Bolalar xonasi dizayni

Bibliografiya
1. Iqtisodiyot nazariyasi (Iqtisodiyot). Barcha mutaxassisliklar va ta'limning barcha shakllari talabalari uchun o'quv va amaliy qo'llanma. / Ilmiy muharrir: prof. Eremin Yu.V. Moskva: MGTA, 2001 yil
2. Plakhotnikova O. Shopping - giyohvandlikning yangi turi, Kapital. 1998 yil.
3. Iste'molchi xulq-atvori va talab nazariyasi / Ed. Galperina V.M. - Sankt-Peterburg: Iqtisodiyot maktabi, 1996 yil.
4. Iqtisodiyot. Darslik / Ed. Bulatova A.S. M., 1999 yil.
5. Iqtisodiyot nazariyasi kursi. Darslik / Ed. Chepurina M.N., Kiseleva E.A. Kirov, 1999 yil.
Tovar ishlab chiqarish va ularni yetkazib berishni rivojlantirish uchun iste’molchi xulq-atvori katta ahamiyatga ega.
Iste’molchi xulq-atvori – ISTE’ULCHILARNING XAR-TA TOVAR VA XIZMATLARGA TALABINI SHAKLLANISH JARAYONI.
Iste'mol tovarlarini sotib olish sohasidagi odamlarning harakatlari sub'ektiv va ba'zan oldindan aytib bo'lmaydi. Shu bilan birga, oddiy iste'molchining xatti-harakatlarida bir qator tipik umumiy xususiyatlarni qayd etish mumkin: iste'molchining talabi uning daromadlari darajasiga bog'liq bo'lib, unga ta'sir qiladi.
Iste'molchining shaxsiy byudjeti hajmi to'g'risida; har bir iste'molchi o'z puli uchun "mumkin bo'lgan hamma narsani" olishga intiladi, ya'ni umumiy foydalilikni maksimal darajada oshirish;
Oddiy iste'molchining o'ziga xos afzalliklari tizimi, o'z didi va modaga bo'lgan munosabati;
Iste'molchi talabiga bozorlarda o'zaro almashtiriladigan yoki bir-birini to'ldiruvchi tovarlarning mavjudligi yoki yo'qligi ta'sir qiladi. Ushbu naqshlarni hatto siyosat klassiklari ham qayd etgan
Tejamkorlik. Zamonaviy fan marjinal foydalilik nazariyasi va befarqlik egri chizig'i usuli yordamida iste'molchilarning xatti-harakatlarini aniqlaydi.
Keling, avvalo iste'molchi xatti-harakatlarini chekli foydalilik nazariyasi pozitsiyasidan tushuntirishni ko'rib chiqaylik (10-savolga qarang).
FOYDALANISH YOKI FOYDALANISH - TOVAR VA XIZMATLAR TO'PLAMINI ISTE'mol qilishdan sub'ektiv qoniqish yoki zavqlanishdir.
Umumiy foydalilik va marjinal foydalilikni farqlang.
JAMI FOYDALANISH (TU) - TOVARNING BARCHA PUL BIRLIKLARINI ISTE'mol qilishdan olingan umumiy FOYDALANISH.
Bundan farqli o'laroq, marjinal foydalilik umumiy foydalilikning o'sishi sifatida ishlaydi.
MARJINAL FOYDALANISH (MU) - BITTA QO'SHIMCHA TOVAR YOKI XIZMATLARNI ISTE'mol qilishdan olingan QO'SHIMCHA FOYDALANISh.
Mahsulotning har qanday miqdorining umumiy foydaliligi marjinal foydalilikni yig'ish orqali aniqlanadi. Misol uchun, iste'molchi 10 ta olma sotib oladi. Ularning umumiy foydaliligi o'nta foyda (Ul0) ga teng, agar 11-olma sotib olinsa, u holda umumiy foydalilik ortadi va o'n bir foyda (Uu) ga teng bo'ladi. Marjinal foydalilik, ya'ni qo'shimcha 11-olma iste'mol qilishdan qoniqish quyidagicha aniqlanadi: Har bir iste'molchi o'zining pul daromadini maksimal umumiy foydalilikni oladigan tarzda tasarruf etishga harakat qiladi. U xohlagan narsasini sotib ololmaydi, chunki uning pul daromadi cheklangan va sotib olmoqchi bo'lgan tovarlar ma'lum bir narxga ega. Shuning uchun iste'molchi o'z nuqtai nazari bo'yicha cheklangan pul daromadiga ega bo'lgan eng maqbul tovar va xizmatlar to'plamini olish uchun turli xil tovarlarni tanlaydi.
Iste'molchining Xulq-atvori QOIDASI BIR TOVAR UCHUN XARJATLANGAN RUBL ORJALIKGA OLILGAN MARJINAL FOYDALANISH BOSHQA MAHSULOTGA XARJATLANGAN RUBL ORJALIKGA TENG BO'LADI.
