Bosh va yuz-jag sohasi ko‘shma shikasti. Klinikasi, diagnostikasi, davolashda shifokor stomatolog taktikasi

Bolalarda jag‘ sinishlarini jarrohlik usuli bilan davolash 
Jarrohlik usuli bolalarda jag‘ suyaklarining sinishlarini davolash 
uchun 
qat’iy ko‘rsatmalar bo‘lgandagina o‘tkaziladi va ular quyidagilardan 
iborat: 
1. Bo‘laklarni 
fiziologik holatda mustahkam turishini 
ta’minlash 
lozim bo‘lgan hollar; 
2. Suyaklarning parchalanib sinishi; 
3. Pastki 
jag‘ bo‘g‘im o‘sig‘ining bo‘laklar 
siljishi 
kuzatilgan 
sinishlari. 
Jarrohlik usullari bilan bo‘laklarni mahkamlash deyarli kattalardagi 
singari bajarilib, bolalarda ba’zi o‘ziga xos hususiyatlar mavjud. Bugungi 
kunda bo‘laklarni 

---

mahkamlash uchun 
bioinert 
materiallar (titan, 
po‘lat, sirkoniy) dan tayyorlangan moslamalar: mini 
– plastinalar hamda har xil diametr va shakldagi “o‘zi” kesib kiruvchi 
vintlardan keng foydalanilmoqda. 
Bo‘laklarni mahkamlash uchun monokortikal (suyakning tashqi 
(bitta) kortikal plastinkasini teshib) kesib kiruvchi vintlar ishlatiladi: 
Ularning bikortikal 
vintlardan 
afzalligi shundaki, ular 
doimiy tishlarning
kurtaklarini shikastlamaydi. Mini - 
plastinkalar va vintlar bilan o‘tkazilgan osteosintez 
simli 
choklarga nisbatan 
mustahkam bo‘lib, jag‘ 
bo‘laklarini 
ishonchli mahkamlaydi. Suyak bo‘laklari 
bir biri bilan birikib ketgandan so‘ng, mini plastina va vintni olib tashlash 
talab etiladi, chunki ular jag‘larning o‘sish jarayoniga salbiy ta’sir 
ko‘rsatishi mumkin. Shuningdek,–to‘qimalarda uzoq vaqt qolgan (metall) 
plastina korroziyaga uchrashi ehtimoldan holi emas. 
Kattalardan farqli o‘laroq bolalarda singan suyak bo‘laklari 
nisbatan qisqa muddatlarda bitadi. Birlamchi biriktiruvchi to‘qima va 
osteoid qadoq qisqa vaqt ichida shakllanadi. Ammo hosil bo‘layotgan 
suyak qadog‘ining suyakka o‘tish evolyusiyasi davrining davomiyligi 
kattalarda kechadigan muddat bilan bir xil o‘tadi. Shuning uchun 
bo‘laklarni immobilizatsiya qilish muddatini qisqartirish mumkin emas.
Shinalar barvaqt (muddatidan ilgari) yechilsa, suyaklanmagan qadoq 
(ikkilamchi suyak) chaynov mushaklari faoliyati ta’sirida egilib, ikkilamchi 
shakl buzilishiga olib keladi. Bolalarda sinish chizig‘i sohasida joylashgan 
tish yoki tish kurtagi singan bo‘laklarning birikishiga ta’sir etishi mumkin. 
Agar tish kurtagining qobig‘i yorilsa, u nekrozga uchraydi va jag‘ 
osteomieliti rivojlanishiga sabab bo‘ladi. Sinish chizig‘ida 

---

joylashgan tishda karies asoratlari bo‘lsa yoki u bo‘laklarni bir– biriga 
yaqinlashtirishga xalaqit bersa, olib tashlanadi. 
Bolaning salomatligi bo‘laklarning bitish muddatiga bevosita ta’sir 
ko‘rsatadi, 7–9 yoshdagi bolalarda bu jarayon o‘spirinlarga qaraganda 
tezroq kechadi. 
Raxit, 
sil 
va 
boshqa surunkali 
kasalliklar 
bilan 
xastalangan, shuningdek, ikkilamchi immun tanqisligi 
bo‘lgan bolalarda suyaklar bitishi muddati uzayadi.