Boboev L. B., Abduraxmanova N. N. Dasturiy loyihalarni boshqarish fanidan

Qayta ko‘rish jarayoni

Sharxlar detallarida ko‘p o‘zgarishlar bo‘lsa ham, qayta ko‘rish jarayoni (3.7 rasm) odatda 3 fazadan iborat:

1. 
   Sharxdan oldingi amallar. Bu sharx samarali bo‘lishi uchun muhim bo‘lgan avvalgi ammalar odatda sharxdan oldingi ammallar rejalashtirishni sharxlash va sharxlashga tayyorgarlikdan iboratdur. Sharxni rejalashtirishga sharxlovchi jamoani, sharx vaqti va joyini belgilash va ko‘riladigan hujjatlarni tarqatilishi kiradi. Sharxga tayyorlanish vaqtida jamoa ko‘riladigan dasturiy ta‘minotni qisqacha sharxni bajarish uchun uchrashish mumkin. Jamoaning alohida a‘zolari dasturiy ta‘minot yoki hujjatlar va tegishli standartlarni o‘qishadi va tushunishga harakat ilishadi. Ular hat, kanchilik va standartga mos kelmagan joylarni mustaqil tarzda topishadi. Taqrizchilar sharxda qatnasha olmasa dasturi ta‘minotga yozma izohlar qoldirishi mumkin.
   
2. 
   Sharxlovchilar uchrashuvi. Hujjat yoki dastur muallifi hujjtani sharxlavchi jamoa bilan kezib chiqishi kerak. Sharxlovning o‘zi nisbatan qisqa bo‘lishi kerak-keng ko‘p 2 soat. Jamoaning bir a‘zosi sharxlashni boshqazrish kerak, ikkinchisi sharxlovning hamma qarorlari va amallarini rasmiylashtirishi kerak. Sharxlov raisi hamma yozma izoxlar ko‘rib chiqilishi kerak. Sharxlov vaqtida kelishilgan izox va amllar hisobotini sharxlov raisi imzolashi kerak.
   
3. 
   Sharxlovdan keyingi amallar. Sharxlov uchrashuvi tugagandan keyin unda aniqlangan muammolar bartaraf etilishi kerak. Bunda sifat standartlariga mos kelishi uchun dasturiy ta‘minot hatolari tog‘irlanadi yoki hujjatlar qayta yozialadi. Bazi paytlarda sifat sharxida aniqlangan muammolarni yechish uchun manbalarni ko‘paytirish maqsadida boshqaruv sharxini ham o‘tkazish talab qilinadi. O‘zgartirishlar kiritilgandan keyin sharxlov raisi sharxdagi hamma izoxlar hisobga olinganligini tekshirishi mumkin. Bazida keyingi sharxda oldingi sharxning hamma izohlari bo‘yicha o‘zgartirishlar kiritilganligini tekshiriladi.
   

Sharxlash jamoasida odatda asosiy taqrizchi deb tanlangan 3 yoki 4 odam bo‘ladi. Bitta qatnashchi muhin texnik qarorlarni qabul qilishga javobgarligini o‘ziga oluvchi katta loyihalovchi bo‘lishi kerak. Boz taqrizchi bog‘langan ost tizimlarning loyihalashtiruvchilarini sharxni yaxshilash maqsadida taklif etishi mumkin. Ular butun hujjatni tekshirishga qatnasha olmaydi lekin o‘zlarini ishi bilan bog‘liq joylarni etiborga olishadi. Alternativ sifatida sharxlov jamoasi hujjtani tarqatishi va loyiha qatnashchilarining keng spektridan yozma izox berishlarini so‘rashi mumkin. Loyihani rejasida o‘zgartirish kiritishni talab qiluvchu muammolar kutilmasa sharxlovga loyiha boshqaruvchisi taklif etilmaydi.
Yuqorida ko‘rilgan sharxlov jarayoni jamoa a‘zolari yig‘ilishi oson bo‘lgan holatlarga mo‘ljallangan. Lekin hozir loyiha guruhlari har-xil mamlakat va kontsenetlatga tarqalgan bo‘ladi va ularni bitta joyda to‘planishi amri mahol.. bunday hollarda sharxlov jarayonini bajarish uchun hujjatni muharrirlash vositasidan foydalanish mumkin. Ularning yordamida jamoa a‘zolari dasturiy ta‘minotning hujjat yoki dastlabki kodini izox bilan to‘ldirishlari mumkin. Bu izoxlar jamoaning boshqa a‘zolariga ko‘rinadi va ular bu izoxlarni maullashi yoki rad etishi mumkin. Taqrizchilar orasidafi qarama-qarshiliklarni bartaraf etishalri uchun telefon orqali muloqatlar o‘tkazilishi mumkin.
Dasturiy ta‘minotni tezkor yaratishda sharxlash jarayoni odatda rasmilashtirilmaydi. Masalan dasturiy ta‘minotning har bir iteratsiyasidan keyin sifat moammolari muhokama qilinishi mumkin bo‘lgan sharxlov bor (pring sharxlov). Keyingi bo‘limda muhokama qilganimdek favqulotda dasturlashda dasturlovchi muftlikda kod har-doim jamoaning boshqa a‘zosi tomonidan o‘rganilishi va tekshirilishi kafolatlanadi. Sifatning umumiy muammolari jamoaning har kungi uchrashuvlarida muhokamaqilinadi, lekin FD da odamlar kodni yaxshilash va o‘zgatirishni o‘z zimmasiga oladi. Tezkor yondashuv standartlar bilan boshqarilmaydi shuning uchun standartlarga mos keltirish muammosi tug‘ulmaydi.
Tezkor usullardagi sifatga oid rasmiy protseduralar yetishmovchiligi sifatni boshqarish bunday protseduradagi rivojlantirgan tashkilotlarda tezkor yondashuvlardan faydalanishlarda muammo paydo bo‘lishi mumkin. Sifatni sharxlash dastruriy ta‘minot rivojlanish tempini pasaytirishi mumkin va ular jarayon rivojlanishi boshqarish rejasi doirasida ishlatilishi maqsadga loyiqdur. Reja bo‘yicha boshqaruvchi jarayonda sharxlar rejalashtiriladi va ular bilan bir vaqtda boshqa ish bajarilishi mumkin. Tezkor yondashuvda etibor kodni rivojlantirishga qaratilgani uchun bu foyda keltirmaydi.