Binolarning texnik ekspluatatsiyaga xos xususiyatlari
Doimiy muzlovchi tuproqlarda qurilgan binolardan
Download 3.07 Mb. Pdf ko'rish
|
Binolarning texnik ekspluatatsiyaga xos xususiyatlari. Qosimova S.T
|
2.4. Doimiy muzlovchi tuproqlarda qurilgan binolardan
texnik foydalanish Doimiy muzlovchi gruntli hududlarda ishlatiladigan binoiar konstruktiv yechimi va to ‘sin konstruksiyalar uchun qo'llaniladigan materiallariga ko‘ra shartli ravishda quyidagi gurunlarga bo'linadi. 1. 0 ‘zining qurilish industriyasi hususiy ishlab chi qarish bazasiga ega bolgan yoki dengiz, daryo, temiryo ‘1 transport kommunikasiyalariga yaqin joylashgan aholi punktlarida barpo qilinuvchi, uzoq muddatga eksplua- tatsiyaga m o‘ljallangan <',imrboqivligi I — II daraja) g‘ishtdan; yirik blok va panellaidan iborat kapital binolar. 2. Ayrim rayonlarda qurilish uchun mo‘ljallangan, xiz mat mudckti 15 yilgacha bo‘lgan yig‘ma- ajratma binolar. 3. Ishlari doimiy ko'chish (izlanuvchilar, ovchilar ba- liqchilar) bilan bog‘liq bolgan kichik guruh odamlar uchun ko£chma binolar. Bunday hajmiy blok- konteyner- lar yoki konteynerlarda tashish uchun yig‘iluvchan ko‘ ri nishda tayyorlanadi. Binolardan doimiy muzlash sharoitida texnik foyda- lanishda quyidagi taiabiarga rioya qilishni ko‘zda tutish kerak. — bino qurilgaridan keyin uning asosiga asos grunti- ning muzlash hoiatining o'zgarishi keltirib chiqaradigan deformatsiyalar (birinchi davr mobaynida yuz beradi); — yuklanish ta’siri keltirib chiqaruvchi me’yoriy cho‘- kish deformatsiyalari to‘xtaganidan keying! ishlatilish dav- rida sovituvchi qurilrnalaming yaxshi, h?mda ulaming me’ yoriy ishlanishini ta ’minlash; — binoning poydevori asosi-Ja kcrakli temperatura re- jimini yaratish uchun foydalanish jarayonida quyidagi sha- roitlaiga rioya qilish; — bino qunlishida chuquriik bo‘yicha /max egri chizig‘i hoiatining baiqaroriigi; — foydalanish jarayonining butun davrida asosdagi kerakli /o kafolatlovchi hisobiy choralami ta’minlash. Faqatgina timx va /oV qiymatlarini birga yo‘l qo‘yiluvchi qiymatlar chega- rasida tutib turishgina binoni yaxshi holatda saqlanishini kafolatlashi mumkin. Murakkab grunt — muzlash sharoitlarida kapital bino va inshootlami barpo etish grunt holatini doimiy tempe- raturaviy nazoratda ushlash bilan bog'liq. Ko'pincha grunt laming loyihaviy holatining buzilish sababi binolardan tex- nik foydalanish qoidalariga rioya qilmaslik sababli sodir boladi. Shu sababdan asosning temperatura rejimini doimiy nazorat qilishni ekspluatatsiyaning butun yiii davomida amalga oshirish, asosning temperaturasini o'lchashni esa oyiga kamida 3 marta amalga oshirish kerak. Bir martadan oichangan davriy o‘lchovlar, muzlash holati saqlanib barpo etilgan bino asosining maksimal temperaturasi qiymati asosida bundan keyingi foydalanish davridagi temperatura rejimini bashorat qilish mumkin. Temperatura oichamlari bilan bir vaqtda binoni ko‘z bilan ham ko‘rikdan oetkazish (bir oyda kamida bir marta) kerak. Zarur bo‘lganida binoning cho‘kishi bir oyda bir- ikki marta kuzatiladi va ulaming qiymati o'lchanadi. XOTIMA Bino va inshootiardan .< ydalanish^ л1аща texnik xizmat ko‘isatish bo'yicha raasalalami o‘z ichiga olgan ushbu risola o ‘z intihosini topdi. Mualliflar guruhi o‘z oldiga qo'ygan vazifalami to la hal qildi deyishdan yiroq. Zero bu sohada hai qilinmagan masalalar, yechilmagan muammolar ta- laygma. Bino va inshootlaiga xizmat ko‘isatishni bozor iqti- sodiyoti qonimiyatlariga amal qilingan holda bajarish, za- monaviy usul va qoidalami qo‘llash, iste’molchilarga yuqori darajada qulayliklar yaratish, bino va inshoorkrniijg xizmat muddatini oshirish, ulami hozirgi zamon talabiga javob beradigan darajaga yetkazishda fan va texnikaning eng yangi yechimlarini topish va amaliyotga joriy etish kabi vazifa lami bajarish lozim. Bino va inshootlarga texnik xizmat ko‘rsatish aholi- ning ijtimoiy-madaniy mmmmolarini yechishcLigi o‘zinirsg muhim o ‘mi bilan ajralib turadi. Binobarin, kundalik hayotimizning asosiy qismi bo ‘lgan, ya’ni yashash sharoiti, mehnat faoliyati olib borishda bino va inshoot- larining bir me’yorda benuqson bo‘lishiga erishish barcha muvaffaqiyatlaming garovidir. Shu nuqtai nazanlan qara- ganda mazkur qo‘llanmaning eng asosiy maqsadi, talaba- lami shu sohaga bo‘lgan qiziqishlarim oshirish, ularda bino va inshootiardan foydalanish va texnik xizmat ko‘rsatish bo'yicha malaka hosil qilish va umuman soha uchun bilim- don, yuqori drajali mutaxassislar yetkazib berishdir. Mazkur qo‘llanma shu sohada qilingan dastlabki qadamlardan biridir. Mualliflar guruhi o‘z oldiga qator ishlami, jumladan, uni turli-tuman yangiliklar bilan bo- yitish, qator muammolar yechimini berish, shakl va maz- mun jihatidan kengaytirish kabi vazifalami qo‘yadi. Muhtaram o‘quvchi! Sizlaming qo‘llanma haqida be- radigan xoh tanqidiy, xoh tavsiyaviy bolgan fikr va mulohazalaringiz biz uchun juda qimmarli va ulami min- natdorchilik bilan qabul qilamiz. Kelgusi rejalarimizda ular- dan foydalanamiz. |
