Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz
Geografik qobiqda tirik organizmlarning nechta turi mavjud? Ularga misol keltiring
Download 1,66 Mb.
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Geografik qobiqda moddalar qay holatda uchraydi Ularga misol keltiring.
- Bir butunlik deganda nimalar tushunasiz
Geografik qobiqda tirik organizmlarning nechta turi mavjud? Ularga misol keltiring.
Biologik resurslar insonning xo‘jalik faoliyati ta'sirida tez o'zgaradigan geografik qobiq unsuridir. Yer sharida biologik resurslardan oqilona foydalanmaslik oqibatida o'rmonlar maydonining qisqarishi o‘z navbatida mikroiqlimning o‘zgarishiga, namlikni kamayishiga, tuproq eroziyasini tezla382 shishiga. hayvonlar yashashiga ta’sir etadi, natijada modda va energiya almashinuviga salbiy ta’sir etadi, tabiiy muvozanat buzilib biotsenozda o‘zgarishlar yuz berdi. Biosenozlarda uning bir unsurini buzilishi okz navbatida boshqa unsuriga ta'sir etib, o'zaro aloqa zanjirining buzi 1 ishiga olib keladi: choMlarda mollarning surunkasiga bir hududda boqish natijasida o'simliklar payhon qilinmoqda. Oqibatida qum ko'chib, barxanlar vujudga kelib, qayta cho‘llanish sodir boMadi, yoki Xitoyda bug‘doyzorlarning xosiliga ta‘sir etuvchi chumchuqlarni yo‘q qilinishi natijasida har xil hasharotlar ko’payib ketgan, natijada chumchuqlarga «amnissiya» berildi Geografik qobiqda moddalar qay holatda uchraydi? Ularga misol keltiring. Geografik qobiq murakkab tizim bo'lib, juda uzoq vaqt davomida shakllanib hozirgi hoiatini olgan. Uning asosiy xususiyatlari quyidagi lardan iborat: 1. Geografik qobiq moddiy tarkibi va tuzilishining o ‘ziga xosiligi va xilma-xilligi. Geografik qobiqda moddalar bir vaqtning o ‘zida uch agregat holatda uchraydi (qattiq, suyuq. gaz). Ularning fizik xossalari (zichlik, issiqlik o ‘tkazuvchanligi, issiqlik sig'imi. yopishqoqlik. darzlanganlik darajasi, Quyosh nurlarini qaytarish xossasi va h.k.) juda katta oraliqlarda o'zgaradi. Moddalarning kimyoviy xossalari turlicha. Bundan tashqari geografik qobiqda moddalar tuzi 1 ishiga ko'ra noorganik, organik va aralash turlarga boMinadi. Moddalarning har bir ajratilgan turi o ‘z navbatida yana yuzlab va minglab xillarga boMinib ketadi. Tirik organizimlarning turlari esa 1,5 mln. dan 2 mln. gacha yetadi Bir butunlik deganda nimalar tushunasiz? Geografik qobiqning sferalari bir-biridan ajralgan holda emas, balki o ‘zaro uzviy aloqada va rivojlanishga ega boMgan go'yo yaxlit bir zanjirdir. Shu sababli geografik qobiqning biror unsuriga noto‘g ‘ri ta’sir etilsa, tezda boshqa unsur holatining o lzgarishiga sabab bo'ladi. Masalan, so‘nggi yillarda yer yuzidagi o'rmonlarni betartib kesish tufayli, uning maydoni 20 % qisqarishi oqibatida 2 mlrd. gektar maydondagi tuproq eroziyaga uchragan. Geografik qobiqning yaxlitligi va bir butunligi. Geografik qobiqqa modda va energiyaning xilma-xil harakati uning hamma qismlarini yaxlit bir butun tizimga bog'laydi. Mazkur tizimning bir qismini o ‘zgarishi uning boshqa ham m a qismlarini o'zgarishiga olib keladi. Masalan, agar Antraktida muzlari eritilsa, Dunyo okeani sathi 60 m ga ko'tariladi. Bir paytning o'zida Yer yuzasida issiqlik va 97 namlikning almashinishi zonallik chegarasining o'zgarishi. daryo eroziyasining sur'ati va boshqa jarayonlarni hosil boMishidagi o'zgarishlarga olib keladi. Download 1,66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling