Bilimlendiriw ministrligi

2. 2. Islep shıǵarıw iskerligi usılların analiz qılıwdıń islep shıǵarıw funktsiyası.

Bul funktsiya hár qanday unamsız bolmaǵan intensivlikti dawam ettiriwi múmkin bolǵan tiykarǵı processler (islep shıǵarıw iskerligi usılları ) dıń belgili sanı (r) ámeldegi bolǵanda, óndiristiń kirisiw-shıǵıw funktsiyasın ulıwmalastıradı. Ol " optimallastırıw mashqalasi" formasına iye:

Bul jerde xk_j y_j tiykarǵı processtiń birlik intensivligidegi shıǵıw, intensivlik dárejesi, j usılınıń birligi intensivliginde talap etiletuǵın k turinıń qárejetler muǵdarı. (5) den kórinip turıptı, olda, eger birlik intensivliginde islep shıǵarılǵan ónim hám birlik intensivligine talap etiletuǵın qárejetler belgili bolsa, ol halda saylanǵan intensivlikda hár bir tiykarǵı process ushın ónim hám qárejetlerdi qosıp, jámi ónim hám ulıwma qárejetler anıqlanadı. Sonı este tutingki, berilgen teńsizlik sheklengen sharayatta f funktsiyasın (5) maksimal dárejege etkazish mashqalası islep shıǵarıw iskerligin analiz qılıw ushın model bolıp tabıladı (sheklengen derekler menen ónimdi maksimal dárejede asırıw ).

2. 6. Sızıqlı islep shıǵarıw funktsiyası (dereklerdi almastırıw funktsiyası )
Ol óndiristiń qárejetlerge tuwrıdan-tuwrı baylanıslılıǵı bolsa isletiledi:
Islep shıǵarıw birligin islep shıǵarıw ushın k -ne túrdegi qárejetler norması qay jerde (shegaralıq fizikalıq ónim ónimi).

Bul jerde keltirilgen islep shıǵarıw funktsiyaları arasında eń keń tarqalǵanı CES funktsiyası.

Islep shıǵarıw procesi jáne onıń túrli kórsetkishlerin, sonıń menen birge, juwmaqlawshı ónimlerdi analiz qılıw, (ústki qatarlarda ózgeriwshilerdiń belgilengen bahaları kórsetilgen), qosımsha qárejetler muǵdarınan paydalanǵan halda alınǵan qosımsha paydanıń ma`nisi kórsetilgen, orta ónimler haqqında túsinikler qollanıladı.

K -ne túrdegi qárejetlerdiń ortasha ónimi basqa túrdegi qárejetlerdiń belgilengen dárejesi menen k -ne túrdegi qárejetler birligine islep shıǵarıw kólemi esaplanadı :

Biz ekinshi túrdegi qárejetlerdi belgili dárejede ornatamız hám ush funktsiyanıń grafigini salıstırıwlaymız:

Funktsiya grafigi ush zárúrli noqatqa iye bolsın (1-suwretde kórsetilgen sıyaqlı ):- kirisiw noqatı,- nurnıń kelip shıǵıwı menen baylanıs qılıw noqatı,- maksimal noqat. Bul pikirler óndiristiń úsh basqıshına tuwrı keledi. Birinshi basqısh segmentke tuwrı keledi hám marjinal ónimdiń ortasha kórsetkishten ústinligi menen xarakterlenedi: Sol sebepli bul basqıshda qosımsha qárejetlerdi ámelge asırıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı. Ekinshi basqısh segmentke tuwrı keledi hám ortasha ónimdiń marjinaldan ústinligi menen xarakterlenedi: (qosımsha qárejetler usınıs etilmeydi). Úshinshi basqıshda hám qosımsha qárejetler teris tásirge alıp keledi. Bul qárejetlerdiń maqul túsetuǵın muǵdarı ekenligi hám olardıń keyingi asıwı negizsiz ekenligi menen baylanıslı.. 1 Modellestiriw qárejetleri hám kárxana (kompaniya ) paydası

Óndiriwshiniń turpayın (individual kárxana yamasa kompaniya ; birlespe yamasa tarawdıń) qáliplestiriwdiń hasası óndiriwshi házirgi bazar sharayatında úlken dáramat alatuǵın mámleketke erisiwge umtılıwı, yaǵnıy.

Jetilisken báseki sharayatında óndiriwshilerdiń maqul túsetuǵın minez-qulqlarınıń ápiwayı modeli tómendegishe: kárxana (firma ) bir ónimdi muǵdarında islep shıǵarsin. yjismoniy birlikler. Eger sol ónimdiń ekzogen túrde belgilenetuǵın baxası hám kompaniya óz ónimin tolıq satqan bolsa, ol jaǵdayda ol jámi dáramat (dáramat ) muǵdarında aladı.

