Beton va temir-beton buyumlarini stend usulida ishlab chiqarish

Kob = 24/T
st 
Yukori darajada texnologik jarayonlarni mexanizatsiyalashtirishga intilish zavodda yig’ma 
temir-beton mahsulotini tayyorlash, turarjoy, sanoat qurilish mahsulotlarini ishlab chiqarishda 
beton yangi quyish usullarini maxsus qo’llanmada bajarishga olib keladi. 
Bu qurilmada betonni zichlash, titratish plitasi va shtamplar yordamida mahsulotning 
yukori qismida bajariladi. 
Truba va trubasimon temir-beton konstruksiyalarni quyish quyidagi usullarda olib boriladi. 
Sentrifuga (markazdan kochma) usulida titratib quyish gorizontal va vertikal holatda olib boriladi. 
Quyishning yana aralash usuli ham qo’llaniladi. Bosimli va yukori bosimli trubalarni 
tayyorlash uchun o’zi ni zo’riqtiruvchi sement yordamida quyish usuli mavjud.
Potok-agregat texnologiyasi. Yig‘ma temir-beton ishlab chiqarishning hamma turini 
unifikatsiyalangan namunaviy proletlar (orayopmalar) loyihalanishida joylashtirish zarur. 

---

2 
(uzunligi 144 m va kengligi 18 m). Proletda ikkita quyish posti, o’rta turidagi bug’lash kamerasi, 
armaturani oldindan zo’riqtirish qurilmasi va kamchiliklarni bartaraf etuvchi stend bo’lishi 
mo’ljallanadi. 3x6 m o’lchovli plitalarni tayyorlash darhol qoliplardan ko’chirish bilan bajariladi. 
Qolipni ostki qismi taranglangan armaturani joylangandan keyin moylanadi va buylama qolip 
o’rnatgichga koprik kran bilan ko’chiriladi.
Qolip o’rnatgich yordamida borts uskunalarini joylangandan keyin qolip-vibro 
maydonchaga (15 tonna yuk ko’tarish qobiliyatiga ega bo’lgan) uzatiladi. Betonni joylash beton 
yotqizgich yordamida bajariladi. Sikl davri 15 minut. Beton zichlashtirilgan va bort uskunalari 
olingandan keyin mahsulot qolip ostki qismi bilan bug’lash kameraga joylashtiriladi. 
Tajriba shuni ko’rsatadiki, sifatli mahsulot olish uchun 3x6 m li yopish plitalarini bortli 
qoliplarda tayyorlash maqsadga muvofiqdir. 
Ostki qismda plitalarni bug‘lash yumshoq rejim asosida olib boriladi. Xuddi shu tartibdagi 
sxema bilan 3x12 m o’lchamli plitalarni ishlab chikish tashkil etiladi. Yopish plitalaridan tashkari 
shu texnologik liniyalarda devor panellari, ko’p qavatli binolarda qavatlararo yopish plitalari, 
kolonnalar, rigellar, poydevor balkalari, shuningdek, qator qiya sinchsiz fermalar tayyorlash 
mumkin. 
1. Potok-agregat liniyaning yillik mahsuldorligi (m ): 
R
a
.
p
= (60‧Vr‧I‧U
I
zd‧a)/ t
an
Vr - yillik ish kuchlar soni (kun)
h - kunlik ish soati soni (soat);
U
izd
-mahsulot hajmi (m);
a - bir vaqtning o’zi da qoliplanadigan mahsulotlar soni;
t
an
- qoliplash sikli (min). 
2. Texnologik liniyalar soni (yoki qoliplash postlari): 
Zaruriy liniyalar soni berilgan mahsuldorlik R
3
ni (loyihaga asosan) bir liniyaning yillik 
mahsuldorligi R
a
.
p
ga nisbati aniqlanadi: 
P = Re/Ra-p. 
3. Qoliplar soni: 
Nf = 1,05‧60‧h‧Tob,r/24‧t,n.k1,05‧2,5‧h‧Tob.sr/t,n. 
T
obsr 
- qolipning 1 oborot muddati, kameraning o’rtacha oboroti (issiqlik va namlik bilan ishlov 
berish vaqti-soatda) va mahsulot tayyorlash uchun hamma operatsiyalarni bajarishga zarur 
bo’lgan vaqt bilan birga (soatda);
h - kundalik ish soati soni (soat);
t
n
-qoliplash sikli (min);
1,05 - ta’mirlash uchun ajratilgan koeffitsient. 
4. Issiqlik va namlik bilan ishlov berish kameralar soni: 
Nk = 60‧ h‧ Kob/24‧ tan‧ m
h - kunlik ish soati soni (soat);
ta
n 
- qoliplash sikli (min);
m - kameradagi kameralar soni;
K
ob 
- kameraning 1 oborot muddati (soat). (ikki smenali-16 soat, uch smenali-23 soat) INIB (issiq-
namlik ishlov berish) vaqticha. 
5. INIB kamerasining to’ldirish koeffitsienti: 
Kzag = (P‧U
I
zd)/U k 
n - texnologik liniyalar soni yoki qoliplash postlari;

---

3 
U
izd 
- mahsulot hajmi (m);
Vk - kameraning foydali sig‘imi (m). 
2 ta birinchi postda mahsulotni qolipdan ko’chirish, uchinchida-tozalash va qolipni 
moylash bajariladi. 
Qolipga eshik yoki deraza kesakisi va ko’ndiriladigan detallar joylashtiriladi. 4-postda 
faktura yotqizgich yordamida 3 lentali ta’minlovchi yordamida betonning faktura qatlami 
joylanadilar. 
Ba’zi bir panellar uchun qolipga qorishmadan oldin pardozlovchi keramika plitkalari 
joylashtiriladi. So’ngra qolip 5-postga o’tkaziladi, u erda armatura o’rnatiladi. Osma beton 
yotqizgich yordamida betonlash keyingi postda bajariladi. Qolipga beton qorishma quyish titratish 
bilan bir vaqtda olib boriladi, So’ngra qolip-vagonetkani keyingi postga suvoq qatlami yotqizish 
uchun o’tkaziladi. 
Qorishma yotqizgich panelning yuzasini zichlash va silliklash uchun valik bilan 
jihozlangan bo’ladi. Panellarni bug’lash to’xtovsiz harakatdagi tonnel kameralarda olib boriladi. 
Har bir paketda 3-4 qolip bo’lgan paketlarda amalga oshirish maqsadga muovfiqdir.