Baxtiyor mengliyev

Mustaqil o‘zlashtirish uchun 
Komil inson – yuksak munosabat sohibi 
Komil insonning  o‘ta kamtarin, biror hukm-xulosa chiqarishda 
juda  ehtiyotkor  bo‘lishining  asosiy  sababi  shundaki,  u  har  bir 
masalada  bilganidan  bilmagan  tomonlari  ko‘proq  ekanligini 
tushunadi va har doim ehtiyot munosabatda bo‘ladi. 
Omiy  va  johil  uchun  esa  hamma  narsa  ayon,  chunki  u  hech 
narsani  bilmaydi,  jumladan,  o‘zinig  bilmasliginini  ham.  Tiliga 
ixtiyorsizligidan  xayoliga  kelgan  bo‘lg‘ur-bo‘lmag‘ur  fikrlarni 
hayiqmay  bayon  qilaveradi  va  el  orasida  e’tiborini  yo‘qotadi. 
Tasavvuf  axloqi  omiy  va  johilga  to‘g‘ri  gapni  uqtirishga  intilishni 
ham  johillik  alomati  deb  biladi  va  hamisha  “Suxan  ba  ahli  suxan 
boyad  guft"  (So‘zni  aytgil  uqqanga)  amali  asosida  ish  ko‘rishni 
tavsiya etadi. Shuning uchun hatto Mansur Xallojning o‘ldirilishini 
buyuk  oriflar  (jumladan,  Xoja  Abdullo  Ansoriy  Hiraviy)  qattiq 
qoralamaganlar,  zero  u  “analhaq”  (“Men  Haqman”)  shiorini  Haq 
va  Inson  birligini  tushungan  oriflar  davrasidagina  emas,  shariat 
60

---

ahkomlari,  shariat  talqinidagi  Alloh  (Xudo)ga  iymon  keltirgan, 
ma’rifiy Haqqi mutlaqdan mutlaqo bexabar omiy va johil dindorlar 
orasida  ham  targ‘ib  etavergan,  so‘zni  uqolmaydiganlarga  aytgan. 
Shu  bois  shariat  yuzasidan  to‘g‘ri  jazolangan,  zero  shariat  uqishni 
emas, uning ahkomlariga ko‘r-ko‘rona bo‘ysunishni talab etadi.