Ushbu xatti-harakatlar foydalilikni maksimallashtirish qoidasi deb ataladi. Agar iste'molchi ushbu qoidaga muvofiq "o'zining marjinal foydasini muvozanatlashtirsa", unda hech narsa uni xarajatlar tarkibini o'zgartirishga undamaydi. Iste'molchi muvozanat holatida bo'ladi.
Foydalilikni maksimallashtirish qoidasini matematik tarzda ifodalash mumkin:
Cheklov chegarasi
kommunal kommunal kommunal o'rtacha marjinal
Birlik uchun L to'plamini B o'rnatish C yordam dasturini o'rnating
Naqd pul xarajatlari
Narx Narx Byudjet daromadining narxi.
L to'plami B to'plami C
Iste'molchi mahsulot sotib olishda to'yingan bo'lsa, iste'molchi uchun ushbu mahsulotning sub'ektiv foydaliligi pasayadi. Misol uchun, agar birinchi televizorni sotib olish zarurati juda yuqori bo'lsa, ikkinchi va uchinchisi mos ravishda past bo'ladi. Demak, kamayuvchi marjinal foydalilik qonuni amal qiladi.
Ushbu qonun tufayli, quyida keltirilgan kommunal xizmatlarni maksimallashtirish qoidasi narxlarning tushishini aks ettirish uchun doimiy ravishda o'zgartirilishi kerak. Chunki har bir sotib olingan mahsulotning (keyingi televizor) marjinal foydaliligining kamayishi, lekin ayni paytda uning narxining pasayishi bilan iste'molchini ushbu mahsulotni keyingi xaridlarga undash mumkin. Tovar narxining pasayishi ikki xil oqibatlarga olib keladi: “daromad effekti” va “almashtirish effekti”.
"Daromad effekti": agar mahsulot (masalan, qulupnay) narxi tushib qolsa, u holda ushbu mahsulot iste'molchisining real daromadi (sotib olish qobiliyati) ortadi. Xuddi shu pul daromadi bilan u ko'proq qulupnay sotib olishi mumkin. Bu hodisa daromad effekti deb ataladi.
"O'rnini bosuvchi effekt": mahsulot (qulupnay) narxining pasayishi endi boshqa barcha tovarlarga nisbatan arzonroq ekanligini bildiradi. Qulupnay narxining pasayishi iste'molchini qulupnayni boshqa tovarlarga (masalan, banan, olma va boshqalar) almashtirishga undaydi. Qulupnay boshqalarga nisbatan jozibali tovarga aylanadi. Bu hodisa "almashtirish effekti" deb ataladi.
Xulosa: marjinal foydalilik nazariyasi tarafdorlari iste'molchi xatti-harakatlarini daromadlar va o'rinbosarlik effektlari va kamayadigan marjinal foydalilik qonuni yordamida tushuntiradilar.
Iste'molchining xulq-atvorini chuqurroq tushuntirish BUDJET CHIRIKLARI VA BEFERANSLIK EĞRISI USULI BILAN BERILADI.
BUDJET LITINIDA ATILGAN PUL DAROMADLARI BILAN SOTIB OLISH MUMKIN IKKI MAHSULOTNING TURLI KOMBİNASASI KO'RSATILGAN.
Misol uchun, agar mahsulot (apelsin) 15 rubl, B mahsuloti (olma) 10 rubl bo'lsa, unda 120 rubl daromad bilan. iste'molchi ushbu tovarlarni yorliqda ko'rsatilgan turli xil kombinatsiyalarda sotib olishi mumkin edi. 2.
Byudjet chizig'ini grafik tarzda tasvirlash mumkin (6-rasm). Byudjet chizig'ining (AB) qiyaligi B tovar narxining (10 rubl) A tovarining narxiga (15 rubl) nisbatiga bog'liq.
Byudjet chizig'ining 2/3 ga teng bo'lgan moyilligi iste'molchi A mahsulotining ikki birligini (vertikal eksa) 15 rubldan sotib olishdan bosh tortishi kerakligini ko'rsatadi. har biri, o'z ixtiyorida bo'lishi uchun 30 rubl, B mahsulotining uchta birligini 10 rublga sotib olish uchun zarur. (gorizontal o'q).
jadval 2
120 rubl daromadli mijozlar uchun mavjud bo'lgan Am B mahsulotlarining byudjet liniyasi.
A mahsuloti miqdori (birlik uchun narxi 15 rubl) B mahsulot miqdori (narxi 10 rubl birlik) Umumiy iste'mol (rubl) 8 0 120 (120 + 0) 6 3 120 (90 + 30) 4 6 120 (60 + 60) ) 2 9 120 (30 + 90) 0 12 120 (0 + 120)
Mahsulot miqdori A
Mahsulot miqdori B
Narxi B = 10 rubl. \u003d 2 Narxi A 15 rubl. 3
Byudjet chizig'ining joylashishi bir qator omillarga bog'liq bo'lib, ularning asosiylari pul daromadlari miqdori va mahsulot narxidir.
