Biologiya attestatsiya=6

Biologiya ATTESTATSIYA=6

1.Diploid navli karam (2n=18) o’simligiurug’chisida arxeosporaning meyoz bo’linishini AnafazaI bosqichida mutatsiya tufayli 2 chiva 6 chi juft gomologik xromosomalar tarqalmay bir qutbga o’tib qolgan va shu qutbdan yirik hujayra rivojlangan. Undagi markaziy hujayra normal spermiy bilan urug’lansa, hosil bo’lgan endosperm hujayrasidagi xromosomalar sonini aniqlang.

A.31 B.23 C.31 yoki 23 D.20 yoki 16

2. Drozofilada ovogenez jarayonida kuzatiladigan hodisalar qaysi javobda to‘g‘ri berilgan?

1) ko'payish davrida reduplikatsiya sodir bo’ladi; 2) o‘sish davrida xromosomalar soni ikki marta ortadi; 3) shakllanish davrida hujayralarning 50% i Y xromosomaga ega; 4) o‘sish davrida hujayralarda translyatsiya kuzatilmaydi; 5) hujayralarning barchasi X xromosomaga ega bo‘ladi; 6) ko‘payish davrida diploid hujayralar hosil bo‘ladi

A) 1, 5 В) 1, 2 С) 2, 4 D) 3 ,6

3. Organizmlarning ko‘payish va rivojlanish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lgan to‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang.

1) qirg‘ovulning tuxumdan chiqqan bolasining ko‘zi yumuq, tanasi siyrak par bilan qoplangan bo‘ladi; 2) uy pashshasi tuxumidan boshi va oyog‘i bo‘lmaydigan lichinka chiqadi; 3) nam tuproqda odam askaridasi tuxumida lichinkalar rivojlanadi; 4) suv shillig‘i germafrodit ekanligi bilan oq planariyadan farq qiladi 5) qum bo‘g‘ma iloni tirik tug‘ishi bilan kaltakesakdan farq qiladi; 6) tulkilar va tyulenlartug‘ilgan bolasining ko‘zi yumuq bo‘ladi

A) 2, 3, 5 В) 1, 4, 6 C) 2, 4, 5 D) 1, 3 ,5

4. Ontogenetik o‘zgaruvchanlikni aniqlang.

1) bug‘doy tetraploid navining mavjudligi; 2) kapalak qurtida 5 juft soxta oyoqlarining yo‘qolishi; 3) tabiatda qayin

odimchisining qoramtir ranglilarining paydo bo‘lishi; 4) itbaliqda tashqi jabraning ichki jabra bilan almashinishi

A) 2, 4 B) 1,4С) 1, 3 D) 2 ,3

5. Baqachanoqning yomg‘ir chuvalchangi dan farqli belgilarini aniqlang.

1) tanasini mantiya teri o‘rab turadi; 2) tanasida nerv tugunlari mavjud; 3) tuxumidan lichinka rivojlanadi; 4) qon

faqat tomirlar ichida oqadi; 5) maxsus sezgi organlari rivojlanmagan; 6) germafrodit hayvon

A) 3, 4 В) 1 , 5 С) 1, 3 D) 2, 6

6. Lansetnik (a) va, dengiz tulkisi (b) ga xos bo‘lgan xususiyatlarni belgilang.

1 ) ayirish sistemasi bir juft tasmasimon buyrakdan iborat;2) eshitish organi ichki quloqdan iborat; 3) nerv sistemasi tana bo‘ylab ketgan nerv nayidan iborat; 4) yuragi ikki kamerali; 5) muskullari ikki yon tomonida tana bo‘ylab uzun tasma shaklida joylashgan; 6) ko‘krak umurtqalari, qovurgca,lar va to‘sh suyagi ko‘krak qafasini hosil qiladi

A) a- 1,2; b - 3 ,4 B) a - 3, 5; b - 1, 4 С) a - 1, 5; b - 2, 6 D) a - 1, 3; b – 6

7. Qaysi javobda odam organizmi kichik qon aylanish doirasida qon harakati to‘g‘ri berilgan?

1) chap bo Imacha; 2) o‘pka kapillarlari; 3) o‘pka venalari; 4) o‘pka arteriyasi; 5) o‘ng qorincha; 6) o‘ng bo‘lmacha; 7) chap qorincha

A) 7, 3, 2 , 4, 5 B) 5, 4, 2, 3, 1 C) 5, 4, 2, 3, 6 D) 5, 3,2, 4,1

8. Sog‘ ota-onadan gemofiliya bilan kasallangan, Shershevskiy-Terner sindromli tug‘ilgan bemorning irsiyatiga mos keluvchi javoblarni ko‘rsating.

1) bemorda gemofiliyani yuzaga chiqaruvchi gen o‘z juftiga ega emas; 2) gemofiliyani belgilovchi h genini bemor onasidan olgan; 3) bemor gemofiliyani belgilovchi h genini otasidan olgan; 4) somatik hujayrasida 45 ta autosoma xromosoma bor

A) 3, 4 B) 1, 3 С) 1, 2 D) 2, 4

9. Lizosoma uchun xos xususiyatlarni aniqlang.

1 ) dissimilyatsiyada ishtirok etadi; 2) ikki qavat membranaga ega; 3) monosaxaridlardan polisaxaridlar hosil qilishda ishtirok etadi; 4) oqsillardan aminokislotalar hosil bo‘lishida qatnashadi; 5) RNK dan nukleotidlar hosil qiladi; 6) Golji apparatidan shakllanadi

A) 4, 6 B) 3, 5 C) 2, 4, 6 D) 1, 2, 5

10. Suttikandoshchalar oilachasiga mansub o‘simliklardan nechta turkum keltirilgan?

1) kakra; 2) qora jusan; 3) andiz; 4) qoqio‘t; 5) maxsar; б) karrak; 7) topinambur. 8) bo‘yimodaron.

A) 6 ta B) 5 ta C) 3 ta D) 4 ta

11.Gen (a) va xromosoma (b) mutatsiyalari va ularningsabablari o‘rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

1) DNK tarkibida ikkita nukleotidning yo‘qolishi; 2) nogomologik xromosomalarning o‘zaro qisrn almashinuvi;

3) transkripsiya jarayonida bir nukleotidning boshqasiga almashinishi; 4) kodondagi ayrim nukleotidlarning o‘rin

almashinishi; 5) xromosoma gaploid to‘plamining karrali ortishi

A) a - 2; b - 1, 3 B) a -2 ; b -3 , 5С) a - 1, 3; b – 2 D) a - 3, 4; b - 1, 5

12. Arxegoniyga ega ikki uyli o'simliklarni ko’rsating.

1) dala qirqbo‘g‘imi gametofiti; 2) oddiy qarag‘ay; 3) archa; 4) funariya; 5) zuhrasoch gametofiti; 6) terak; 7) turkiston ismalog‘i; 8) gazanda; 9) sershox qirqbo‘g‘im gametofiti; 10) tol

A) 2, 5, 8 B) 2, 4, 5 C) 3, 7, 10 D) 2, 3, 9

13. Baobabning sekvoyadendrondan farqini aniqlang.

1) gulli o‘simlik; 2) urug‘kurtakdan urug‘ hosil qiladi; 3) urug‘idan ko‘payadi; 4) o‘tkazuvchi sistemaga ega; 5) urug‘langan tuxum hujayradan murtak hosil qiladi; 6) chang donalari hosil qiladi; 7) urug‘lanishdan so‘ng tugunchadan meva hosil qiladi.

A) 5, 6 В) 3 ,7С) 2, 4 D) 1, 7

14. Echkemarning qon aylanish sistemasiga xos bo‘lgan xususiyatni belgilang.

A)katta qon aylanish doirasi kislorodga boy o‘pka arteriyasidan boshlanadi

B)yuragi ikki kamerali bo’lib, yurak bo‘lmachasi va qorinchasidan iborat

C)kichik qon aylanish doirasi o‘pka arteriyasi orqali chap bo’lmachalarda tugaydi

D)katt,a va kichik qon aylanish doirasi yurak qorinchasidan boshlanadi

15. Tut ipak qurtining xromosomalar soni drozofila diploid xromosoma to‘plamidan 7 marta ko‘p. Drozofila pashshasi tuxurn hujayrasi (a) va tut ipak qurti spermatozoidlaridagi (b) xromosomalar sonini aniqlang.

A)a - 3 autosoma va 1 X - xromosoma yoki 1 Y- xromosoma; b - 27 autosoma va I X - xromosoma

B)a - 3 autosoma va 1 X - xromosoma yoki Y- xromosoma; b- 27 autosoma va 1 Y- xromosoma yoki 1 X - xromosoma

C)a - 3 autosoma va 1 X - xromosoma; b - 27 autosoma yoki I X - xromosoma

D)a - 3 autosoma va 1 X - xromosoma; b - 27 autosoma va 1Y~ xromosoma yoki I X – xromosoma

16. Begemot jinsiy hujayralarining rivojlanishiga mos keluvchi xususiyatlarni ko‘rsating.

1) birlamchi jinsiy hujayralar avval meyoz, so‘ngra mitoz bo‘linishi kuzatiladi; 2) mitoz usulda bo‘lingan hujayra xpomosomalari gaploid to‘plamda boladi; 3) birlamchi jinsiy hujayralar avval mitoz, so‘ngra meyoz bo‘linishi kuzatiladi; 4) meyoz II bo‘linishdan so‘ng yana bo‘linish kuzatiladi; 5) mitoz bo‘lingan hujayra xromosomalari diploid to‘plamda bo‘ladi; 6) meyoz II bo‘linishdan so‘ng boshqa bo‘linishkuzatilmaydi

A) 1, 2, 4 B) 3, 5, 6 C) 2, 3, 6 D) 1, 4, 5

17. Dominant belgilarni ajrating.

1) polidaktiliya; 2) no‘xat donining yashil rangi; 3) sochning erta to‘kilishi; 4) odam sochining to‘g‘ri bo‘lishi; 5) daltonizm

holati; 6) sichqon yungining qora rangi; 7) drozofila qanotining kalta bo‘lishi; 8) no‘xat poyasining uzun bo‘lishi

A) 1, 4, 7 В) 1, 3, 8 С) 1, 2, 6 D) 1, 5, 7

18. Odamda karlik (a), ko‘kko‘zlik (в) beshbarmoqlilik (c) retsessiv gen ta ’sirida yuzaga chiqib, har xil xromosomalarda joylashgan. Kar, ko‘kko‘z va oltibarmoqli erkak beshbarmoqli, jigarrang ko‘zli, sog‘lom ayolga uylandi. Bu nikohdan tug‘ilgan birinchi farzand kar, jigarrang ko‘zli, oltibarmoqli, ikkinchi farzand normal eshitadigan ko‘kko‘z oltibarmoqli, uchinchi farzandi beshbarmoqli, jigarrang ko‘zli

normal eshitadigan tug‘ildi. Ota - ona (a) va uchinchi (b) farzandning genotipini aniqlang.

A)1 - ♂ ааввСс x ♀ АаВвсс; 2 – ааввссB) 1 - ♂ааввСсx ♀АаВвсс; 2 - АаввСс

C)1 - ♂ааввСсх ♀ АаВвсс; 2 - AаВвссD) 1 - ♂ ааввСсх ♀ АаВвсс; 2 – ааВвСс

19. Loladoshlar oilasiga. kiradigan o‘simliklarning mevasiga mos keladigan to‘g‘ri fikrni aniqlang.

A)Ko’sak meva, kocp urug‘1i, chatnamaydi. B) Urug‘lari mevapallaga birikib turadigan, dukkak meva.

C)Ko’p urug‘li ho‘l yoki quruq meva. D)Rezavor meva yoki bitta meva bargdan hosil bo‘lgan Ko’sak meva.

20. Endoplazmatik to‘rga xos bo4gan xususiyatlarni aniqlang.

1) murakkab membranalar tizimidan iborat; 2) asosiy vazifasi ATF ni sintez qilish; 3) uglevod va lipidlarni sintez qiladi; 4) anorganik moddalardan birlamchi uglevodlarni hosil qiladi; 5) hujayraning mexanik ta ’sirlarga nisbatan mustahkamligini ta ’minlaydi; 6) hujayraning umumiy ichki aylanma tizimi bo‘lib, uning kanallari orqali moddalar tashiladi

A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 5 С) 1, 2, 6 D) 1, 3, 6

21. Organizrrilarning jinsiy ko'payishi haqidagi misollarni aniqlang.

1) gidraning kurtaklanishi; 2) baliqlarning uvildiriq tashlashi; 3) oddiy amyobaning binar bo‘linishi; 4) yomg‘ir chuvalchangining regeneratsiyasi; 5) dafniyalarda partenogenez; 6) kapalakning zigotadan rivojlanishi; 7) olmani kurtak payvand qilish

A) 4, 5, 6 B) 2, 5, 7 C) 2, 5, 6 D) 1, 3, 4

22. 0 ‘simliklar va ularning kelib chiqish markazlari o‘rtasidamuvofiqlikni aniqlang.

a) Markaziy Amerika markazi; b) Janubiy Amerika markazi; c) Janubiy G‘arbiy Osiyo markazi; d) Sharqiy Osiyo markazi

1) shakarqamish; 2) karam; 3) makkajo‘xori; 4) ananas; 5) tariq; 6) kartoshka; 7) sabzi; 8) oshqovoq

A)a- 2; b - 6; с - 3; d -5 B)a - 3; b - 4; с - 7; d – 1 C)a - 8; b - 4; с- 7; d – 5 D )a - 2; b - 8; с- 3; d – 5

23. Mushuklarda kaltabarmoqlilik (A) va dumining bo'lmasligi (B)ni belgilovchi genlar birikmagan holda uchraydi. A geni

gomozigota holatda, embrion rivojlanish davrida letallikka, olib keladi. Normal barmoq va normal dum – retsessiv irsiylanadi. Kalta barmoqli va dumsiz digeterozigota mushuklarning o'zaro chatishishi natijasida dunyoga kelgan mushuklarning genotip bo'yicha ajralish nisbatini aniqlang.

A) 1:2:2:4:1:2:1:2:1 B) 4:4:2:2:1:1 C) 2:4:2:2:1:1 D) 1:2:1:2:1:2:1:2

24. Mutatsiyalar turi va ularning sabablari o‘rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

1) genom mutatsiyasi; 2) gen mutatsiyasi.

a) xromosoma strukturasining o‘zgarishi; b) xromosoma sonining kamayishi; c) nukleotidlar ketma-ketligining o‘zgarishi; d) bir nechtanukleotidlar almashinuvi; e) bir nechta nukleotidlarning yo‘qolishi; f) xromosomalar gaploid to‘plamining ortishi

A) 1 - a, f; 2 b, d В) 1 - d, f; 2 - a, сС) 1 - b, f; 2 - d, e D) 1 - b , c; 2 - e, f

25. Qushlar uchun noto‘g‘ri (a)va to‘g‘ri (b) ko'rsatilgan ma’lumotni aniqlang.

1) miqqiy, jo’rchi, qirg’iy va kalxat bir turkumga mansub; 2) bosh miya yarimsharlarida burmalarning bo'lishi ilk paydo bo'lgan aromorfoz; 3) suqsun, churrak va o’rdaklarning dumi asosida dumg'aza bezi bo’ladi; 4) ozuqasi yaxshilansa Zagorsk, Kornuel va Lekgorn kabi zotlarning go’sht berishi massasi ortadi;

A) a- 2,3; b - 1,4 B) a - 2, 4; b - 1, 3 C) a - 1, 3; b - 2 , 4 D) a - 1, 4; b - 2, 3

26. Sachratqi mevasi rangining sariq bo‘lishi to‘q sariq bo‘lishi ustidan chala dominantlik qiladi. Geterozigotalar mevasining rangi oraliq bo‘ladi. Meva rangining yuzaga chiqishi ikkinchi juft dominant I genga bog‘liq. Uning retsessiv alleli ingibitorlik vazifasini bajarib, meva rangining oq bo‘lishiga

olib keladi. Oq mevali o‘simliklarning genotipini aniqlang.

A) IiAa, IIA a B) Iiaa, IIA a C) iiaa, UAa D) IiAa, UAA

27. Odamdagigenommutatsiyalarivakasalliklarnomito’g’rijuftlabko’rsatilganjavobnianiqlang.

a) somatik hujayrada faqat bitta jinsiy xromasomaning bo’lishi - Shereshevskiy-Terner sindromi hisoblanadi; b) erkaklarning somatik hujayrasida jinsiy X -xromasomaning juft holatda bo’lishi - Klaynfelter sindromiga olib keladi; c) somatik hujayrada jinsiy ikkita X-xromasomaning bo’lishi - qandli diabetga olib keladi; d) tuxum hujayradagi 23-autosomaning o’zgarishi - daltonizm hisoblanadi; e) somatik hujayrada 44 ta autosomaxromasomaning bo’lishi - albinizmni keltirib chiqaradi

A) c, d B) b, e C) a, b D) c, e

28. Qalampir mikrosporasida hosil bo‘lgan generativ hujayra bo‘linishida mutatsiya sodir bo‘lib, mitoz bo‘linishining anafaza davrida ikkita nogomologik xromosomalarning mustaqil xromatidalari har xil qutbga tarqalmay, bir qutbga o‘tsa, hosil bo‘lgan spermiylarning har birida (I) va normalvegetativ hujayrada (II) xromosomalar soni nechtadan bo‘ladi?

A) 1-22 va 26; 11-24 B) 1-22 va 20; 11-24 C) 1-46 va 50; 11-48 D) 1-24 va 26; 11-22

29. Tapir (1), to‘ng‘iz (2), suqsun (3) ga xos xususiyatlar to‘g‘ri juftlangan javobni belgilang.

A)1 - tabiiy holda Neotropik biogeografik viloyatda uchraydi; 2 — oshqozoni bo‘lmalarga bo‘linmagan; 3 — jish bola ochadi

B) 1 koerichakning chuvalchangsimon o‘simtasi uzun; 2 — oshqozoni to‘rt bo4mali; 3 — ter bezlari tana harorati doimiyligini saqlaydi

C)1 - ot bilan bir turkumga, mansub; 2 — bo(yni, oyog‘i, dumi kalta; 3 — miya.cha.si po‘stlog(ida burmalar mavjud

D)1 — tabiiy holda Hindomolay biogeografik viloyatda uchraydi; 2 — tuyoqli sutemizuvchilar turkumi vakili; 3 — yurakdan chiqqan aorta chap tomonga. yo’naladi

30. Mitoxondriya (a) va xloroplastlarga (b) xos xususiyatlarni a’niqlang.

1) xlorofillga ega; 2) ichki membranasi kristalar hosil qiladi; 3) kislorod ishtirokisiz ATF sintezlaydi; 4) bo‘linib ko‘payadi;

5) organik modda parchalanishi hisobiga ATF sintezlaydi; 6) uglevod hosil qiladi; 7) tarkibida DNK mavjud; 8) simbioz gipotezasiga ko‘ra anaerob bakteriyalardan kelib chiqqan

A) a - 2, 3, 5; b - 4, 6, 8 B) a - 2, 5, 7; b - 1, 3, 6

C) a - 6, 8; b - 2 , 5 , 7 D) a - 1 ,3 , 4; b - 1, 6, 8

31.Meyozning profaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi; b) xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog1 bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to‘planadi; d) xromosomalar spirallasha boshlidi; e) xromosomalarning gaploid to‘plami

A) e, d B) d,b C) a, b D) b, с

32.Meyozning profaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) gomologik xromosomalar bir-biridan ajraladi; b) xromosomaning xromatidalari sentromera bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to‘planadi;

d) xromosomalar spirallasha boshlidi; e) xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi
A) a, b B) a, c C) d, e, D) b, с

33.Meyozning profaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) gomologik xromosomalar bir-biridan ajraladi; b) xromosomaning xromatidalari sentromera bilan birikkan; c)konyugatsiyalashgan xromosomalar genlari almashinadi; d) xromosomalar kuchli spirallashgan holda bo’ladi; e) xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi

A) b, d B) d, e C) b, c D) a, e

34.Meyozning metafaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi; b) xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog1 bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to‘planadi; d) xromosomalar spirallasha boshlidi; e) xromosomalarning gaploid to‘plami

A) a, b B) d, e C) b, d D) b, с

35.Meyozning metafaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) gomologik xromosomalar bir-biridan ajraladi; b) xromosomaning xromatidalari sentromera bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to‘planadi; d) xromosomalar spirallasha boshlidi;

e) xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi
A) b, a B) a, c C) d, e D) c, b

36.Meyozning anafaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) gomologik xromosomalar bir-biridan ajraladi; b) xromosomaning xromatidalari sentromera bilan birikkan; c) xromosomalarning diploid to‘plami; d) xromosomalar spirallasha boshlidi;

e) xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi
A) b, с B) a, c C) d, e, D) a, b
Tuzuvchi: Qurambayev Mirzobek Ulug'bekovich.