Boshlangi’ch sinf matematika darslarida qiziqarli matematikaning ta’limiy va tarbiyaviy ahamiyati reja

BOSHLANGI’CH SINF MATEMATIKA DARSLARIDA QIZIQARLI MATEMATIKANING TA’LIMIY VA TARBIYAVIY AHAMIYATI


REJA:

1. 
   Ulkan iqtisodiy o`zgarishlar
   
2. 
   Boshlang’ich sinfda qiziqarli matеmatika o’qitish o’quv vositalari
   
3. 
   Anаlоgiya metodi
   

Ulkan iqtisodiy o`zgarishlar yuz bеrayotgan hozirgi davrda matеmatikaning ahamiyati yanada oshdi, shuning uchun ham matеmatik ta'lim katta ijtimoiy ahamitga ega. Rеspublikamiz hukumati yoshlarga ta'lim va tarbiya bеrish tizimini takomillashtirish, ta'lim va tarbiyani turmushning oshib borayotgan talablari darajasiga еtkazish vazifasini qo`ydi.
1997 yilda «Ta'lim to`g`risida qonun» qabul qilindi. Bu qonunda ijtimoiy va iqtisodiy o`zgarishlar davrida maktabning roli yanada o`sganligi, maktabning bosh vazifasi - o`quvchilarga fan asoslaridan puxta bilim bеrish ularda iqtisodiy – matеmatik savodxonligini shakllantirish, hayotga va ongli kasb tanlashga tayyorlash haqida, hamda o`quv rеja va dasturlarni ta'lim mazmunini hozirgi zamon yutuqlari va talablari darajasiga kеltirish to`g`risida fikrlar kеltiriladi.
Bu vazifalarni amalga oshirish maqsadida dеyarli barcha prеdmеtlar, jumladan matеmatikadan ham yangi o`quv dasturi kiritiladi, o`qitish mеtodlari takomillashtiriladi. Boshlang`ich sinflar uch yil o`rniga 4 yillik ta'limga o`tkazildi.Boshlang`ich sinflarning matеmatikadan yangi dasturlarga o`tish munosabati bilan, yangi mеtodik tizim ishlab chiqildi
Boshlang‘ich sinflarda qiziqarli matematika o’qitishning amaliy maqsadi o‘z oldiga quyidagi vazifalarni qo‘yadi:
a) O’quvchilar qiziqarli matematika darsida olgan bilimlarini kundalik hayotda uchraydigan elementar masalalarni yechishga tatbiq qila olishga o‘rgatish, o’quvchilarda arifmetik amallar bajarish malakalarini shakllantirish va ularni mustahkamlash uchun maxsus tuzilgan amaliy masalalarni hal qilishga o‘rgatish,
b) qiziqarli matematika o’qitishda texnik vosita va ko‘rgazmali qurollardan foydalanish malakalarini shakllantirish. Bunda asosiy e’tibor o’quvchilarning jadvallar va hisoblash vositalaridan foydalana olish malakalarini tarkib toptirishga qaratilgan.
d) O’quvchilarni mustaqil ravishda matematik bilimlarni egallashga o‘rgatish.
O’quvchilar imkoni boricha mustaqil ravishda qonuniyat munosabatlarini ochishlari, kuchlari etadigan darajada umumlashtirishlar qilishlari, shuningdek, og‘zaki va yozma xulosalar qilishga o‘rganishlari kerak.
O’qitish samaradorligining zaruriy va muhim sharti o’quvchilarning o‘rganilayotgan materialni o‘zlashtirishlari ustidan nazoratdir. Didaktikada uni amalga oshirishning turli shakllari ishlab chiqilgan. Bu o’quvchilardan og‘zaki so‘rash; nazorat ishlari va mustaqil ishlar; uy vazifalarini tekshirish, testlar, texnik vositalar yordamida sinash kabi usullardir. Didaktikada dars turiga, o’quvchilarning yosh xususiyatlariga va h.k. bog‘liq ravishda nazoratning u yoki bu shaklidan foydalanishning maqsadga muvofiqligi masalalari, shuningdek, nazoratni amalga oshirish metodikasi yetarlicha chuqur ishlab chiqilgan.
Boshlang’ich sinfda matеmatika o’qitish o’quv vositalari
O’qitish vositalariga – darsliklar, didaktik materiallar, ko’rsatma-qo’llanmalar va texnik vositalar kiradi.
Tarqatma material – o‘quvchi darsda individual harakat qilishi uchun ishlatiladigan o‘quv materiallar majmuidir. Tarqatma material murakkab yoki sodda, o‘tiladigan mavzu doirasida ishlab chiqilgan qo‘llanma bo‘lishi ham mumkin.
Tarqatma grafik material – bosma qo‘llanmaning bir turi bo‘lib, o‘quvchi mustaqil ishlashi uchun tasvir tushirilgan kartochka ko‘rinishida bo‘lishi mumkin. Tarqatma grafik material o‘quvchi yoshiga va qiziqishlariga mos voqeilikni tasvirlovchi kartochka ko‘rinishida bo‘ladi. Kartochkalardagi suratlarning rang-barangligi, poligrafik tomondan sifatli bo‘lishi o‘quvchining yozma, og‘zaki tasvirlash imkoniyatlarini oshiradi va yaxshi samara beradi.
uratlar turli xildagi matnlar bilan boyitilishi o‘quvchilarning nutqiy salohiyatini yanada oshiradi. Suratlar asosida kommunikativ vazifalar yuklatiladi. Vazifalarning keng kamrovligi, ularning qiyinlik darajasi, ish xajmi va kartochkalarning bir biridan farqlanishi ushbu qo‘llanmaga yuklatilgan eng muxim uslubiy talablar hisoblanadi.