Pul daromadlarining ta'siri: pul daromadlarining ko'payishi byudjet chizig'ining o'ngga siljishiga olib keladi; pul daromadining kamayishi uni chapga siljitadi.
Narx o'zgarishining ta'siri: har ikkala mahsulot narxining pasayishi, real daromadning o'sishiga teng, grafikni o'ngga siljitadi. Aksincha, A va B mahsulotlar narxining oshishi grafikning chapga siljishiga olib keladi.
Endi befarqlik egri chiziqlarini ko'rib chiqing.
BEFERANSLIK EĞRISI - BIR ISTE'molchi uchun bir xil iste'molchi qiymati yoki FOYDALI BO'LGAN IKKI MAHSULOTLARNING TURLI KOMBINASINI KO'RSATGAN Egri chiziq.
Keling, A (apelsin) va B (olma) mahsulotlari misoliga qaytaylik. Faraz qilaylik, iste'molchi ularning qanday kombinatsiyasini sotib olishiga ahamiyat bermayapti: 12 apelsin va 2 ta olma; 6 apelsin va 4 olma; 4 apelsin va 6 olma; 3 apelsin va 8 olma. Agar ushbu birikmalar asosida biz grafik tuzadigan bo'lsak, biz teng kommunallarning egri chizig'ini, ya'ni befarqlik egri chizig'ini olamiz (7-rasm).
Mahsulot miqdori A
befarqlik egri chizig'i
Mahsulot miqdori B
Ikki mahsulotning barcha to'plamlari iste'molchi uchun bir xil darajada foydalidir. Bir mahsulotning ma'lum miqdoridan voz kechish orqali u yo'qotadigan foyda boshqa mahsulotning qo'shimcha miqdori foydasi bilan qoplanadi.
Ammo foydalilik darajasida farq qiluvchi befarqlik egri chiziqlari to'plami bo'lishi mumkin. Befarqlik egri chizig'ining bunday "oilasi" befarqlik xaritasi deb ataladi (8-rasm).
BEFERANSLIK HARITASI - BEFERANSLIK EĞRISI TOPLAMI.
Egri chiziq kelib chiqishidan qanchalik uzoq bo'lsa, iste'molchiga shunchalik ko'p foyda keltiradi, ya'ni III egri chiziqda nuqta bilan ko'rsatilgan A va B mahsulotlarning har qanday birikmasi A va B ning har qanday kombinatsiyasidan ko'ra ko'proq foydali bo'ladi. egri chiziqda nuqta I. Ammo gel iste'molining daromadi (byudjeti) cheklangan.Mahsulot miqdori B
Mahsulot miqdori A
Muayyan miqdor. Shuning uchun iste'molchi turli xil mahsulotlarni birlashtirish uchun bunday imkoniyatni qidiradi, bunda uning byudjeti doirasidagi foyda eng katta bo'ladi. Iste'molchining muvozanat holati deb ataladigan bunday variantni topish uchun byudjet chizig'ini befarqlik xaritasi bilan birlashtirish kerak (9-rasm).
I va II befarqlik egri chiziqlariga qaraganda ko'proq foydalilikni ta'minlovchi III befarqlik egri chizig'i iste'molchi uchun mavjud emas, chunki u byudjet chizig'idan yuqorida joylashgan. M va K nuqtalari iste'molchi uchun mavjud bo'lgan A va Wu mahsulotlarining kombinatsiyasini ko'rsatadi, ammo ular byudjet chizig'idan pastroqda joylashganligi sababli kamroq umumiy kommunal xizmatlarga to'g'ri keladi. muvozanat holati
Mahsulot miqdori B
Mahsulot miqdori A
Iste'molchiga faqat D nuqtasida erishiladi, bu erda byudjet chizig'i eng yuqori befarqlik II egri chizig'iga tegadi.
Unga erishgandan so'ng, iste'molchi o'z xaridlari tarkibini o'zgartirish uchun rag'batni yo'qotadi, chunki bu foydani yo'qotishni anglatadi.
Xulosa: befarqlik egri chiziqlari nazariyasi nuqtai nazaridan iste'molchi xatti-harakatlarini tushuntirishga yondashuv iste'molchi byudjeti va befarqlik egri chizig'idan foydalanishga asoslangan.
Iste'molchining bozordagi xatti-harakati uchta asosiy omil bilan belgilanadi: narsaning foydaliligi, uning narxi va iste'molchining o'zi daromadi. Bu uch jihat iste’molchi xulq-atvori nazariyasi mazmunini tashkil qiladi.