Bul muǵdardaǵı ónimdi jaratıw processinde kompaniya islep shıǵarıw qárejetlerin óz moynına aladı C (y) Bunnan tısqarı, bunı shama qılıw tábiyiy bolıp tabıladı C " (y) \u003 e 0, yaǵnıy. islep shıǵarıw ósiwi menen qárejetler asadı. Kóbinese buǵan ishoniladi C " " (y) \u003 e 0. Bul sonı ańlatadıki, óndiristiń hár bir qosımsha birligi óndiristiń qosımsha (marjinal) qárejetleri islep shıǵarıw kólemi asqanı sayin artadı. Bul shama aqılǵa say islengen óndiriste kishi kólemge iye bolǵan eń jaqsı qozaqlar hám joqarı maman jumısshılardı isletiw múmkin, sebebi olar islep shıǵarıw kólemi ósińkinde endi kompaniyanıń ixtiyorida bolmaydı. Islep shıǵarıw qárejetleri tómendegi strukturalıq bólimlerden ibarat :
1) materiallıq qárejetler C m, bul sheki onim, materiallar, yarım tayın ónimler hám basqalardıń baxasın óz ishine aladı.
Jalpı dáramat hám materiallıq qárejetler ortasındaǵı parq dep ataladı qosılǵan baha (salıstırǵanda taza ónimler):
2) miynet qárejetleri C L ;
Kárxananıń dáramatları hám qárejet sızıqları
3) mashina hám úskenelerdi isletiw, remontlaw, amortizatsiya, kapital xızmetlerdi tólew menen baylanıslı qárejetler C k ;
4) qosımsha qárejetler C r islep shıǵarıwdı keńeytiw, jańa ımaratlar, kirisiw jollıq, baylanıs liniyalari hám basqalar qurıw menen baylanıslı.
Ulıwma islep shıǵarıw qárejetleri:
Joqarıda aytıp ótilgeni sıyaqlı,biraq, bul ónimge baylanıslılıq ( de) ushın hár túrlı túrleri Qárejetler hár túrlı. Házir, bar:
a) belgilengen qárejetler C 0 den derlik ǵárezsiz bolmaǵan y, sonday-aq basqarıw xızmetkerlerdiń mıynet haqın tólew, ımaratlar hám ımaratlardı kireyge beriw hám olarǵa xizmet kórsetiw, amortizatsiya, kredit boyınsha procentler, baylanıs xızmetlerin hám t.b.;
b) islep shıǵarıw (sızıqlı ) qárejetler kólemine proporcional C 1, buǵan tómendegiler kiredi materiallıq qárejetler C m, islep shıǵarıw xızmetkerlerine mıynet haqı (bólim C L), ámeldegi úskeneler hám texnikalerdi saqlaw qárejetleri (bólim C k) hám t.b. :
v) artıqsha proporsional (sızıqlı bolmaǵan ) qárejetler Menen 2, jańa mashina hám texnologiyalardı satıp alıwdı óz ishine aladı (yaǵnıy, bul túrdegi qárejetler) Menen r), artıqsha mıynet haqı hám basqalar. Bul túrdegi qárejetlerdi matematikalıq xarakteristikalaw ushın ádetde quwat nızamlarına baylanıslılıq qollanıladı.
Solay etip, ulıwma qárejetlerdi ańlatıw ushın siz modelden paydalanıwıńız múmkin

(Itibar beriń, shártler C " (y) > 0, C " " (y) \u003 e 0 bul funktsiya ushın atqarıldı.)

Jumıs orınlarındı izlew hám jumısqa jaylastırıw ushın “Birden-bir milliy miynet sisteması” keńseleraro programmalıq támiynat quralı (my. miynet. uz) engizilip, ol jaǵdayda usı jıldıń basınan berli 385 mıń kárxanalar qamtıp alındı, 3, 5 millionnan artıq jumısshılarǵa elektron miynet dáptershalari yuritila baslandı.

Keltirip ótilgen barlıq ilajlar Ózbekstan Respublikası Prezidenti hám Húkimetiniń qararları menen tastıyıqlanǵan hám de ámeliy ilajlar rejesine kiritilgen.

Bántlikti, sonday-aq, rásmiy bántlikti keńeytiw, sonıń menen birge, xalıq dáramatların asırıw ushın qosımsha sharayatlardı jaratıw maqsetinde, 2020 -2021-jıllar ushın ámeliy ilajlar jobası tómendegilerdi názerde tutadı :

a) 2020 -jıl juwmaǵına shekem:

xalıqtıń jarlı qatlamları menen islewdiń ámeldegi formasından Jáhán banki hám BMT Rawajlanıw Programması menen birge Ózbekstan Respublikasınıń Turaqlı rawajlanıw maqsetleri menen tıǵız baylanıslılikdagi uzaq múddetli jarlılıqtı kemeytiw Strategiyasın islep shıǵıw tiykarında jarlılıqtı kemeytiwge qaratılǵan strategiyalıq hám programmalıq ilajlardı ámelge asırıwǵa ótiw. Bunda, 4 kriterya (tolıq, salıstırmalı, materiallıq deprivatsiya hám jarlılıqtıń kóp ólshemli indeksi) den paydalanıw arqalı Taslaq rayonında sınaq jol menende jarlılıqtı bahalaw stilistikasin ámeliyatda qóllaw ;

