Bobilda ibodatxona kohini sifatida faoliyat yuritayotgan Jamal ismli shaxs

 
Kohinlar davlat hayotida juda katta ro’l o‘ynaganlar. Ular jamiyatning
oliy tabaqasi hisoblangan. Ibodatxonalar qishloq xo‘jaligini boshqarish
markazlari bo‘lgan. Podshoga bevosita yaqin turuvchi, podshoning shaxsiy
qo‘riqchilari va kohinlari turgan. Din va ibodatxonalar juda katta davlat
ahamiyatiga ega bo‘lganligi sababli boshqa kasb vakillari orasida
ibodatxonalarning xizmatchilari faxriy mavqega ega bo‘lgan. 
Qullar Qadimgi Bobilda erkinligi cheklangan ijtimoiy qatlamning eng quyi 
qismi hisoblangan. Ular “vardum” deyilgan. Xammurapi qonunlarida qullar 
quldorlarning xususiy mulki sifatida qattiq himoya qilingan. Unga nisbatan har 
qanday tajovuz uchun og‘ir jazo o‘rnatilgan. Xammurapi qonunlari bo‘yicha qulning 
sog‘lig‘iga zarar yetkazish yoki hayotidan mahrum qilish xo‘jayinning mulkiga za 
rar yetkazish sifatida ko‘rilgan va buning uchun aybdor xo‘jayinga yetkazgan 
zararni to‘lashi lozim bo‘lgan. Qullarning qul ekanligini ajratib turish uchun uning 
tanasiga o‘yib yoki kuydirib tamg‘a bosib qo‘yilgan. Lekin bunday qulni xo‘jayin 
sotishi yoki boshqasiga almashtirishi mumkin bo‘lmagan. Qullarning podsho
qullari, ibodatxonalarning qullari va xususiy egalikdagi qullar kabi toifalari bo’lgan. 

---

Patesilar – bu viloyat, shahar-davlatchalar tepasida turgan boshliq. Ular asosn 
jamoat qurilishi va sug‘orish inshootlarini, ibodatxona xo‘jaligini boshqarganlar, 
jamoa marosimlariga boshchilik qilganlar, qo‘shinga yo‘lboshchilik qilganlar, 
oqsoqollar kengashi va xalq majlisiga raislik qilganlar, sud ishlarini amalga 
oshirganlar va jamoa mulkini boshqarib turganlar. Keyinchalik podsholar markaziy 
hokimiyatni kuchaytirib, patesining dunyoviy hokimiyatdan mahrum etganlar
va ularda faqat kohinlik mavqeini saqlab qolganlar yoki ularni o‘z noiblariga, 
o‘zlariga 
bo‘ysunadigan 
viloyatlarning 
hokimlariga-shakkanaqularga 
aylantirganlar. Shakkanaqular viloyatlarda soliqlar yig‘ishga, tartib saqlashga va 
xalq lashkarlarini chaqirishga masʼul edilar.Hozirgi hokim lavozimiga 
tenglashtirsak bo’ladi.