Бизнес ҳуқуқи тушунчаси ва манбалари. Бизнес ҳуқуқий муносабатлари. Бизнес ҳуқуқи субъектлари. Бизнес субъектлар фаолиятини қайта ташкил этиш ва тугатиш

биринчидан, фуқаролик муомаласининг барқарорлиги сақланиб қолади;
иккинчидан, барча ҳуқуқ ва мажбуриятлар мажмуйининг ҳуқуқий ворислиги таъминланади;
учинчидан, шартномавий ва хўжалик алоқалари эркинлиги таъмин этилади;
тўртинчидан, кредиторлар ҳуқуқлари максимал даражада кафолатланади;
бешинчидан, қўшимча солиқ тўлаш зарурати йўқолади;
олтинчидан, вақтинчалик харажатлар қисқаради;
еттинчидан, қайта ташкил этишнинг ўзгартириш шаклини қўллаш самарасининг юқорилиги шундаки, унда ишлаб чиқариш капитали, моддий воситалар, асосий ва айланмали фондлар тўлиқ сақланиб қолади.
Қайта ташкил этишда олдиндан розилик олиш
Қўшиб олиш, қўшиб юбориш ёки ўзгартириш шаклларидаги ихтиёрий қайта ташкил этиш қонунда белгиланганидек, давлат органларининг олдиндан олинган розилиги асосида амалга оширилади. Масалан, бундай розиликни олдиндан товар бозорларида монополистик фаолиятни келтириб чиқарувчи хўжалик субектлари устидан назорат қилувчи монополияга қарши органдан ҳам олиш талаб қилинади. Баъзан юридик шахсни қайта ташкил этишда унинг хоҳиш-иродасидан четга чиқилиши мумкин. Бу тўғридан тўғри қонунда белгиланган ҳолатларда юридик шахсни қайта ташкил этиш ва унинг таркибидан бир ёки бир нечта юридик шахсларни бўлиш ёки ажратиб чиқариш турлари ваколатли давлат органлари ёхуд суд қарори билан мажбурий амалга оширилади. Агар юридик шахс муассис (иштирокчи)лари, улар вакил қилинган орган ёки юридик шахснинг ўз таъсис ҳужжатлари билан қайта ташкил этишга вакил қилган органи юридик шахсни ваколатли давлат органининг қарорида белгиланган муддатда қайта ташкил этмаётган бўлса, суд мазкур давлат органининг даъвоси бўйича юридик шахснинг бошқарувчисини тайинлайди ва унга ушбу юридик шахсни қайта ташкил этишни топширади.
Хўжалик юритувчи субектларни қўшиб юборишга, қўшиб олишга доир ҳаракатларни амалга оширишда ва устав фондидаги (устав капиталидаги) аксияларни (улушларни) олиш бўйича битимлар тузишда шахслар ёки шахслар гуруҳлари бу ҳаракатлар содир этилгунига (битимлар тузилгунига) қадар Давлат хизматлари марказларига:

• 
  ҳаракатларни содир этиш (битимлар тузиш)га олдиндан розилик бериш тўғрисидаги аризани;
  
• 
  жисмоний шахс учун – аризачининг паспортига оид маълумотларни (ҳужжатнинг серияси ва рақами, берилган санаси ва жойи, ҳужжатни берган орган);
  
• 
  аризачи ариза берган кундан олдинги икки йил мобайнида ёхуд агар фаолият икки йилдан камроқ муддатни ташкил эца, фаолият амалга оширилган муддат мобайнида олиб борган фаолият турлари, ишлаб чиқарган ва реализация қилган товар турларининг номлари ҳамда уларнинг ҳажмлари тўғрисидаги маълумотларни;
  
• 
  ўтган икки календар йилга доир молиявий ва статистика ҳисоботини;
  
• 
  шахслар гуруҳининг таркиби тўғрисидаги, бу шахсларнинг ушбу гуруҳга кириш асослари кўрсатилган маълумотларни ва устав фонди (устав капитали)даги аксия (улуш)ларни олиш бўйича кўриб чиқилаётган битимларга тааллуқли бошқа ахборотни тақдим этади.
  

Ўзбекистон Республикасининг қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ Давлат рақобат қўмитаси қуйидагиларга олдиндан розилик беради:

• 
  хўжалик юритувчи субектларнинг бирлашмаларини ташкил этишга;
  
• 
  хўжалик юритувчи субектларни қўшиб юбориш ва қўшиб олишга.
  

Монополияга қарши орган хўжалик юритувчи субектларни қўшиб юбориш ва қўшиб олиш бўйича битимга олдиндан розилик беради.
Агар тегишли битимда иштирок этаётган шахслар активларининг жами баланс қиймати ёки охирги календар йилда товарларни реализация қилишдан олинган жами тушуми энг кам ойлик иш ҳақининг юз минг баравари миқдоридан ортиқ бўлса ёхуд улардан бири товар ёки молия бозорида устун мавқени эгаллаб турган хўжалик юритувчи субект бўлса, хўжалик юритувчи субектларни қўшиб юбориш ва қўшиб олиш бўйича битимлар учун монополияга қарши органнинг олдиндан розилигини олиш зарур.
Хўжалик юритувчи субектларни қўшиб юбориш ва қўшиб олишга олдиндан розилик бериш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Ушбу талаблар хўжалик юритувчи субектларнинг Ўзбекистон Республикаси Президенти ёки Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарорига кўра қўшиб юборилиши ва қўшиб олиниши ҳолларига нисбатан татбиқ этилмайди.