Birjada sotiladigan tovarlarga qo’yiladigan talablar

Birjada sotiladigan tovarlarga qo’yiladigan talablar

Shaxriyor Sadiyev

REJA

• 1-Sotiladigan tovarlarga qo’yiladigan talablar
• 2-Tovarning hayotiy davri va bosqichlari

3-Tovarning hayotiy davri mobaynida tovarning sotilishi va foydaning tavsifi

Birja soʻzi lotincha va olmoncha soʻzdan kelib chiqqan boʻlib „xamyon“ni bildiradi. Qadimda birja soʻzi quyidagi 3 xil voqelikni ifodalash uchun qoʻllanilar edi:
'Birja(gollandcha beurs, nem. Burse — hamyon) — bozorni uyushtirishning tashkiliy shakli; tovarlar (tovar birjasi), qimmatbaho qogʻozlar (fond birjasi), valyuta (valyuta birjasi) ulgurji savdosi, tovar boʻlgan ish kuchi oldi-sotdisi (mehnat birjasi) bozori. Aksariyat hollarda yopiq yoki ochiq aksiyadorlik jamiyati shaklida tashkil etiladi. B.ga birja qoʻmitasi rahbarlik qiladi. Uning huzurida kotirovka komissiyasi ish olib boradi. B.da brokerlar, dilerlar, trey^ derlar faoliyat koʻrsatadi. B. va uning shakllari bozor mexanizmining zaruriy infratuzilmasi hisoblanadi.
Tovar B.si ommaviy tovarlar (don, paxta, metall va boshqalar)ni standartlar yoki namunalar boʻyicha sotadi. Ayrim B.lar faqat bir guruh tovarlar savdosi boʻyicha ixtisoslashadi. Kelishuvlar maʼlum muddatlarga tuziladi (aksariyat 6 oy), natijada tomonlar narxlar farqlaridan koʻp narsa yutishi yoki yutkazishi mumkin. B. narxlari haqidagi maʼlumotlar kotirovka shaklida muntazam birja byulletenlarida eʼlon qilib boriladi.

• Sotiladigan tovarlarga qo’yiladigan talablar
• talabning mavjudligi va sotishning qulay sharoitlari;
• xaridorlarning ehtiyojlarini qondirish va o’xshash tovarlarga nisbatan qo’shimcha ijobiy xususiyatlarga ega bo’lish, ya'ni raqobatbardosh bo’lish;
• xavfsizlik, ishonchlilik, sifatlilik;
• reklama, tovar va uni ishlab chiqaruvchilar haqidagi axborot, savdo markasi, marketing tayyorgarligining mavjudligi;
• bozor uchun yangiligi;
• iste'molchiga to’g’ri keladigan narx (narxning pastligi; xaridor tovardan olmoqchi bo’lgan natija; to’lanadigan narx evaziga oladigan sifat darajasi);
• modelning mashhurligi va tovar ishlab chiqaruvchilarning obro’si;
• g’irrom raqobatdan va kelishilmagan takror ishlab chiqarishdan himoyalanganligi;
• savdo (sotish) tarmog’ining mavjudligi, ochiqligi;
• servis xizmat ko’rsatish va kafolatlar, almashtirishning osonligi.