Borilgan ilmiy tadqiqotlar tahlili

www.scientificprogress.uz
 
Page 80
kuchlanishlarning o’zgarishini tahlil qilish amalga oshirildi va tegishli grafik natijalar 
keltirilgan. 
A.A.Limansev va A. V. Denisenko [6] ishlarida eng kam metallni talab qiladigan 
uchastkani loyihalashtirish tadqiqotlaridan po’lat balkalari uchun optimal ko’rinish 
qarshiligini aniqlash masalasining yechimi berilgan. Bo’limning o’ziga xos 
xususiyatlarini aniqlash uchun ta’rif va formulalar berilgan. Qismdagi materialning eng 
yaxshi taqsimlanishi har xil qarshilikka ega po’latlarni ishlatishda ko’rsatiladi. Agar 
chidamlilik sharti hal qiluvchi bo’lsa, materialning kesim bo’yicha optimal taqsimoti a 
= 0,5 ga teng, agar qattiqligi a = 0,75 ga teng bo’lsa, ushbu shartlar uchun balkaning 
mos yechimlari topilgan. 
T.V.Zinovyevning maqolasida [7] qattiq quvurning yegilishi muammosi ko’rib 
chiqilgan. Quvur chizig’isi yarim cheksiz matrisali elastik balka bilan modellashtirilgan. 
Uning erkin uchastkalari qismining uzunligi noma’lum va hisoblash yo’li bilan 
aniqlanadi. Ishda qator ustidagi gidrostatik yuk uchun formulaning chiqarilishi berilgan 
va uning soddalashtirilgan hisobi, qator og’irligini u tomonidan siqib chiqarilgan 
suyuqlik vazniga kamaytirish orqali, bir qator hollarda olib borilishi ko’rsatilgan. 
Dengiz tubining reaksiyasi ikkita asosiy model - klassik va Timoshenko uchun topilgan. 
Analitik iboralar olinadi va quvur liniyasida paydo bo’ladigan ichki kuchlar va 
stresslarning tubigacha bo’lgan masofaga va suyuqlik bosimiga bog’liqliklari hosil 
bo’ladi. Quvur liniyasining oldindan tortilishi hisobga olingan. 
A.A.Gavrilovning dissertasiyasining [8] avtoreferatida egilish va burilish 
tebranishlarining burilishlari, burilish burchaklari va kesmaning burilishlari, deplanasiya 
funksiyasi, bimomenti, egilish momenti, sof va cheklangan burilish momentlari uchun 
asosiy shakllari uchun iboralar olingan. Ikkilamchisi hisobga olingan holda uzluksiz 
brus bo’ladi. Ikkilamchi siljishlarning tabiiy chastotalarga ta’sirini baholash shuni 
ko’rsatdiki, bu ta’sir sezilarli va yuqori tebranish rejimlarida ortadi. Ochiq profil 
sterjenlari uchun siljishlar bilan va hisobga olinmasdan chastota farqi 3% ni, yopiq va 
birlashtirilgan ko’ndalang kesmalar uchun 24% gacha bo’lgan. Hisoblashda olingan 
chastota qiymatlarini tavsiya etilgan usul bo’yicha hajmli sonli elementlarga asoslangan 
nurni modellashtirish uchun ixtisoslashtirilgan dasturiy ta’minot tizimlaridan 
foydalangan holda olingan natijalar bilan taqqoslash 1-3% gacha bo’lgan natijalarni 
berdi va bu taklif qilinganidan foydalanish imkoniyatini tasdiqlaydi.