Boshqaruv xisobi oraliq nazorat ishi

5. Boshqaruv hisobi funksiyalari

Boshqaruv hisobi mohiyatini to’g’ri tushunish yana bir muhim xulosani chiqarishga asos bo’ladi. Aniqrog’i, boshqaruv funksiyalari bilan boshqaruv hisobi bajaradigan funksiyalar o’zaro bir-biri bilan uzviy bog’liqdir.
Boshqaruv hisobining funksiyasini belgilashda bir qator rivojlangan bozor munosabatlariga ega mamlakat, shuningdek rossiyalik olimlar quyidagi qarashlarni alohida ta’kidlaydilar:

1. 
   Boshqaruv hisobi boshqaruvning turli bo’g’inlarini ma’lumotlar bilanta’minlaydi; operativ nazorat funksiyasi hamda istiqbolli rejalashtirish funksiyasini bajaradi.
   
2. 
   Boshqaruv hisobi boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun ma’lumotlartayyorlaydi; turli xil boshqaruv bo’g’inlari uchun tahliliy hisobotlarni tuzadi; rahbarlarni chetlanishlarni boshqarishga yo’naltiradi.
   
3. 
   Boshqaruv hisobi biznesni tizimli boshqarish uchun boshqaruvning turlibo’g’inlarini relevant ma’lumotlar bilan ta’minlaydi; xo’jalik yurituvchi subyektning turli bo’g’inlarini boshqarish uchun zaruriy ma’lumotlarni shakllantiradi.
   

Mavjud qarashlardagi ijobiy holatlarni inobatga olgan holda boshqaruv hisobining quyidagi funksiyalarini belgilash mumkin: boshqaruv hisobi biznesni va uning segmentlarini tizimli boshqarish uchun relevant ma’lumotlar bazasini shakllantiradi. Quyidagi chizmada boshqaruvning ana shu funksiyalari o’rtasida
Rejalashtirish – kelgusida amalga oshishi lozim bo’lgan xarakatlar variantlarini ko’rsatib berish jarayoni. U o’z ichiga aniq maqsadning qo’yilishini; maqsaddan kelib chiqqan holda vazifalarning aniq ifoda etilishini; qo’yilgan maqsadga erishish uchun vazifalarni hal etish yo’llarini izlashni; voqealarning muqobil variantini tanlashni oladi. Bu jarayonda rahbar byudjet (asosiy byudjet va boshqa barcha byudjet turlari) va uni ijro etishning mo’ljallangan manbalari to’g’risidagi ma’lumotlarga ega bo’lishi kerak.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

1. 
   «O‘zbekiston Respublikasida tadbirkorlik to‘g‘risida»gi Qonun. – T., 15.02. 1991.
   
2. 
   O‘zbekiston Respublikasining “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonuni – Toshkent: O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining axborotnomasi, 2000 йил, 5-6 – son.
   
3. 
   Bobojonov O., Junaniyozov K. “Boshqaruv hisobi” darslik – T., TDIU, 2005 y., 368 bet.
   
4. 
   Гудушаури Г.В., Литвак Б.Г. Управление современным предприятием. – М.: ЭКМОС, 1998.
   
5. 
   Друкер П. Стратегическое управление предприятием. – М.: Дело, 2000.
   
6. 
   Забелин П.В., Моисеева Н.К. Основы стратегического управления. – М.: Информационно-внедренческий центр «Маркетинг», 1998.
   
7. 
   Кратко И.Г. Международное предпринимательство: Учебное пособие. – М.: ИНФРА-М, 2001, 272 б.