Bola nutqining grаmmаtik to’g’riligini shаkllаntirish


Grammatika sohasidagi kamchiliklar


Download 334.74 Kb.
bet4/6
Sana20.12.2022
Hajmi334.74 Kb.
#1035741
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
8-mavzu

Grammatika sohasidagi kamchiliklar

  • So‘zlarda kelishiklarning xato qo’llanilishi
  • Ega va kesimni shaxs va sonda noto’gri moslashtirislishi
  • Gaplarda ifodalangan zamon qo’shimchalarinig nomuvofiqligi
  • Gap bo‘laklarining noto‘g‘ri joylashtirilishi
  • Maktabgacha katta yoshdagi bolalarning nutqini tadqiq etish natijalarini sifat jihatdan tahlil etish shuni ko‘rsatdiki, eng ko‘p fikr bildirishlar hajmi sevimli ertaklarni aytib berish hissasiga, eng kami esa, o‘z shaxsiy tajribasidan kelib chiqib, hikoya tuzish hissasiga to‘g‘ri keldi.

Hikoya qilib berishda so‘z birikmalarini tuzishda quyidagi xatoliklarga yo‘l qo‘yilishi kuzatiladi.

Hikoya qilib berishda so‘z birikmalarini tuzishda quyidagi xatoliklarga yo‘l qo‘yilishi kuzatiladi.

  • eganing kesim bilan noto‘g‘ri bog‘lanishi: keldi quyon;
  • aniqlovchining aniqlanuvchi so‘z bilan noto‘g‘ri bog‘lanishi: quyosh charaqlagan;
  • kelishikda va ko’makchilarni qo’llashdagi xatoliklar: sayrga ayiq bilan chiqdik

Bolalarning nutqida oddiy gaplar ko‘pchilikni tashkil qiladi. Ba’zan «esa», «va» kabi bog‘lovchilar ishtirokida tuzilgan va ba’zan esa ularsiz bog‘langan qo‘shma gaplar ham uchrab turadi. Bildirish xususiyatiga ko‘ra bolalar hikoyalaridagi aksariyat gaplar darak gaplardir, nutq bir xil ohangda jaranglaydi, ko‘pincha so‘zlar o‘rtasidagi sintaktik bog‘liqlik, ya’ni, gapdagi so‘zlar tartibi, inversiya buzilishiga oid xatoliklarga yo‘l qo‘yiladi.

  • Bolalarning nutqida oddiy gaplar ko‘pchilikni tashkil qiladi. Ba’zan «esa», «va» kabi bog‘lovchilar ishtirokida tuzilgan va ba’zan esa ularsiz bog‘langan qo‘shma gaplar ham uchrab turadi. Bildirish xususiyatiga ko‘ra bolalar hikoyalaridagi aksariyat gaplar darak gaplardir, nutq bir xil ohangda jaranglaydi, ko‘pincha so‘zlar o‘rtasidagi sintaktik bog‘liqlik, ya’ni, gapdagi so‘zlar tartibi, inversiya buzilishiga oid xatoliklarga yo‘l qo‘yiladi.

Bolalar fikrlarining tahlili shuni ko‘rsatadiki, ular nutqida aniq ma’noli otlar ustunlik qiladi. Nutqni otlar bilan boyitish quyidagi sharoitlar ta’sirida ro‘y beradi:

  • Bolalar fikrlarining tahlili shuni ko‘rsatadiki, ular nutqida aniq ma’noli otlar ustunlik qiladi. Nutqni otlar bilan boyitish quyidagi sharoitlar ta’sirida ro‘y beradi:
  • bola o‘zi uchun qandaydir ahamiyatga ega bo‘lgan narsalarninggina nomlarini o‘zlashtirib oladi;
  • unga tanish narsalar va shaxslar ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.

Download 334.74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling