Bolalar xonasi dizayni

Tovarning foydaliligi - bu iqtisodiy tovarning bir yoki bir nechta inson ehtiyojlarini qondirish qobiliyatidir. Umumiy foydalilik va marjinal foydalilikni farqlang.
Umumiy foyda (TU) iste'mol qilinadigan tovarning barcha birliklarining foydaliligidir. chegaraviy foydalilik(MU) tovarning har bir qo‘shimcha birligining foydaliligidir.
Cheklangan foydaning kamayishi qonuni: Tovar iste'moli oshgani sayin, uning marjinal foydaliligi kamayadi. Shunday qilib, tovarlar sonining ko'payishi bilan umumiy foydalilik asta-sekin o'sib boradi, marjinal foydalilik esa doimiy ravishda kamayadi.
Umumiy va chegaraviy foydalilik egri chiziqlari
iste'mol bozori qishloq xo'jaligi ekonometrik
Umumiy foydalilikning maksimal qoniqishiga marjinal foydalilik nolga tenglashganda erishiladi. Bu shuni anglatadiki, yaxshi narsa ehtiyojni to'liq qondiradi. Agar keyingi iste'mol zararli bo'lsa, unda umumiy foydalilik kamayadi va tovarning chegaraviy foydaliligi salbiy bo'ladi. Qanchalik ko'p narsaga ega bo'lsak, bu yaxshilikning har bir qo'shimcha birligi biz uchun shunchalik kam qiymatga ega.
Iste'molchilarning xulq-atvori nazariyasi quyidagi qoidalarga asoslanadi:

• 
  1. Ko'p turdagi iste'mol(har bir iste'molchi turli xil individual tovarlarni iste'mol qilishni xohlaydi).
  
• 
  2. To'yinganlik emas(iste'molchi hech qanday tovar bilan to'yinmagan, barcha tovarlarning marjinal foydaliligi doimo ijobiy bo'ladi).
  
• 
  3. Tranzitivlik(agar A, B va S ba'zi tovarlarning kombinatsiyasi bo'lsa va iste'molchi A va B to'plamlari va B va C o'rtasida tanlov qilishda befarq bo'lsa, u A va C o'rtasida tanlov qilishda ham befarq bo'ladi).
  
• 
  4. Marjinal foydalilikni kamaytirish.
  

Iste'molchi tanlovi - cheklangan pul daromadlari sharoitida oqilona iste'molchining foydaliligini maksimal darajada oshiradigan tanlov.
Iste'molchining pul daromadi har qanday tovarni sotib olishga sarflangan har bir so'nggi grivna (rubl, dollar va boshqalar) bir xil marjinal foyda keltiradigan tarzda taqsimlanganda foydalilik maksimal darajaga etadi.:
MU 1 /P 1 =MU 2 /P 2 =…=MU n /P n
Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, optimal nuqtada sarflangan pul birligiga to'g'ri keladigan marjinal foyda barcha tovarlar uchun bir xil bo'lishi kerak.
iste'molchilarning afzalliklari. befarqlik egri chizig'i
Iste'molchining bozordagi xatti-harakati, eng avvalo, tovarning foydaliligi bilan belgilanadi. Tovarlarning foydaliligini tahlil qilishda ikkita yondashuv mavjud: kardinal va ordinal.
kardinal ( miqdoriy) yondashuv iste'molchidan tovarning foydaliligini maxsus birliklar (utils)larda miqdoriy baholashni talab qiladi. Foydalilikni bunday baholash sub'ektiv va ancha murakkab.
Ordinalist ( ordinal) yondoshuv afzallik va befarqlik munosabatlari yordamida tovar majmualarini tartibga solishga asoslanadi. To'plamlar ikkita tovardan (X va Y) tashkil topgan va iste'molchiga bir xil foyda keltiradigan deb hisoblanadi. Iste'molchi uchun bir xil foydali xususiyatlarga ega bo'lgan barcha tovarlar to'plami grafik tarzda aks ettirilgan befarqlik egri chizig'i.
befarqlik egri chizig'i iqtisodiy sub'ekt uchun bir xil foydalilikka ega bo'lgan va tanlashga nisbatan u befarq bo'lgan ikkita tovarning barcha kombinatsiyalarini tasvirlaydigan egri chiziqdir.
Ikkita X va Y tovarlar iste'molining befarqlik egri chizig'ining har bir nuqtasi iste'molchiga bir xil iste'mol darajasini ta'minlab, ularning turli miqdoriy birikmalarini aks ettiradi. X 1 yaxshi X va Y 1 Y to'plamidan tashkil topgan to'plam iste'molchiga X 2, Y 2 to'plami kabi qoniqishni beradi.
Befarqlik egri chiziqlarining xossalari:
1. Boshqasining tepasida va o'ng tomonida joylashgan befarqlik egri chizig'i afzalroq tovarlar to'plamiga mos keladi (befarqlik egri chizig'i 2 1 egri chiziqqa qaraganda iste'molchining katta farovonligini aks ettiradi). Barcha befarqlik egri chiziqlarining yig'indisi befarqlik xaritasini hosil qiladi.

Befarqlik egri chiziqlari

• 
  2. Befarqlik egri chiziqlari manfiy qiyalikka ega. Agar bitta tovarning miqdori oshsa, ikkinchisining miqdori iste'molchi uchun ikkala to'plam ham ekvivalent bo'lishi uchun kamayishi kerak.
  
• 
  3. Befarqlik egri chiziqlari kesishmaydi.
  
• 
  4. Befarqlik egri chiziqlari kelib chiqishiga qarab qavariq. Bu o'rinbosarlikning kamayib borishi qonuni bilan izohlanadi.