Boshlang'ich ta'lim fakulteti 512-guruh talabasi Ibragimova Mohira tamonidan tayyorlandi

Mavzu: Tabrik nutqi Reja: 1. Nutq haqida tushunch 2. Tabrik nutqi haqida 3. Tabrik nutqining xususiyati

Nutq – tildagi mavjud ifoda vositalaridan foydalangan holda real likka aylangan fikr bo‘lib ikki xil ko’rinishda namoyon bo‘ladi:

1. ICHKI NUTQ - O‘qituvchi ongida hosil bo‘ladigan, hali amalga oshmagan til elementlaridan tashkil topgan, kishining og‘iz ochmasdan fikrlashi, mulohaza yuritishi, o‘ylashi ichki nutqdir.

2. TASHQI NUTQ. (оg’zаki): mоnоlоg, diаlоg, yozmа: dоklаd, rеfеrаt, аnnоtаtsiya vа bоshqаlаr.

Tabrik nutqi haqida gap ketganda ko‘pchilikning kayfiyati ham boshqacha bo‘ladi.Turli tadbirlarda bayramlarda, yubileylarda, to‘ylarda, tantanalarda, tug‘ilgan kunlarda so‘zlanadigan nutq tabrik nutqi hisoblanadi.

Tabrik nutqi nutq atalgan shaxs va hodisalarning yaxshi xususiyatlarini ko‘rsatishga, ularni maqtashga qaratilgan bo‘ladi. Shuning uchun ham bu nutq ko‘tarinki, tantanali ruhda so‘zlanadi. Til boyligidan ham shunga mos foydalaniladi.

Bu dalillar nutq atalgan shaxsning fazilatlarini ko‘rsatishga qaratiladi. Notiq dalil sifatida uning tarjimai holidan, ijodidan, ishlaridan parchalar keltirishi mumkin. Tabrik nutqida xilma xil shakllardan, usullardan foydalansa bo‘ladi.

Tabrik nutqida barcha taklif qilinganlarning qadriyatlarini hisobga olish kerak. Mehmonlar ma'ruzachini qo'llashi kerak. Tabriklashning o'ziga xosligi shundaki, voqea qahramonining faqat eng yaxshi fazilatlari birinchi o'ringa chiqarilishi kerak.

Tabriklash nutqida qadr-qimmatni oshirib yuborish hech qanday holatda xushomadgo'ylik, faktlarni manipulyatsiya qilish yoki yolg'on deb hisoblanmaydi. Bu uning ajralmas va majburiy qismi bo'lib, uning maqsadi zavq berishdir.

Hatto Aristotel ham tabrik nutqiga xos bo'lgan bir xususiyatni ta'kidladi

U tarbiyaviy ahamiyatga ega bo'lishi kerak. Ijobiy bahoning haddan tashqari ko'tarilishi odamda yaratilgan ideal obrazga moslashish istagida yashirin ehtiyojlarni uyg'otishi kerak, buning uchun u muayyan xususiyatlarni yaxshilashi kerak.

Rasmiy tantanalarda aytilgan tabrik nutqi murakkab kompozitsion mazmunga ega. Uning kirish qismi uning talaffuz sababini aks ettirishi va hozir bo'lgan barchaga murojaat qilishi kerak.

Matnning yakuniy qismida qabul qiluvchining xohish-istaklari bo'lishi kerak. Aynan shu erda nutqning tarbiyaviy super vazifasi amalga oshiriladi.

Yakuniy qism matnini to'g'ri tuzish uchun voqea qahramoni uchun nima yaxshi (muvaffaqiyat, omad, baxt) degan savolga javob berish kerak.

Agar asosiy matn tabriklanayotgan odamning qiyin davrda kimgadir yordam berish qobiliyatini ko'rsatgan bo'lsa, unda biz uning harakatlari odamlarga baxt topishga yordam berishini tilashimiz kerak.

Ammo haqiqatdan uzoqlashmaslik kerak. Tabrik nutqi hajm jihatdan ixcham, maxzmunga boy bo‘lib, tinglovchining vaqtini ko‘po lmasligi lozim. Ammo nutq so‘zlaganda me’yordan chetga chiqib ketmaslik kerak.

Agar asosiy matn tabriklanayotgan odamning qiyin davrda kimgadir yordam berish qobiliyatini ko'rsatgan bo'lsa, unda biz uning harakatlari odamlarga baxt topishga yordam berishini tilashimiz kerak

Foydalanilgan adabiyotlar 1. Omonov X. , Xo‘jayev N. , Madyarova S. A. , Eshchonov E. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat Darslik T. : IQTISOD MOLIYA, 2009. yil 2. Ro'ziyeva D. I. , Tolipov O'. Q Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Darslik T. INNOVASIYA ZIYO, 2019 yil 3. Xoliqov A. A. Pedagogik mahorat Darslik T. : IQTISOD MOLIYA, 2011. yil

Etiboringiz uchun rahmat!

• Etiboringiz uchun rahmat!