Bekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik – iqtisodiyot instituti

 
 
 

---

91 
16.3. Remont korxonalari bo’linmalari ishlab chiqarish va yordamchi 
maydonlarini xisoblash. 
Remont korxonalarining ishlab chiqarish maydonlariga asbob-uskunalar 
(stanok, stendlar, stellajlar, yuvish mashinalarri va boshqalar), transport vaositalari 
(konveyerlar, kutarish-tushirish moslamalari, rolganglar, aravachalar), remont 
qilinadigan ob‘ektlar (mashina, agregat va detallar), shuningdek uskunalar orasidagi 
va ish joylar o’rtasidagi o’tishi joylari eg’allaydigan maydonlar kiradi. 
Remont korxonasining turiga qarab va ishlab chiqarish dasturi bog’liq ravishda, 
ularning ishlab chiqarish (asosiy) maydonlarini xisoblashning bir necha uskunalari 
mavjud: 
Texnologik uskunalarning har biriga to’g’ri keladigan solishtirma maydoni 
bo’yicha: 
F = 
Σ n
0
 * f
0
Bu yerda n
0 
- mazkur turdagi uskunalar soni; 
f
0  
- bitta uskunaga to’g’ri keladigan solishtirma maydon, m
2
. 
Har xil uskunalar uchun f0 ning qiymati 8…20 m2 gacha bo’lishi mumkin. Bu 
usul kup mehnat talab qilishiga karamay, taxminiy natijalar beradi. Shu sababli, juda 
kam qo’l laniladi. 
1) Ishlab chiqarish ishchilarning soni va bitta ishchiga to’g’ri keladigan 
solishtirma maydoni bo’yicha: 
F = 
Σ P
и.ч.
 * f
р 
bu yerda Pi.ch. – ishlab chiqarish ishchilar soni; 
fr – bir ishchiga to’g’ri keladigan solishtirma maydon, m
2
. 
2) Bitta ishchiga to’g’ri keladigan solishtirma maydon, har bir bo’linma uchun 
alohida qiymatga ega va 8…30 m
2
ga teng bo’ladi. 
3) Uchastka yoki bo’linmaning maydonini uskuna va mashinalar (agregatlar) 
bilan band bo’lgan maydon hamda o’tishi koeffitsienti bo’yicha quyidagi formula 
orqali aniqlanadi: