Bir Kuşak Bir Yol Projesi Bağlamında Orta Asya Türk Devletlerini Bekleyen Muhtemel Tehditler

Bir Kuşak Bir Yol Projesi Bağlamında Orta Asya Türk Devletlerini Bekleyen Muhtemel Tehditler
Büyüyen ekonomisiyle küresel ölçekte zirveye ulaşma yolunda kararlı adımlarla ilerleyen Çin Halk Cumhuriyeti, Orta Asya ülkeleri başta olmak üzere dünyadaki pek çok ülkeyi olumlu ya da olumsuz manada etkilemektedir. Soğuk Savaş’ın sona ermesi ve SSCB’nin (CCCP) parçalanmasından sonra Orta Asya’da oluşan otorite boşluğunu kendi lehine doldurmaya çalışan Çin’in, büyük ölçüde bunu başardığı görülmektedir. Çin’in 2013’te dünyaya duyurduğu Bir Kuşak Bir Yol Projesi, temelde eski İpek Yolu’nu canlandırarak, Doğu ve Batı arasındaki entegrasyonu gerçekleştirme amacı taşımaktadır. Projenin sadece ekonomik amaçlı olmadığı uluslararası denklemde aynı zamanda siyasi işbirliği tesis edecek bir nitelik taşıdığı, yürütülen politikalardan anlaşılmaktadır. Projenin deniz ve kara etapları olup tamamlandığında birçok ülkeyi ticari yollarla birbirine bağlayacaktır. Bununla birlikte bu projenin çeşitli şekillerde Çin’in etki alanını genişlettiği de bir gerçektir. Acaba sözü edilen proje Çin’in anlatmaya çalıştığı kadar masum ve kazan kazan anlayışına mı dayalı, yoksa arka planda başka hesaplar da mı var? Mesela proje kapsamında Çin’den kredi alan devletler borç batağına sürüklenirken bu durum Çin’e siyasi ve askeri bir müdahale imkânı verebilir mi? İşte bu çalışmamızda bir bilim adamı titizliğiyle mezkûr projenin Orta Asya Türk Cumhuriyetleri açısından dünü, bu günü ve yarını mercek altına alınarak incelenecek ve olası tehditler üzerine değerlendirmeler yapılacaktır.
Bu çalışma dört ana bölümden oluşacaktır: Birinci bölümde tarihi ipek yolunun önemi ve güzergâhları verilecek, İkinci bölümde Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin ne olduğu, neden gereksinim duyulduğu ile bölgesel ve küresel etkileri tartışılacak, üçüncü bölümde Bir Kuşak Bir Yol Projesinin Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’ne sunduğu fırsatları ve olumsuz etkileri ile daha çok ekonomik yönü ortaya çıkan bu projenin yakın ve uzak gelecekte siyasi, askeri vb. hareketlenmelere dönüşebilme ihtimali ve Türki Cumhuriyetleri’ne etkileri analiz edilecektir.
Anahtar Kelimeler: İpek Yolu, Çin, Orta Asya, Bir Kuşak Bir Yol

Sorumlu Yazar
Ramazan KESERCİ
Doktora Öğrencisi
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı
[e-mail]
Cep Tel: [phone]