Big datada olap tizimlarini qo‘llashning amaliy ahamiyati

www.scientificprogress.uz
 
Page 164
(masalan, ERP yoki CRM tizimlari) yoki tashqi kiritish orqali olishi kerak. OLAP 
tizimining foydalanuvchisi o'z so'roviga muvofiq tuzilgan shaklda kerakli 
ma'lumotlarni oladi. Belgilangan protsedura asosida siz OLAP tizimining tuzilishini 
tasavvur qilishingiz mumkin. Umuman olganda, OLAP tizimining tuzilishi quyidagi 
elementlardan iborat: 

Ma’lumotlar bazasi . Ma'lumotlar bazasi OLAP tizimining ishlashi uchun 
ma'lumot manbai hisoblanadi. Ma'lumotlar bazasi turi OLAP tizimining turiga va 
OLAP serverining algoritmlariga bog'liq. Qoida tariqasida relyatsion ma'lumotlar 
bazalari, ko'p o'lchovli ma'lumotlar bazalari, ma'lumotlar omborlari va boshqalar 
qo'llaniladi. 

OLAP serveri. U ko'p o'lchovli ma'lumotlar strukturasini va ma'lumotlar bazasi va 
OLAP tizimi foydalanuvchilari o'rtasidagi munosabatlarni boshqarishni ta'minlaydi. 

Moslashtirilgan ilovalar. OLAP tizimi strukturasining ushbu elementi 
foydalanuvchi so'rovlarini boshqaradi va ma'lumotlar bazasiga kirish natijalarini 
(hisobotlar, grafiklar, jadvallar va boshqalar) yaratadi. 
Ma'lumotlarni tashkil qilish, qayta ishlash va saqlash usuliga qarab, OLAP 
tizimlari foydalanuvchilarning mahalliy kompyuterlarida yoki ajratilgan serverlar 
yordamida amalga oshirilishi mumkin. Ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlashning 
uchta asosiy usuli mavjud: 
Mahalliy 
darajada. 
Ma'lumotlar 
foydalanuvchilarning 
kompyuterlarida 
joylashtirilgan. Ma'lumotlarni qayta ishlash, tahlil qilish va boshqarish mahalliy ish 
joylarida amalga oshiriladi. OLAP tizimining ushbu tuzilmasi ma'lumotlarni qayta 
ishlash tezligi, ma'lumotlar xavfsizligi va ko'p o'lchovli tahlildan cheklangan 
foydalanish bilan bog'liq sezilarli kamchiliklarga ega. 
Relyatsion ma'lumotlar bazalari. Ushbu ma'lumotlar bazalari OLAP tizimi 
CRM tizimi yoki ERP tizimi bilan birgalikda ishlaganda ishlatiladi. Ma'lumotlar ushbu 
tizimlarning serverida relyatsion ma'lumotlar bazalari yoki ma'lumotlar omborlari 
ko'rinishida saqlanadi. OLAP server zarur ko'p o'lchovli tuzilmalarni shakllantirish va 
tahlil qilish uchun ushbu ma'lumotlar bazalariga kiradi.