1
5 – tajriba ishi
Beton qorishmasining qulay joylashuvchanligini (harakatchanligini)
aniqlash. Beton qorishmasining qulay joylashuvchanligini sozlash
Ta’rif. Beton qorishmasi deb, tanlab va sinchiklab aralashtirilgan sement,
to‘ldirgichlar, suv va zarur bo‘lgan hollarda qo‘shimchalar (plastifikatorlar va
qotishni tezlashtiruvchilar) ni qoliplanishi va qotishi boshlangunigacha bo‘lgan
aralashmasiga aytiladi.
Qulay yotqizuvchanlik beton aralashmasining betonlanadigan buyum qolipini
to‘ldirish va undan og‘irlik kuchi ta’siri ostida yoki tashqi mexanik ta’sir natijasida
zichlanish xususiyatini ko‘rsatadi. Beton aralashmasining
bu xossasi harakatchanlik
yoki bikrlik bilan baholanadi.
Beton qorishmasining harakatchanligi deb uni o‘z massasasi ta’siri ostida
yoyilib ketish xususiyatiga aytiladi. Beton aralashmasining
harakatchanlik darajasi
qorishmadan qoliplangan konusning cho‘kish kattaligi (sm hisobida) bilan
baxolanadi.
Asbob-uskunalar:
1. Tarozi.
2. Qorishma
tayyorlvsh uchun idish
3. Standar kesik konus va metall sterjen
4. Chizg‘ich
Ishni bajarish tartibi.
Beton qorishmasining harakatchanligi balandligi 300, ustki asosining diametri
100 va pastkisiniki 200 mm bo‘lgan, kesik konus ko‘rinishidagi
tagsiz metall
qolipidan iborat standart konusda aniqlanadi. Ichi oldindan suv bilan ho‘llangan qolip
nam shimmaydigan tekis gorizontal yuzaga o‘rnatiladi (metal list yoki bir bo‘lak
linoleum) va ustki teshik orqali beton qorishmasining bir xil balandlikdagi uchta
qatlami bilan to‘ldiriladi, har qaysi qatlam diametri 16 va uzunligi 600 mm va uchlari
yumaloqlangan metall sterjenni 25
marta
tiqib zichlanadi. Sterjen tiqilayotgan paytda
qolip asosga bosib turilishi kerak.
Oxirgi
qatlam solingan va zichlangandan keyin
ortiqcha beton
qorishmasi qolip chetlari
bilan baravar qilib kelma vositasida
kesiladi. Qolipni dastasidan qat’iy tik
yo‘nalishda ko‘tarib
olinadi va qoliplangan
beton konus yoniga qo‘yiladi. Qolip
olingandan keyin beton konus o‘z
massasi
ta’sirida cho‘kadi. Konusning cho‘kish
kattaligi chizg‘ich bilan o‘lchanadi