Optimal qaror qabul qilish usuli
Grafikdagi (S=72; L=96) quyidagicha topilgan:
1.5 x S + 2.0 x L = 300 (1) 1.0 x S + 0.5 x L = 120 (2)
Shu yerda (2)ni 1.5 ga ko’paytirsak, hosil bo’ladi:
1.5 x S + 0.75 x L = 180 (3)
(3)-chi tenglikni (1)-chi tenglikdan chiqarsak, olamiz:
1.25 x L = 120
L = 120 : 1.25 = 96
«L»ning kiymatini (2)-chi tenglikka kuysak, hosil bo’ladi:
-
1.0
|
x S + 0.5 x 96 = 120
S=120 - 48=72
|
«S» va «L»ning kiymatini (sonini) bilgandan keyin umumiy marjinal foyda summasini yengil xisoblab chiqishimiz mumkin:
Jami marjinal
= (200 x 72) + (250 x 96) = 38 400 p.b.foyda
Grafikdagi ana shu holda bir burchak nuqtasidan keyingisiga siljisak, marjinal foydaning yangi nuqtalari (koordinatlari) hosil bo’lib boraveradi:
|
(S, L) ning burchak nuqtalari
|
«S»
|
«L»
|
Marjinal foyda summasi, p.b.da
|
1.
|
(0:0)
|
0
|
0
|
(200 x 0) + (250 x 0) = 0
|
2.
|
(0:126)
|
0
|
126
|
(200 x 0) + (250 x 126) = 31 500
|
3.
|
(32:126)
|
32
|
126
|
(200 x 32) + (250 x 126) = 37 900
|
4.
|
(72:96)
|
72
|
96
|
(200 x 72) + (250 x 96) = 38 400
|
5.
|
(120:0)
|
120
|
0
|
(200 x 120) + (250 x 0) = 24 000
|
Ko’rinib turibdiki, eng optimal koordinat, «S» mahsulotidan - 72 dona va «L» mahsulotidan - 96 dona ishlab chiqish.
Tanlab olingan mana shu ixtiyoriy misolda eng ma’qul, ya’ni optimal boshqaruv qarorini qabul qilish usullari bir nechta bo’lib, ularning barchasining ishlash mexanizmi ko’rib chiqildi. Kichik va o’rta biznes subyektlari rahbarlari uchun bu model hamisha boshqaruv qarorlari qabul qilishda amaliy vosita sifatida foydalanishi lozim deb hisoblaymiz. Shu o’rinda qayd qilish joizki, bir necha rahbarlar ayni bir hil holatda turlicha variantlar yechimini tanlaydi, chunki real amaliyotda raqamlardan tashqari rahbar inobatga olishi lozim bo’lgan yana ko’plab omillar bor. Lekin, eng dastlabki hisob-kitoblar va barcha iqtisodiy ma’lumotlar sintezi ana shu tavsiya qilinayotgan modellar natijasiga asoslanishi maqsadga muvofiqdir. Tavsiya qilinayotgan modelning istalgan usulidan mulk shaklidan va faoliyat turlaridan qat’iy nazar barcha xo’jalik yurituvchi subyektlarda ortiqcha qiyinchiliklarsiz foydalanish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |