Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

Shtakelberg bo’yicha muvozanat. Faraz qilaylik, birinchi bo’lib A firma 
qaror qabul qiladi. Agar u bozorga kirishga qaror qilsa, pirovardida (4; 4) nuqtada 
bo’ladi: B firmaning tanlashi ushbu vaziyatda bir xil, 4>-2. Agar u bozorga 
chiqmaslikka qaror qilsa, yakun ikki nuqta (0; 10): B firmaning qarori ikkala 
variantni ham qo’llash imkonini beradi. Buni bilgan holda, A firma, 4 va 0 ni 
taqqoslab, o’z foydasini (4; 4) nuqtalarda ko’paytiradi. Qarorlar bir xil va 
Shtakelberg bo’yicha birinchi muvozanat St
A
(4; 4) nuqtalarda bo’ladi. Huddi shu 
tariqa, birinchi bo’lib qarorni B firma qabul qilganda, Shtakelberg bo’yicha 
muvozanat St
B
(0; 10) nuqtalarda bo’ladi. 
Pareto bo’yicha muvozanat. Pareto bo’yicha optimumni aniqlash uchun, biz 
«O’yinning istalgan boshqa yakuniga o’tish bir vaqtning o’zida ikkala ishtirokchi 
uchun ham foydalilikning oshishini ta’minlaydimi?» degan savolga javob berayotib, 
o’yinning barcha to’rtta yakunini izchil tanlab olishimiz zarur. Masalan, (-3; -2) 
yakundan biz ko’rsatilgan shartni bajarayotib, istalgan boshqa yakunga o’tishimiz 
mumkin. Faqat (4; 4) yakundan biz, bunda o’yinchilardan hech birining foydaliligini 
kamaytirmagan holda, harakatlana olmaymiz va bu Pareto bo’yicha – R muvozanat 
bo’ladi. 
5–misol. davlat bilan sarmoyador o’rtasidagi o’zaro munosabatlar 
ifodalanadi. Sarmoyadorda harakatlarning ikkita varianti mavjud – mamlakatda 
investitsiyani amalga oshirish yoki oshirmaslik. Davlat esa investitsiyalardan 
olinadigan daromadlarga yuqori soliq belgilashi yoki soliqni umuman bekor qilishi 
mumkin: 

---

25 
Davlat 
Sarmoyador 
Investitsiya kiritmaslik 
Investitsiya kiritish 
Soliq joriy etish 
0; 1 
3; 0
Joriy etmaslik 
1; 2 [St
2
] 
2; 3 [St
1
R]