Bolaning dunyoqarashi

Qomusiy olim Abu Nosir Farobiyning inson kamoloti, baxti, ta`limtarbiyasi, ahloqi, dinga munosabati haqidagi fikrlari umumfalsafiy, psixologik qarashlar va tushunchalardan tuzilgan o`git-nasihat bo`lib, ahloqiy tarbiya nazariyasini boyitadi. Olim har bir ota-onaning o`z farzandlari uchun birlamchi ustoz, yo`l ko`rsatuvchi sub`ekt ekanligi va aynan ular bolada ta`lim-tarbiyaga psixologik tayyorgarlik holatini shakllantirish to`g`risida xulosalar chiqaradi. Farobiy «insonlar tarbiyasi, ularning xohish-istaklari, qarashlari faqat Olloh tomonidan beriladi» degan mutafakkirlar fikrlariga qarshi o`z fikrini ida quyidagicha bayon etadi: «Inson aqli faqat bilish bilan cheklanmaydi, balki odatlar va qarashlarni o`zining maqsadlariga bo`ysundira olishi va yo`naltirishi, o`zgartirishi ham mumkin», deb yozadi ). Qomusiy olim Abu Rayxon Beruniyning «Minerologiya», «Geodeziya», «Munajjimlik san`atidan boshlang`ich tushunchalar», «Hindiston», «Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar», «Saydana» kabi asarlarida pedagogika va psixologiya masalalariga oid g`oyatda qimmatli fikr-mulohazalar mavjuddir. U inson shaxsi, uning kamoloti fe`l-atvori, aql-idroki, sabr-toqat va kamtarlik, go`zallik va did, poklik va jo`shqinlik kabi tushunchalarga inson ruhiyatiningbilimdoni sifatida ta`rif bergan. U shunday yozadi: «Inson jamiyatda o`z qarindosh-urug`lari bilan birlashib olishga majburdir, bundan maqsad bir-birini qo`llab-quvvatlash hamda har bir kishining o`zini, ham boshqalarni ta`minlash