Sirdarya wálayatındaǵı sınaq joybarı, sonıń menen birge, xalıqtıń social qorǵawǵa mútáj qatlamın qollap-quwatlaw boyınsha tájiriybe tiykarında, ásirese, pandemiya sharayatında, social qorǵaw reyestrni engiziw;

xalıq aralıq ekspertler menen birge jasaw minimumı hám tutınıw sebetshasini esaplaw hám de qóllaw ushın normativ bazanı islep shıǵıw ;

Ózbekstanda jarlılıqtıń ayriqsha tárepleri hám faktorların úyreniw, sonıń menen birge, jarlılıqtı kemeytiw salasında analitik hám stilistik materiallar tayarlaw ushın Ekonomikalıq tarraqiyot hám jarlılıqtı kemeytiw ministrligi qasında oray shólkemlestiriw;

2020 -jıl aqırına shekem bazalıq esaplaw muǵdarınıń 50 procent kólemindegi bir retlik tólew (házirgi waqıtta bul muǵdar hár ayda tolıqnadı ) arqalı ózin ózi bánt qılıw iskerlik túrlerin keńeytiw, sonday-aq, turaq-jay qurıw hám de fizikalıq shaxslarǵa tiyisli kvartiralarni remontlawdı kirgiziw;xalıq aralıq finans institutları hám de xalıq aralıq finans shólkemleriniń kreditleri esabına joybarlardı ámelge asırıwda jergilikli jalawshılar múmkinshiliklerinen paydalanıwdı keńeytiw;ilmiy tájriybesiz shet el jumısshı kúshinen paydalanıwdı sheklew;rayon yamasa qala sektor basshısınıń usınısı tiykarında jumıs menen támiyinlewge kómeklesiw fondı qarjları esabınan jumıssızlarǵa ajıratılǵan mikrokreditlar muǵdarın 2, 5 teńdeyge asırıw (bazalıq esaplaw muǵdarınıń 100 den 250 teńdeyine shekem);

isbilermenlik iskerligin ámelge asırıwdı baslaw ushın jumıssızlarǵa mámleket diziminen ótkennen keyin dáslepki 3 ayda transport hám ijara ǵárejetlerin orawǵa subsidiyalar ajıratıw ; máhellelerde xalıqtı, ásirese, jaslar hám hayal-qızlardıń tiykarǵı kásip-ónerge oqıtıw punktlerin shólkemlestiriw, bántlikke kómeklesiw fondı qarjları esabınan tálim alıw;150 mıń qaytıp kelgen miynet emigrantların miynet shólkemleri arqalı jámiyetlik jumıslarına tartıw, sonday-aq, paydalanilmayotgan awıl xojalıǵı jerlerin ózlestiriw esabına jumıs menen támiyinlew.

b) 2021-jılda ámelge asırıw ushın usınıs etilgen ilajlar :

jarlılıq dárejesi joqarı bolǵan aymaqlarda mámleket úlesi bolǵan respublika mámleket shólkemleri hám kárxanaların biriktiriw, sonıń menen birge, awıl xalqı mamanlıǵın asırıw maqsetinde 3 jıl múddetke grant tiykarında oqıǵan joqarı oqıw orınları pitkeriwshileri hám de mámleket basqarıwı akademiyası studentlerin bul jónelisler boyınsha jumısqa jiberiw ámeliyatın engiziw;awıl xojalıǵı kooperativlariga qosıw arqalı tomorqa jer iyelerin qollap-quwatlaw hám xalıq bandligini támiyinlew boyınsha ko'rilayotgan ilajlardı esapqa alǵan halda awıl xojalıǵı salasında strukturalıq reformaların dawam ettiriw;salıq tólewshileri tárepinen salıq minnetlemelerin orınlawdı jeńillestiriwge hám de salıq jugin kemeytiwge jóneltirilgen salıq siyasatın jetilistiriw; ózin ózi jumıs menen bánt etken puqaralardı dizimge alıw hám iskerligin ámelge asırıw rejimin ápiwayılastırıw, sonıń menen birge, qosımsha kredit resurslarini ajıratıw hám salıq minnetlemelerin ápiwayılastırıw arqalı jalǵız tártip degi isbilermenler sanın asırıw, kishi biznes hám isbilermenlikti qollap-quwatlaw ;bántlikti támiyinlew boyınsha basqa ilajlardıń (jańa jumıs orınlarındı jaratıw hám ámeldegi quwatlardan paydalanıwdı asırıw, investitsiya iskerligin bekkemlew, sonday-aq, turaq-jay qurılısı tarawı, biznes ortalıǵın jaqsılaw, kishi biznesti rawajlandırıwdı xoshametlew hám de xalıqtıń ózin ózi jumıs menen bandligini nızamlılastırıw ) háreketler rejesiniń keyingi bólimleri menen baylanıslılıǵın támiyinlew