalar, muddati o‘tgan ssudalar va foizi to‘lanmagan ijara va boshqalar bo‘lishi mumkin. Aktivlarning maqsadga muvofiq joylashishi bo‘yicha umumiy ko‘rsatkich - daromad keltiruvchi aktivlarning umumiy aktivlar summasiga nisbati orqali aniqlanadi.
Daromad keltiruvchi aktivlar

Umumiy aktivlar

Tijorat banklarining daromad keltiruvchi asosiy aktivlari- mijozlarga berilgan kreditlardir. Banklarning ikkinchi daromad keltiruvchi aktiv turi –davlatning qisqa muddatli obligatsiyalari (DQMO) ga jalb qilingan banklararo kreditlar va investitsiyalar kichik salmoqni tashkil etadi. Muddati o‘tgan aktivlarning salmog‘i umumiy aktivlar hajmining 3 foizidan oshmasligi kerak.

2.